Nữ công nhân suốt 10 năm không được sống cùng con

Cách đây 10 năm, được người đồng hương giới thiệu việc làm tại TP HCM, vợ chồng chị Nguyễn Thị Song quyết định gửi con gái 6 tuổi cho ông bà nội chăm sóc rồi khăn gói vào TP HCM. Ban đầu chị dự định khi công việc ổn định sẽ đón con vào ở cùng. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, ý định ấy mãi không thực hiện được.

 Chị Song kể, khi vào TP HCM, chị làm công nhân tại một công ty may ở quận Gò Vấp còn chồng theo người quen đi phụ hồ. Thời gian đầu, mọi chuyện vẫn suôn sẻ, dù lương không quá cao nhưng sau khi trừ các chi phí sinh hoạt, tiền gửi về quê nuôi con và phụ ông bà thì vẫn còn một khoản nhỏ tích lũy. Chồng chị thường xuyên phải theo công trình, còn chị hay tăng ca, quỹ thời gian hạn hẹp nên việc đón con vào ở cùng phải lùi lại.

Cuối năm 2019, anh chị có con thứ hai, cuộc sống chật vật hơn. Do dịch bệnh COVID-19, công việc của chồng chị khi có khi không còn công ty chị đơn hàng giảm sút. Nguồn thu giảm đi mà chi phí nuôi con nhỏ tăng lên, sau khi hết thời gian thai sản, chị buộc lòng gửi con về quê nhờ ông bà ngoại chăm sóc.

Dù vậy, khó khăn vẫn đeo bám, công ty chị không thể vượt qua khủng khoảng đã phải cho hầu hết công nhân nghỉ việc từ cuối năm 2022. Mất việc, chị Song chuyển sang chạy xe công nghệ hơn 1 năm trước khi vào làm việc tại Công ty TNHH PouYuen Việt Nam vào đầu năm 2024. 

"Sau mấy năm lay lắt, nay cuộc sống của hai vợ chồng mới đỡ hơn. Chúng tôi đang cố gắng tích góp để con gái được học đại học tại TP. Tính ra tôi đã không được ở cùng con suốt 10 năm rồi" - chị Song than thở.

Chi phí đắt đỏ cũng là nguyên nhân khiến vợ chồng chị Nguyễn Thị Ngọc Hoa (công nhân Công ty TNHH 3Q Vina) chọn gửi 2 con về quê sống nhờ ông bà. Chị Hoa cho biết chi phí nuôi con tại TP vượt quá khả năng của vợ chồng chị. Chị nhẩm tính, nếu nuôi một đứa trẻ ở độ tuổi mầm non tại TP HCM thì mỗi tháng phải chi ít nhất 2,5 triệu đồng tiền gửi trẻ tại trường tư thục, các khoản chi phí khác mỗi tháng cũng tốn hơn 1 triệu đồng. Kể cả khi con vào cấp một, học phí thấp hơn thì khoản bán trú, học thêm cũng rất tốn kém.

Trong khi đó, mấy năm do dịch bệnh, công việc trở nên bấp bênh, có tháng cả hai vợ chồng không có việc làm, chị phải vay mượn để gửi tiền về quê cho con. "Để các con được học hành đến nơi đến chốn, tôi chọn gửi con về quê" - chị Hoa nói.

Thực tế, không chỉ hai trường hợp trên, để tiết kiệm chi phí, có rất nhiều công nhân chấp nhận sống xa con, họ chọn gửi con cho ông bà chăm sóc.

Một khảo sát của Viện Công nhân và Công đoàn (Tổng LĐLĐ Việt Nam) với gần 3.000 công nhân cho kết quả tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định sinh con của 72,0% người lao động. Tiền lương cũng là lý do con cái không ở cùng cha mẹ: 17,6% người lao động không sống cùng con dưới 18 tuổi vì lý do này.

Đại diện Viện Công nhân và Công đoàn cho rằng, để có điều kiện gửi con ở các trường học tư có chất lượng, an toàn, công nhân phải được đảm bảo mức lương đủ sống, được cập nhật và điều chỉnh phù hợp với điều kiện và tình hình đời sống cụ thể ở khu vực. 

Đó là lý do đầu năm 2024, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đã họp chuyên gia về chính sách tiền lương và đi đến kết luận các quốc gia cần thúc đẩy mức lương đủ sống.