Chuyên gia giải đáp Đảng viên sinh con thứ 3 có bị phạt?

Trước hết không nên gọi là “rào cản kế hoạch hóa gia đình” vì kế hoạch hóa gia đình nâng cao chất lượng cuộc sống từng người, từng gia đình và toàn xã hội. Dân ta có nhu cầu sinh ít con, càng phải làm tốt dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, nếu không nạo phá thai sẽ tăng.

Bước ngoặt của chính sách dân số mới không phải là "không phạt người sinh con thứ 3, thứ 4" mà là chuyển trọng tâm từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.

Hiện nay không có chế tài xử lý người sinh con thứ 3 trở lên (trừ quy định của Đảng đối với Đảng viên), nên người dân vẫn sinh đẻ theo mong muốn của mình. Nên nếu chỉ hiểu Nghị quyết mới là nới lỏng thì họ không mặn mà là đúng.

Quy luật trên thế giới và ở nước ta là: Trình độ phát triển càng thấp, mức sinh càng cao.

Về kinh tế, con cái là chỗ dựa tuổi già, người ta cần nhiều con. Lao động miền núi nặng nhọc, cần đông con để giúp đỡ. Hiện nay, mức sống ở miền núi còn thấp nên chi phí nuôi con chưa cao.

Trình độ học vấn thấp, vùng sâu, vùng xa truyền thông về kế hoạch hóa gia đình chưa thật tốt. Phương tiện tránh thai chưa thật đầy đủ. Tỉ lệ chết trẻ em (IMR) còn cao nên phải sinh nhiều để bù đắp.

Đó là những lý do khiến mức sinh ở miền núi còn cao.

Từ trước đến nay, người dân, người lao động chỉ có sổ khám bệnh hoặc sổ khám sức khỏe khi được khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế, thậm chí mỗi lần khám là một quyển sổ khám bệnh nên không quản lý được tiền sử bệnh tật cũng như phác đồ điều trị, những loại thuốc đã kê đơn, sử dụng trước đó. Điều đó làm tăng chi phí cho chẩn đoán mỗi khi mắc bệnh.

Quản lý sức khỏe bằng hệ thống sổ điện tử bảo đảm mỗi người dân có một sổ theo dõi sức khỏe từ lúc sinh ra đến cuối đời, được theo dõi liên tục, cập nhật các thông tin, chỉ số sức khoẻ mỗi khi đi khám hoặc điều trị bệnh ở bất cứ cơ sở y tế nào trong cả nước (cả công lập và tư nhân). Giúp mọi người biết được tình trạng sức khỏe, bệnh tật của mình để biết cách phòng ngừa các yếu tố nguy cơ và lựa chọn các cơ sở y tế phù hợp khi đi khám, điều trị bệnh. Các cơ sở y tế biết được tiền sử bệnh tật của bệnh nhân và một số chỉ số sức khỏe sẽ giảm chi phí xét nghiệm không cần thiết và có phác đồ điều trị hiệu quả.

Mọi người dân đều có nghĩa vụ và trách nhiệm tự bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng. Hàng năm, nhà nước hỗ trợ một số đối tượng chính sách khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ để có thông tin cơ bản trong sổ điện tử. Những đối tượng như cán bộ công chức, lực lượng vũ trang, người lao động… được cập nhật từ kết quả kiểm tra sức khỏe định kỳ theo quy định. Số còn lại được cập nhật vào hồ sơ điện tử trong các lần đi khám, chữa bệnh. Như vậy, sau 5-6 năm, mọi người dân đều có sổ điện tử với những thông tin cơ bản theo dõi sức khỏe bản thân.

Trong Nghị quyết 21 về công tác dân số trong tình hình mới có 2 điểm mới căn bản.

Thứ nhất: Chuyển trọng tâm từ thực hiện chính sách kế hoạch hoá gia đình với mục tiêu giảm mức sinh sang giải quyết toàn diện vấn đề dân số, bao gồm: duy trì mức sinh thay thế, đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, khai thác tối đa cơ hội dân số vàng, thích ứng với già hoá dân số, phân bổ dân số hợp lý và nâng cao chất lượng dân số, đảm bảo phát triển nhanh và bền vững.

Thứ 2: Ngừng thực hiện chính sách hạn chế sinh.

Hút thuốc lá, lạm dụng rượu, bia, thậm chí sử dụng nhiều đồ uống có ga sẽ ảnh hưởng có hại đến sức khỏe.

Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trương ương đã đề ra giải pháp trong giai đoạn tới sẽ tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các hàng hoá có hại cho sức khỏe như đồ uống có cồn, có ga, thuốc lá để hạn chế tiêu dùng. Đồng thời có giải pháp đồng bộ về nâng cao sức khỏe, tầm vóc người Việt Nam, trong đó tiếp tục triển khai mở rộng chương trình sữa học đường.

Chính phủ cũng đã giao cho Bộ Tài chính, Bộ Công Thương có trách nhiệm quản lý, nghiên cứu điều chỉnh mức thuế hợp lý đối với sữa sử dụng cho trẻ em.

Ngày 6-11-2013, Bộ trưởng Bộ Y tế có Quyết định số 4448/QĐ-BYT phê duyệt đề án xác định phương pháp đo lường sự hài lòng của người dân đối với dịch vụ y tế công. Năm 2015 để lại dấu ấn quan trọng trong đổi mới từ quan điểm đến hành động của ngành, đó là việc xác định “lấy người bệnh làm trung tâm” trong điều trị và chăm sóc. Nhiều giải pháp cụ thể được triển khai, nhằm từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh (KCB), đáp ứng sự hài lòng của người bệnh.

Sự hài lòng của người bệnh cũng là một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng hoạt động của bệnh viện. Đánh giá mức độ hài lòng của người bệnh đối với dịch vụ y tế được dựa trên các câu hỏi để người bệnh tự cho điểm theo mức độ từ “Rất không hài lòng hoặc Rất kém” đến “Rất hài lòng hoặc Rất tốt” (tương đương số điểm từ 1 đến 5) về các mặt: Khả năng tiếp cận dịch vụ y tế; Sự minh bạch thông tin và thủ tục khám bệnh, điều trị; Cơ sở vật chất và phương tiện phục vụ người bệnh; Thái độ ứng xử, năng lực chuyên môn của nhân viên y tế; Kết quả cung cấp dịch vụ; Đánh giá chung của người bệnh, bệnh viện đã đáp ứng được bao nhiêu % so với mong đợi (từ 0% đến 100%, có thể hơn 100% nếu bệnh viện điều trị tốt, vượt quá mong đợi của người bệnh);

Kết quả đánh giá độc lập của Viện Chiến lược và Chính sách y tế tại nhiều cơ sở khám, chữa bệnh trên cả nước thời gian qua cho thấy: 71% bệnh nhân nhận xét nhân viên y tế có thái độ cử chỉ thân thiện hơn. 61% bệnh nhân cho biết việc niêm yết thông tin về quy trình khám chữa bệnh tốt hơn, thời gian chờ đợi giảm hơn, cơ sở vật chất tại khu vực khám bệnh, điều kiện vệ sinh môi trường, vệ sinh buồng bệnh được cải thiện hơn. 87,7% bệnh nhân hài lòng đối với dịch vụ khám, chữa bệnh tại 10 BV được khảo sát.

Hàng năm, các bệnh viện cũng tự tổ chức đánh giá để biết được những vấn đề còn yếu kém nhằm có giải pháp khắc phục. Tuy nhiên, tính trung bình trong cả nước, mức độ hài lòng của người bệnh đối với dịch vụ nói chung cũng chỉ đạt gần 80%. Để đạt được mức 90% đòi hỏi có sự quyết tâm lớn của toàn ngành cũng như sự quan tâm của các ban ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp trong cả nước đối với lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Chất lượng và sự hài lòng tuyến trên càng cao, chất lượng dịch vụ tuyến cơ sở còn hạn chế, cộng thêm chính sách thông tuyến khám chữa bệnh BHYT thanh toán và lòng tin của người dân làm cho người dân lên tuyến trên nhiều hơn. Chính vì vậy, Nghị quyết 20-NQ/TW đã đưa ra giải pháp cụ thể ưu tiên đầu tư từ ngân sách nhà nước cho y tế dự phòng, y tế cơ sở và chăm sóc sức khỏe ban đầu, đổi mới mạnh mẽ cơ chế và phương thức hoạt động của y tế cấp xã để thực hiện vai trò là tuyến đầu trong phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Nhìn toàn cục ở nước ta mức sinh đã thấp, ở mọi tầng lớp.

Năm  2016, tổng tỉ suất sinh (số con trung bình/phụ nữ, TFR) cả nước là 2,09. Trong đó, thành thị là  1,86 con/phụ nữ, nông thôn là  2,21 con/phụ nữ. Nhìn chung, nông dân và công nhân đều đã có mức sinh thấp.

