Người Việt ăn mì gói nhiều hàng đầu thế giới, nhờ đâu mì ăn liền được chuộng?

Sáng 11-12, Báo Người Lao Động kết hợp Công ty Cổ phần Acecook Việt Nam tổ chức tọa đàm - talkshow: "Mì ăn liền - Hiểu đúng để an tâm sử dụng". Tham dự chương trình có các diễn giả: TS Đỗ Việt Hà, Phó Chủ tịch Hội Hóa học TPHCM; ThS Dinh dưỡng Trương Nhật Khuê Tường, Giảng viên Trường Đại học Y Dược TPHCM; cùng hàng chục sinh viên ngành công nghệ thực phẩm, các ngành gần đến dự khán.

Món ăn quen thuộc, ký ức khó quên

Mì ăn liền, một món ăn tưởng như rất quen thuộc với mọi gia đình Việt, từ công nhân, sinh viên, dân văn phòng, vận động viên… cho đến những người bận rộn mỗi ngày. Thế nhưng, cùng với sự phổ biến ấy, có không ít đồn đoán và hiểu lầm xoay quanh sản phẩm này: "Mì ăn liền có bảo đảm dinh dưỡng như quảng cáo hay không?", "Mì ăn liền có thật sự gây hại cho sức khỏe?", "Ăn nhiều có làm nóng trong người hay là gây bệnh tim mạch, ung thư hay không?"... 

Những câu hỏi đó không chỉ là mối quan tâm của người tiêu dùng mà còn là chủ đề thu hút sự chú ý của truyền thông trong nhiều năm qua.

Từ nhiều năm nay, mì ăn liền đã trở thành một trong những món ăn vô cùng phổ biến đối với người Việt Nam, bất kể đối tượng hay lứa tuổi nào. Thậm chí, Việt Nam trở thành quốc gia có mức độ yêu thích mì ăn liền đứng thứ 2 thế giới chỉ sau Hàn Quốc - theo thống kê của Hiệp hội Mì ăn liền Thế giới WINA (2020). Năm 2024, Việt Nam không chỉ tiêu thụ mì ăn liền nhiều nhất thế giới (81 gói/người/năm) mà còn xuất khẩu mạnh mẽ, đặc biệt là thương hiệu Acecook với 239 triệu gói đến hơn 40 quốc gia, cho thấy sự tăng trưởng vượt bậc trong ngành công nghiệp mì ăn liền, củng cố vị thế dẫn đầu nhờ dân số đông, kinh tế tăng trưởng và văn hóa ẩm thực ưa chuộng món nước. Các công ty nội địa và quốc tế liên tục đầu tư vào sản phẩm đa dạng và kênh phân phối rộng khắp.

TS Việt Hà cho hay mì ăn liền ra đời tại Nhật Bản vào năm 1958 với nhiều tiện ích trong cuộc sống như: Chế biến nhanh chóng, không cần mất nhiều thời gian để đun nấu, có thể bảo quản được trong thời gian dài, rất phù hợp để tích trữ... Mì ăn liền đã nhanh chóng trở thành món ăn phổ biến và được yêu thích trên thế giới. Một trong những quốc gia mà sự có mặt của mì ăn liền được xem như là món ăn không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều thế hệ sinh viên, người lao động, đó chính là Việt Nam.

Những gói mì ăn liền đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam, cụ thể là tại Sài Gòn từ những năm 1960. Món ăn "kỳ lạ" chỉ cần chế nước sôi, trong vài phút là ăn được ngay, đã nhanh chóng trở thành sự quan tâm nóng bỏng "hot trend" ở miền Nam lúc bấy giờ.

