Những người đàn ông đứng bếp nấu cháo

Cứ hai tuần một lần, con hẻm nhỏ trên đường Đoàn Văn Bơ, quận 4, TP HCM lại rộn ràng với hoạt động của bếp cháo từ thiện. Việc này đã diễn ra suốt 9 năm qua. Người khởi xướng và duy trì hoạt động ấy là người đàn ông có vẻ ngoài "bặm trợn" nhưng rất hiền lành và được nhiều người yêu mến.

Hạnh phúc khi làm điều có ích

12 giờ trưa, anh Hà Ngọc Lâm (47 tuổi) bắt đầu chất than nhóm bếp. Khi lò than đỏ rực, anh đặt lên 3 chiếc nồi inox loại 60 lít để nấu 500 phần cháo tôm khô, thịt bằm phát tặng những người có hoàn cảnh khó khăn, già yếu, neo đơn. Ít phút sau những người bạn của anh Lâm cũng lần lượt xuất hiện, đứng vào vị trí của mình cùng những tiếng nói cười rộn rã.

Nói về cơ duyên đến với việc nấu cháo từ thiện, anh Lâm cho biết: "Trong những lần đi làm về khuya, nhìn cảnh nhiều cô bác lớn tuổi nép mình bên đường thôi thúc mình phải làm một điều gì đó để giúp đỡ họ. Do khả năng có hạn nên tôi nghĩ đến việc nấu cháo sẽ được nhiều hơn, người lớn tuổi ăn buổi tối cũng dễ tiêu hóa. Vậy là tôi bắt tay vào làm từ năm 2015 đến tận bây giờ".

Với anh Lâm, để có được nồi cháo thơm ngon thì không chỉ cần có nguyên liệu tốt mà phải chú trọng cả cách nấu. Từ chiều thứ sáu, anh đã chuẩn bị trước các loại gia vị như: hành, ngò, gừng, tiêu cũng như hộp nhựa, túi ni-lông nhiều kích cỡ. Sáng thứ bảy anh mới đi chợ đầu mối Bình Điền để mua cho được thịt nóng. Gạo, tôm khô cũng phải là loại ngon nhất. 

Anh bật mí bí quyết của mình: "Mỗi lần nấu là 25 kg gạo. Tôm khô 2 kg, phải sàng cho sạch cát mới cho vô nồi. Khi nào cháo bắt đầu sôi lên thì cho thịt vô, mỗi lần nấu vậy cần 20 kg thịt đùi xay. Phải nấu bằng than để lửa cháy đều, khuấy liên tục cho đến lúc lửa tàn mới thôi. Cháo chỉ ngon khi hạt gạo phải chín nhừ hòa quyện cùng với thịt, tôm khô và tỏa mùi thơm".

Tận mắt chứng kiến những lần nấu cháo mới thấy được tâm huyết mà anh Lâm dành cho công việc thiện nguyện này. Mỗi nồi cháo được tự tay anh nêm nếm 3-4 lần trước khi nhắc xuống, chia ra hộp. 

Theo anh, đã làm thì phải làm đến nơi đến chốn. Mình ăn như thế nào thì cũng phải nấu y như vậy, không thể làm đại khái, qua loa. Anh tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ: "Hành, ngò, gừng và tiêu được để dưới đáy hộp rồi mới múc cháo vô hộp. Làm như vậy để tùy theo khẩu vị, ai thích ăn cay thì cứ trộn đều lên mà thưởng thức. Còn không thì cứ hớt từng lớp cháo bên trên để khỏi đụng đến các loại gia vị. Chứ mình cứ bỏ bừa vô đó người nào không ăn được gừng, tiêu, hành, ngò thì tội nghiệp cho họ lắm".

Địa điểm đặt bếp cháo từ thiện đầu tiên từng là nơi kinh doanh quán ăn của gia đình. Tuy nhiên lại bất tiện mỗi lần nấu cháo từ thiện, vậy là anh đi thuê chỗ khác để kinh doanh, còn ngôi nhà này chỉ để dành riêng cho việc nấu cháo phục vụ cho những hoàn cảnh khó khăn. Trước ngày nấu cháo, anh sắp xếp ổn thỏa chuyện gia đình, nhờ bà xã đưa đón các con đi học để anh có mặt cùng mọi người từ lúc bắc nồi lên bếp cho đến lúc chia phần, mang đi phát rồi dọn dẹp, lau chùi bếp núc.

"Hội cháo từ thiện anh em"

Anh Lâm kể tiếp: "Hồi mới bắt đầu chỉ mình tôi tự nấu, múc ra rồi tự đi phát luôn. Sau đó có chị hàng xóm cùng phụ một tay. Rồi từ từ anh em, bạn bè, mấy cô hàng xóm nhiệt tình hỗ trợ. "Hội cháo từ thiện anh em" cũng ra đời từ đó. Từ mấy chục phần tăng lên một hai trăm phần, vậy mà cũng không đủ. Cháo phát hết rồi mà vẫn còn rất nhiều người chưa được nhận. Vậy là anh em cùng nhau mỗi người hùn thêm một ít nữa để nấu nhiều hơn. Thêm nồi, rồi thêm nồi nữa là thành ba nồi, với 500 phần như hiện nay".