Mới đây, Tổng cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình khảo sát trên mạng, gần 70 vạn người đã trả lời, trong đó 84% mong muốn chỉ có một hoặc hai con. Cho nên, mặc dù không có chế tài xử phạt, người dân vẫn không sinh nhiều.

Như vậy, trường hợp anh nói, theo tôi chỉ đúng với một bộ phận nhỏ chưa được truyền thông tốt, vẫn giữ quan niệm lạc hậu, sinh nhiều và ít trách nhiệm với con cái. Chưa chuyển biến từ yêu cầu số lượng sang chất lượng con cái.

Những rào cản do phương thức quản lý hộ khẩu hiện nay gây ra đối với quản lý xã hội và thực hiện các quyền của người dân không ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dân số.

Tuy nhiên, vì nó hạn chế sự tiếp cận của một bộ phận người dân, đặc biệt là người di cư, do đó nó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như cơ hội bình đẳng trong việc thụ hưởng các thành quả phát triển của những người này.

Vì thế, trong chừng mực nhất định, nó ảnh hưởng đến chất lượng dân số nói chung.

Nhận định bạn nêu ra có thể đúng trong trường hợp cá nhân bạn, nhưng không phải là quy luật phổ biến.

Theo quy luật, người có thu nhập cao, học vấn cao thường muốn có ít con và ngược lại. Vậy liệu có nên để tình trạng ấy diễn ra tự nhiên hay không, chắc tự bạn có thể rút ra được kết luận.

Gợi ý của bạn về xoá bao cấp từ con thứ 3 trở lên cũng đáng được xem xét, nhưng rất khó thực hiện vì sẽ loại trừ một bộ phận trẻ em (dù là con thứ 3 trở lên) không được bình đẳng trong cơ hội phát triển như những đứa trẻ khác, cho nên những nhà hoạch định chính sách sẽ không bỏ phiếu cho đề nghị này.

Nhu cầu đầu tư cho y tế cơ sở rất lớn. Trong những năm qua, nhà nước đã quan tâm đầu tư cho y tế cơ sở từ nguồn trái phiếu Chính phủ, ODA nhưng còn rất hạn hẹp so với nhu cầu cho phát triển y tế cơ sở, chăm sóc sức khỏe ban đầu, nhu cầu khám, chữa bệnh ngày càng cao và đa dạng của người dân, nhất là sự thay đổi mô hình bệnh tật từ các bệnh lây nhiễm là chủ yếu sang các bệnh không lây nhiễm và tai nạn, thương tích.

Chất lượng dịch vụ y tế cơ sở còn hạn chế, cùng với chính sách thông tuyến khám chữa bệnh BHYT thanh toán, giao thông thuận lợi, người dân lên tuyến trên nhiều hơn.

Trong giai đoạn tới, ngân sách nhà nước dành ít nhất 30% ngân sách y tế cho công tác y tế dự phòng, tăng cường y tế cơ sở. Các bệnh viện (trừ BV Phong, Tâm thần) chuyển dần sang tự chủ, tự hạch toán cân đối thu chi cho hoạt động thường xuyên và đầu tư phát triển bệnh viện. Cùng với việc nâng cao chất lượng dịch vụ tuyến dưới, nhà nước có cơ chế giá dịch vụ và cơ chế đồng chi trả phù hợp nhằm khuyến khích người dân khám, chữa bệnh ở tuyến dưới, góp phần giảm chi phí điều trị, ăn, ở, đi lại của người dân và giảm quá tải cho bệnh viện tuyến trên, nâng cao sự hài lòng của người bệnh.

Theo luật pháp Việt Nam, đến thời điểm này chưa có điều khoản nào quy định về việc xử phạt người sinh con thứ 3. Đối với Đảng viên, nếu sinh con thứ 3 thì sẽ được áp dụng quy định 181 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Cụ thể là ở khoản 1 Điều 26, kỷ luật bằng hình thức khiển trách. Đối với CB-CCVC và người lao động thì cơ quan có thể thảo luận thống nhất trong nội bộ đưa vào các quy định, quy chế của nơi công tác (căn cứ theo quyết định 09/2006/QĐ-TTg, tại TP HCM thì có quyết định QĐ 13/2008-UBND), đồng thời các đối tượng trên thực hiện theo Luật Công chức và Luật Viên chức...