Trong ký ức tuổi thơ của một số người, mì ăn liền như một món ăn cao cấp, quý và hiếm đến mức chỉ sử dụng cho những dịp đặc biệt hay phải khi ốm mới được mẹ nấu mì cho ăn. Nhiều khi gia đình đông anh, chị, em, một gói mì không đủ chia thì sẽ có món canh mì ăn chung với cơm. Hôm nào mẹ đi chợ về mà trong giỏ có vài gói mì là y như rằng mấy anh chị em trong nhà sẽ tíu tít, xôn xao, nghĩ đủ mọi cách để được ăn mì.

Trở thành người tiêu dùng thông thái

Trong suy nghĩ của nhiều người tiêu dùng trước nay thì giá trị sử dụng mì ăn liền vẫn rất thấp. Đa số chỉ ăn mì gói khi không còn lựa chọn nào. Thậm chí món ăn này bị gán với hình ảnh "nghèo", "kém dinh dưỡng" Thật ra nếu nhìn ở góc độ dinh dưỡng, mì ăn liền không "rỗng" như nhiều người vẫn nghĩ. 

ThS Dinh dưỡng Khuê Tường cho biết trong mì ăn liền có năng lượng và chất bột đường. Phần sợi mì chủ yếu làm từ bột mì, cung cấp chất bột đường - đây là nguồn năng lượng chính. Một gói mì thường cho khoảng 350–450 kcal, tương đương một bữa ăn nhẹ đến một bữa ăn chính nhỏ.

Chất béo: Do được chiên qua dầu, mì ăn liền có thêm chất béo. Tùy công thức từng hãng mà tỉ lệ chất béo khác nhau. Đây là lý do ăn mì no khá lâu.

Chất đạm (protein): Có một phần đạm từ bột mì, từ gói súp, gói thịt/rau sấy (nếu có). Tuy nhiên, lượng và chất đạm sẽ không bằng thịt, cá, trứng, sữa… nên nếu chỉ ăn riêng mì thì chưa phải là một bữa giàu đạm.

Natri và các gia vị: Gói súp, gói nêm thường chứa muối (natri), bột ngọt và các gia vị khác. Đây là yếu tố khiến mì đậm đà, một số người bệnh lý được khuyến cáo không cần dùm hết gói gia vị này, đặc biệt người tăng huyết áp hay bệnh thận.

Vi chất dinh dưỡng: Hiện nay nhiều sản phẩm mì đã được tăng cường thêm vitamin, khoáng chất (như canxi, sắt, kẽm, vitamin nhóm B…). Người tiêu dùng thông minh có thể xem thêm trên bảng thành phần dinh dưỡng in trên bao bì.

"Tóm lại, một gói mì ăn liền vẫn là một thực phẩm cung cấp năng lượng, chất bột đường, chất béo, một ít đạm và vi chất. Vấn đề là ăn thế nào, kết hợp với gì và ăn với tần suất bao nhiêu" - ThS Tường cho hay.

Còn TS Việt Hà cho biết cũng như các loại sản phẩm thiết yếu khác, mì ăn liền là loại thực phẩm đã được kiểm soát chặt chẽ nên yên tâm khi sử dụng. Để trở thành người tiêu dùng thông minh, người tiêu dùng cần cân đối dinh dưỡng thì nên bổ sung rau tươi và trứng, thịt hoặc cá, không nên lạm dụng nhiều quá. Nên lựa chọn sản phẩm của các nhà máy sản xuất có uy tín để sử dụng.

ThS Dinh dưỡng Khuê Tường khuyên mì ăn liền một thực phẩm tiện lợi, có thể sử dụng an toàn nếu chúng ta dùng với tần suất hợp lý, với người trưởng thành khỏe mạnh, khoảng 1-2 lần/tuần là chấp nhận được, trong bối cảnh các bữa còn lại vẫn đủ cơm, rau, cá, thịt, trái cây và có vận động.

* Nội dung chi tiết cuộc tọa đàm sẽ được tường thuật trên báo in Người Lao Động số ra ngày 12-12-2025, và phát sóng trên các nền tảng trực tuyến của Báo những ngày tới.