Dù đã hoạt động nhiều năm nhưng "Hội cháo từ thiện anh em" không cố định số lượng thành viên đứng nấu. Ngoài anh Lâm luôn thường trực, các thành viên khác có thể thay đổi. Bởi nhóm hoạt động theo hình thức ai có thời gian thì đến hỗ trợ nấu cháo. Tuy nhiên, hôm nào đến lượt, thành viên phải chịu trách nhiệm khuấy nồi cháo của mình liên tục trong 3 giờ, không thể làm nửa chừng rồi bỏ đó.

Tham gia "Hội cháo từ thiện anh em" từ 2 năm trước, anh Đặng Thanh Lam (ngụ quận 11) từng trải qua nhiều cung bậc cảm xúc. Ngoài việc đôi tay rã rời đến không còn cảm giác vì khuấy cháo, anh cũng bị phỏng và nhiều lần nhận cháo đi tặng người nghèo. "Tình cờ tôi quen biết anh Lâm cách đây 2 năm. Thấy việc thiện nguyện của anh Lâm rất có ý nghĩa nên tôi cố gắng thu xếp công việc để tham gia khi có thể. Anh Lâm cũng đã bỏ rất nhiều tình cảm, tâm huyết trong đó, có thể nói đó là nồi cháo nghĩa tình nên tôi cũng muốn đóng góp một chút công sức cùng với mọi người. Từ lúc nấu cháo, nhận cháo đi phát, tôi nhận về nhiều niềm vui. Cảm giác mình cho đi được điều gì đó, giúp được một ai đó khiến tôi rất hạnh phúc" - anh Lam bộc bạch.

Luôn cảm ơn những người tiếp sức

Còn với anh Nguyễn Quốc Hưng (ngụ quận 4) thì: "Nấu cháo số lượng lớn coi vậy chứ không đơn giản đâu. Cháo sôi lên thường bắn vô người gây phỏng sâu. Khi đứng bếp, chúng tôi phải đảo cháo liên tục khoảng 3 tiếng đồng hồ. Cũng mệt nhưng nghĩ tới những người lớn tuổi có hộp cháo ngon để ăn tự nhiên thấy vui, nhẹ nhõm trong lòng".

Cũng theo anh Lâm, đang lúc nấu, cháo nóng bắn ra ngoài rất nguy hiểm nên các anh không để phụ nữ đứng bếp. Các chị, các cô sẽ phụ trách phần vô hộp, đóng gói. Nhóm khác sẽ chịu trách nhiệm đi phát cháo, thường thì mỗi người phụ trách một quận, do các thành viên nắm rõ những người neo đơn, khó khăn hơn và cũng tránh tình trạng chỗ thừa chỗ thiếu.

Để có thể duy trì bếp cháo miễn phí đến ngày hôm nay, anh Lâm nói mình luôn thầm cảm ơn những người luôn tiếp sức, cùng anh gánh vác mọi khó khăn. Từ các cô chú ở nhiều nơi đến hàng xóm, các bạn trẻ làm đủ ngành nghề. Tất cả họ có thể khác nhau về lứa tuổi, công việc nhưng chung nhau một tấm lòng cảm thông với những phận nghèo.

Anh Hồ Văn Tài (ngụ quận 7), cơ trưởng một hãng hàng không, tâm sự: "Tôi bắt đầu tham gia bếp cháo từ thiện của anh Lâm vào năm 2021, khi các chuyến bay không thể cất cánh bởi dịch COVID-19 và gắn bó đến hôm nay. Ban đầu cũng lóng ngóng nhưng làm riết rồi quen nên khâu nào mình cũng làm được từ khuấy cháo, bưng bê, múc ra hộp, đóng gói. Cảm nhận được ý nghĩa của việc anh Lâm đang làm khiến tôi càng thêm quý mến. Bây giờ, khi không trùng với lịch bay là tôi ưu tiên tham gia nấu cháo hơn những cuộc hẹn khác".

Hơn 16 giờ, 500 phần cháo đã được hoàn thiện chu tất các khâu. Tất cả đã sẵn sàng cho chuyến rong ruổi mọi nẻo đường để tặng miễn phí cho những người khó khăn. Hơn thế nữa, các thành viên trong nhóm còn chủ động tìm đến tận nhà hỗ trợ các hoàn cảnh già yếu, neo đơn. 

Còn sức là còn làm

"Tôi chỉ có tấm lòng để kết nối từ các nhà hảo tâm, bè bạn rồi chia sẻ đến những người còn khó khăn. Cũng có thời gian thất nghiệp, công việc lúc có lúc không, đâu phải lúc nào mọi thứ trong đời của mình đều suôn sẻ. Nhưng không sao, có bao nhiêu thì làm bấy nhiêu. Lúc không có nhiều thì mấy anh em góp vô mỗi người một chút rồi làm riết cho tới bây giờ. Mỗi lần mình nấu xong đi phân phát cho bà con mình thấy vui lắm. Bao nhiêu mệt nhọc dường như tan hết. Với anh em chúng tôi, hễ còn sức khỏe là còn làm, khi nào không còn sức, không thể làm được nữa thì mới thôi" - anh Lâm bày tỏ chân thành.