Niềm tin của đồng bào thêm vững bền

Sáng 13-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (gọi tắt là Chương trình) giai đoạn 2021-2025 và định hướng nội dung giai đoạn 2026-2030.

Thu nhập bình quân tăng 3,3 lần

Theo Ban Chỉ đạo, nước ta có 53 dân tộc thiểu số với dân số trên 14,4 triệu người, cư trú trên địa bàn chiếm khoảng 3/4 diện tích tự nhiên của cả nước. Chương trình giai đoạn 2021-2025 có 10 đề án về các lĩnh vực cụ thể, với tổng mức vốn để thực hiện trên 137.000 tỉ đồng.

Trong giai đoạn 1, Chương trình đã cơ bản đạt và vượt 6/9 mục tiêu, nhóm mục tiêu đề ra, mặc dù triển khai chậm 1,5 năm do tác động nặng nề của đại dịch COVID-19 và còn chưa hết năm 2025.

Cụ thể, đến hết giai đoạn I, tỉ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số dự kiến giảm bình quân gần 3,2%/năm, trong khi mục tiêu kế hoạch là trên 3%, cao hơn so với tỉ lệ giảm nghèo chung của cả nước. Thu nhập bình quân của đồng bào dự kiến cuối năm 2025 đạt 45,9 triệu đồng, tăng 3,3 lần so với năm 2020 (mục tiêu tăng trên 2 lần). Về giáo dục, lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề dự kiến cả giai đoạn đạt 57,8% (mục tiêu là trên 50%).

Theo ông Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Chương trình đã góp phần thắt chặt niềm tin của đồng bào với Đảng, Nhà nước; tiếp tục củng cố, xây dựng những hạt nhân và hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo đảm an ninh biên giới quốc gia; xây dựng tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc.

Có mặt tại sự kiện, anh Mùa A Thi, Trưởng bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên - người đã cứu hơn 90 người trong cơn lũ dữ vào sáng 1-8 vừa qua, cho biết những năm qua, nhờ Chương trình, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã thay đổi rất nhiều: Đường bê-tông đến tận cổng, điện sáng về từng nhà, trẻ con được đi học đều đặn, có đủ nước sạch. Nhiều hộ nghèo được hỗ trợ làm nhà mới, mùa mưa không còn lo dột, nhờ đó tỉ lệ hộ nghèo trong bản cũng đã giảm rất nhiều.

Anh Mùa A Thi cũng đề nghị Trung ương quan tâm tạo điều kiện bố trí nguồn kinh phí để hỗ trợ cho bà con ở các xã của tỉnh Điện Biên bị ảnh hưởng do mưa lũ được hỗ trợ di dời, sắp xếp nơi ở mới an toàn; đầu tư các công trình thiết yếu; hỗ trợ bà con vốn, cây trồng, vật nuôi… "Tôi hứa sẽ cùng với cán bộ của xã triển khai công khai, minh bạch mọi nguồn lực được Đảng, Nhà nước hỗ trợ; tuyên truyền để bà con hiểu rõ chính sách, đồng lòng thực hiện; động viên nhau thay đổi cách nghĩ, cách làm, mạnh dạn áp dụng kỹ thuật mới, vừa phát triển kinh tế, vừa giữ rừng, giữ suối, giữ tiếng nói, tiếng hát và bản sắc văn hóa của dân tộc mình" - anh Mùa A Thi khẳng định.

Thúc đẩy người dân tự lực làm giàu

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn 3/9 nhóm mục tiêu chưa đạt kế hoạch, gồm: Cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ở các xã, thôn đặc biệt khó khăn; số xã, thôn ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn; công tác định canh, định cư, giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất cho đồng bào. Nguy cơ tái nghèo cao và mức sống chưa bền vững, nhất là ở những vùng có nguy cơ cao về thiên tai. Dịch vụ chưa phát triển, vẫn còn tình trạng đồng bào có tâm lý trông chờ, ỷ lại.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến đề nghị việc thực hiện giai đoạn tiếp theo không nên dàn trải, manh mún, đồng thời phải quan tâm việc phân cấp, phân quyền.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng biểu dương những đóng góp, ghi nhận những kết quả đã đạt được của Chương trình trong giai đoạn 1. Chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, Thủ tướng thẳng thắn nhìn nhận: Chương trình còn manh mún, chia cắt, thiếu trọng tâm, trọng điểm; phân cấp, phân quyền chưa triệt để; thủ tục hành chính còn rườm rà làm chi phí tuân thủ tăng lên; tính tự lực, tự cường của một bộ phận đồng bào chưa cao, nguy cơ tái nghèo cao; lãnh đạo, chỉ đạo, nhất là của người đứng đầu một số địa phương, đơn vị, cơ quan chưa thực sự tập trung, gương mẫu.

Thủ tướng nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm quan trọng: Sự vào cuộc, phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương phải đồng bộ, chặt chẽ, nhất quán, hiệu quả, nhất là người đứng đầu. Tổ chức thực hiện phải luôn bám sát thực tiễn, đổi mới tư duy, cách tiếp cận và hành động phải quyết liệt. Phải tạo phong trào đồng bào quyết tâm xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển của mình.

Thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu tổng quát là phải không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân vùng đồng bào, năm sau phải cao hơn năm trước, nhiệm kỳ sau cao hơn nhiệm kỳ trước; đồng thời phải tạo được phong trào, xu thế người dân tự lực, tự cường thoát nghèo, làm giàu.