Ông chủ WikiLeaks đối mặt "phán quyết sinh tử"

Phiên tòa được tiến hành tại thủ đô London, do các thẩm phán Toà án tối cao Vương quốc Anh chủ trì, dự kiến kéo dài trong 2 ngày.

Nếu kháng cáo bất thành, nhà sáng lập trang WikiLeaks sẽ bị dẫn độ sang Mỹ và đối diện với bản án có thể lên tới 175 năm.

Chuyên gia máy tính 52 tuổi người Úc này đã bị truy tố ở Mỹ về 18 cáo buộc liên quan đến việc Wikileaks công bố hàng trăm ngàn tài liệu mật trong năm 2010.

Trong số các tài liệu bị WikiLeaks công bố có video về cuộc tấn công bằng trực thăng Apache của lực lượng Mỹ ở Baghdad – Iraq năm 2007 khiến 11 người thiệt mạng, trong đó có hai nhà báo thuộc hãng Reuters.

Thông tin trên WikiLeaks không chỉ tiết lộ về cuộc chiến ở Iraq mà còn cả ở Afghanistan và nhiều vấn đề tuyệt mật khác của Mỹ.

Cá nhân ông Assange phải đối mặt với 17 tội danh gián điệp và một tội danh lạm dụng máy tính. Các cáo buộc được phía Mỹ công bố vào năm vào 2019 nhưng kể từ năm 2012 ông Assange đã tị nạn trong Đại sứ Ecuador tại Anh.

Ông bị cảnh sát Anh bắt giữ sau khi chính phủ Ecuador rút quy chế tị nạn của vào năm 2019. Tính ra, ông Assange đã trải 7 năm "tự nhốt mình" trong đại sứ quán nước ngoài và 5 năm ngồi tù tại Anh.

Mặc dù Thụy Điển đã hủy bỏ cuộc điều tra tấn công tình dục đối với Assange, song ông vẫn ở trong nhà tù Belmarsh an ninh nghiêm ngặt ở London trong khi cuộc chiến dẫn độ với Mỹ tiếp tục.

Một thẩm phán ở London ban đầu chặn dẫn độ Assange sang Mỹ với lý do ông có khả năng tự sát nếu bị giam trong điều kiện nhà tù khắc nghiệt của Mỹ.

Washington sau đó lên tiếng cam kết sẽ "tạo điều kiện" trong quá trình giam giữ ông Assange và các phiên toà sau đó từ phía Anh đã mở đường cho việc dẫn độ ông theo đề nghị từ Mỹ.

"Nếu bị dẫn độ sang Mỹ, chồng tôi sẽ chết trong tù"- bà Stella Assange, vợ của ông Assange, trả lời truyền thông trước phiên xét xử của Toà tối cao Anh – "Quyết định này là vấn đề sinh tử đối với chồng tôi".

Các luật sư của ông Assange hiện cũng lên kế hoạch kháng cáo phán quyết bất lợi lên Tòa án Nhân quyền châu Âu. Tuy nhiên, họ lo ngại ông có thể bị dẫn độ sang Mỹ trước khi tòa án ở Strasbourg - Pháp thụ lý. Thực tế, nhóm pháp lý của ông chủ Wikileaks đã từng yêu cầu Tòa án Nhân quyền châu Âu thụ lý vụ án của thân chủ mình vào năm 2022 song bị bác bỏ.

Chia sẻ về tình trạng của chồng, bà Stella Assange cho biết ông trông già hẳn đi, sức khoẻ rất yếu. Ông từng bị gãy xương sườn và đột quỵ vào tháng 10-2021.

Vợ chồng ông Assange kết hôn tại nhà tù Belmarsh gần 2 năm trước. Họ đã có hai con trai nhỏ là Gabriel và Max, được thụ thai trong thời gian ông Assange ở trong Đại sứ quán Ecuador.