23 triệu trẻ em được tiêm vắc-xin miễn phí

Giáo sư-tiến sĩ Nguyễn Trần Hiển, Chủ nhiệm dự án Tiêm chủng mở rộng quốc gia, cho biết chiến dịch tiêm chủng miễn phí vắc-xin sởi-Rubella cho trẻ từ 1-14 tuổi trên toàn quốc, kéo dài từ tháng 9-2014 đến tháng 5-2015, là chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước tới nay mà Việt Nam triển khai. Trong chiến dịch này, đối tượng thụ hưởng được mở rộng hơn.

Tiêm bắt buộc

Theo kế hoạch, đợt 1 triển khai trong tháng 9 và 10 cho trẻ từ 1-5 tuổi; đợt 2 trong tháng 11 và 12 cho trẻ từ 6-10 tuổi; đợt 3 vào tháng 1 và 2-2015 cho trẻ từ 11-14 tuổi. Điểm tiêm chủng tại trạm y tế xã, phường, trường học. Vắc-xin sử dụng cho chiến dịch do Tổ chức Liên minh toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng, Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc viện trợ, với kinh phí trên 36 triệu USD.

Tiêm chủng cho trẻ tại một cơ sở y tế của TP Hà Nội

GS Hiển lưu ý đây là chiến dịch tiêm chủng bắt buộc cho trẻ từ 1-14 tuổi. Bệnh Rubella ở trẻ thường nhẹ, ít biến chứng nhưng hậu quả để lại với phụ nữ mang thai thì vô cùng nặng nề. Nếu người mẹ nhiễm Rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ sẽ có thể sẩy thai, thai chết lưu, hội chứng Rubella bẩm sinh (dị tật tim, đục thủy tinh thể, điếc, chậm phát triển, đái tháo đường sơ sinh, vàng da, xuất huyết, xương thủy tinh và nhiều trẻ mắc đa dị tật). Bệnh sởi là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em tại các nước đang phát triển. Trong khi đó, cả 2 bệnh này hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên cách tốt nhất để phòng bệnh là tiêm vắc-xin.

Độ an toàn cao

Trước những lo ngại về chất lượng vắc-xin, GS Hiển cho biết vắc-xin tiêm trong chiến dịch này do Ấn Độ sản xuất, được Tổ chức Y tế thế giới kiểm định và thử nghiệm lâm sàng tại Việt Nam và đã được sử dụng trong các chương trình tiêm chủng tại 39 quốc gia với 600.000 liều và 7 chiến dịch tiêm chủng thực hiện ở các châu lục.

Theo PGS-TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), vắc-xin này có hiệu quả bảo vệ đạt trên 95%, độ an toàn cao. Sau khi tiêm có thể gặp một số phản ứng như đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ kéo dài 1-2 ngày (khoảng 5%-15%), phát ban xuất hiện từ 7-10 ngày sau tiêm (khoảng 2%), nổi hạch, đau cơ và cảm giác khó chịu; rất hiếm gặp các phản ứng nặng như giảm tiểu cầu, sốc phản vệ cũng như các phản ứng dị ứng (nổi mề đay, ngứa, phát ban dị ứng trong vòng 24 giờ sau tiêm). Trước khi thực hiện chiến dịch này, Học viện Quân y đã thử nghiệm lâm sàng trên trẻ em Việt Nam. Theo đó, tại vết tiêm của 3% trẻ được tiêm có đau; 4,1% có đỏ; 0,3% có sưng và 4,4% trẻ có sốt sau tiêm.

Bác sĩ Nguyễn Văn Cường, Phó Ban điều hành dự án Tiêm chủng mở rộng quốc gia, cho biết Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo vắc-xin này chỉ chống chỉ định tiêm, hoãn tiêm với những trẻ nằm viện; trẻ có sốt cao cấp tính trên 37,5 độ C hoặc hạ thân nhiệt dưới 35,5 độ C; trẻ mắc các bệnh nhiễm trùng hoặc có tiền sử dị ứng với vắc-xin…

Theo GS Hiển, nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường: sốt cao trên 39 độ C; co giật, tím tái, khó thở, phát ban hoặc phản ứng thông thường kéo dài trên 1 ngày thì gia đình nên đưa trẻ đến cơ sở y tế, tuyệt đối không tự ý đắp bất cứ thứ gì lên vết tiêm nếu thấy có sưng đỏ. Với trẻ đã tiêm đủ 2 mũi vắc-xin sởi thì chỉ được bảo vệ khỏi bệnh sởi nên vẫn cần tiêm vắc-xin phối hợp sởi-Rubella. Trường hợp trẻ đã tiêm 1 mũi sởi-quai bị-Rubella vẫn cần được tiêm thêm một mũi sởi-Rubella, trừ những trường hợp mới tiêm trong vòng 1 tháng gần đây.