Hiện Pháp lệnh dân số (sửa đổi năm 2008) vẫn quy định mỗi cặp vợ chồng có 2 con. Những trường hợp đặc biệt sẽ do Chính phủ quy định. Tuy nhiên, 10 năm nay, chúng ta đã đạt mục tiêu "mức sinh thay thế". Thành tựu giảm sinh của nước ta là vững chắc, vì: Một là, người dân được tuyên truyền nhiều và đã nhìn nhận thấy lợi ích của mô hình gia đình nhỏ trên thực tế. Hệ thống dịch vụ kế hoạch hóa gia đình cơ bản đã phủ kín nhu cầu của dân, đang được thị trường hóa. Hai là, từ năm 2016 trở đi, phụ nữ bước vào độ tuổi sinh đẻ, đại đa số sinh từ năm 1985 trở lại đây. Đó là thế hệ mới, được giáo dục nói chung và giáo dục về Dân số - Kế hoạch hóa gia đình nói riêng khá tốt. Ba là, sự tiến bộ nhanh về Kinh tế - Xã hội, sự hội nhập quốc tế tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ mạnh mẽ xu hướng giảm sinh.

Vì vậy, theo tôi, nên để người dân quyết định sinh số con của họ. Điều này cũng phù hợp với những Công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết và Hiến pháp (sửa đổi năm 2013).

Theo tôi, mức sinh có thể tăng chút ít nhưng không đến mức bùng nổ. Vì quy định sinh 2 con nhưng không có chế tài sau 10 năm qua chúng ta vẫn giữa được mức sinh thay thế.

Năm 2016, tỉ lệ sinh con thứ 3 chỉ 16, 28%. Như tôi đã nói, cuộc khảo sát trên mạng, trong đó 84%  mong muốn có 1-2 con, chỉ có 16% số người mong muốn 3 con trở lên. Như vậy, ước muốn sinh con và thực tế sinh con là tương tự như nhau. Nên các cặp vợ chồng tự quyết định số con cũng không làm bùng nổ.

Pháp lệnh dân số (sửa đổi năm 2008) có quy định 2 con nhưng không có chế tài.

Đảng viên hiện có quy định xử lý sinh 3 con trở lên. Với nhận thức, thực tế sinh đẻ hiện nay đã đúng như quy định. Do đó, theo tôi nên gỡ bỏ các quy định về số con của các cặp vợ chồng. Vì có quy định cũng không có hiệu lực và không ảnh hưởng đến mức sinh.

Tôi cho rằng khả năng hoàn lại tiền là không xảy ra. Chỉ những người sau này không phải nộp tiền thôi. Vì hầu hết các chính sách ở mọi nước đều không xử lý hồi tố. Mặt khác, nếu có thực hiện hồi tố sẽ phát sinh khối lượng công việc quản lý của nhà nước rất lớn và phức tạp, khó có khả năng thực hiện.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã chốt phương án duy trì mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước. Từ trước đến nay, pháp luật của nhà nước không quy định số con mà mỗi cặp vợ chồng được sinh. Thực hiện mỗi cặp vợ chồng sinh 2 con chỉ là mục tiêu, khẩu hiệu vận động người dân tự nguyện thực hiện.

Để chính sách này đi vào cuộc sống, Đảng có quy định Đảng viên phải gương mẫu thực hiện nên nếu Đảng viên sinh con thứ 3 trở lên thì bị xử lý kỷ luật Đảng. Thời gian qua, mức độ xử lý đã từng bước được giảm đi và tôi tin rằng sẽ tiếp tục giảm và tiến đến bãi bỏ những quy định này.

Y tế xã, huyện (gọi chung là y tế cơ sở) đóng vai trò quan trọng trong hệ thống y tế. Quan điểm của Đảng “Y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng”, là tuyến đầu trong phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe. Thực hiện tốt chăm sóc sức khỏe ban đầu đem lại hiệu quả cao, góp phần giảm cả chi phí điều trị, chi phí đi lại của người bệnh.

Để thực hiện tốt vai trò đó, ngành Y tế xây dựng đề án xây dựng và phát triển y tế cơ sở trong tình hình mới và đã được Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt tại Quyết định số 2348/QĐ-TTg ngày 5-12-2016. Trong đó có các nội dung đổi mới cơ chế và phương thức hoạt động từ việc đầu tư cơ sở hạ tầng, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, giao nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý một số bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng, đến việc đổi mới phương thức thanh toán theo gói dịch vụ cơ bản, theo định suất… nhằm phát huy tính năng động, sáng tạo và hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở.

Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến cán bộ y tế, nhiều phụ cấp cho cán bộ y tế đã được áp dụng, tuy nhiên chưa tương xứng với một nghề đặc biệt, cần được tuyển chọn, đào tạo và đãi ngộ đặc biệt. Chính vì vậy, Nghị quyết 20-NQ/TW cũng đã đề ra giải pháp “Thực hiện đãi ngộ xứng đáng đối với cán bộ y tế. Xác định bậc lương khởi điểm phù hợp với thời gian đào tạo. Có các chính sách đủ mạnh để khuyến khích người có trình độ chuyên môn làm việc tại y tế cơ sở, các vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo và trong các lĩnh vực y tế dự phòng, pháp y, tâm thần, lao, phong,...”.

Nghị quyết đi vào cuộc sống, chính sách mới được ban hành, phần nào giải quyết những bất cập trong đãi ngộ để cán bộ y tế ổn định cuộc sống, yên tâm công tác, phục vụ hết lòng vì người bệnh.

Sinh con là thiên chức của các bậc làm cha mẹ, và cũng là để để duy trì và phát triển nòi giống nhưng để sinh con phụ nữ phải có nhiều sự chuẩn bị về nhiều thứ như khoảng cách sinh con, số con, điều kiện nuôi dạy...cả vật chất lẫn tinh thần vì thế việc nuôi con và chăm sóc cần sự chia sẻ của cả vợ lẫn chồng. Việc nghỉ thai sản 6 tháng đã có luật BHXH quy định. Ngoài ra, luật còn quy định cha mẹ óo con nhỏ được đi làm trễ, về sớm và số ngày nghỉ trong năm. Do đó người phụ nữ và các cặp vợ chồng cần có sự sắp xếp để chu toàn mọi việc trong việc chăm sóc và nuôi dạy con cái.

Hiện nay, Nhà nước rất quan tâm, chăm sóc người cao tuổi. Bộ Y tế và Tổng Cục dân số cũng đã có đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. TP HCM đã có kế hoạch thực hiện đề án này. Theo đó, sẽ đáp ứng ngày càng đầy đủ nhu cầu chăm sóc sức khỏe dài hạn người cao tuổi tại gia đình, cộng đồng và trong cơ sở chăm sóc sức khỏe tập trung.

Việc phát triển các cơ sở bảo trợ xã hội của nhà nước và tư nhân do đầu mối ngành Lao động Thương binh Xã hội quản lý.

Nói VN là một trong những nước có chiều cao thấp nhất thế giới là chưa hẳn đã đúng. Trong thời gian qua tầm vóc người VN đã được cải thiện nhiều nhưng chưa đáp ứng được như yêu cầu, mong muốn đặt ra. Công tác KHHGD chuyển sang 1 giai đoạn mới theo hướng dân số và phát triển, trong đó đề cao chất lượng dân số là hàng đầu theo Nghị quyết số 21 ngày 25-10-2017 của BCH Trung ương Đảng từ đây đến sau năm 2020 phải nâng được thể trạng tầm vóc của người VN lên.

Trường hợp của chị được hỗ trợ giải quyết theo quy định tại điều 27 Luật BHXH năm 2014.

Tôi chưa biết công trình nghiên cứu nào cho thấy mối liên hệ giữa yếu tố môi trường với giới tính khi sinh. Có thể coi đây là một giả thuyết. Còn cơ địa người Việt, theo tôi là không. Bởi vì mất cân bằng giới tính khi sinh mới xuất hiện trong thập kỷ đầu của Thế kỷ 21, còn cơ địa của người Việt Nam thì vẫn như cũ.

Về vấn đề lựa chọn giới tính thai nhi, năm 2013, chúng tôi đi thực tế đánh giá 10 năm Pháp lệnh dân số và đã thu được bằng chứng lựa chọn giới tính thai nhi, kể cả biện pháp phái thai. Tỉ lệ những người cung cấp dịch vụ khẳng định ở địa phương vẫn xảy ra các hành vi vi phạm nêu trên (với mức độ khác nhau) là khá lớn. Trong đó, tư vấn các phương pháp lựa chọn giới tính thai nhi: 24,8%; Chẩn đoán để lựa chọn giới tính thai nhi: 41,7%; Loại bỏ thai nhi vì lựa chọn giới tính: 37,1%.

Theo đánh giá của những người cung cấp dich vụ, các tỉnh phía Bắc có tỉ lệ vi phạm quy định về cấm lựa chọn giới tính thai nhi cao hơn các tỉnh phía Nam.

Có 7 địa phương và cơ quan hiện đang có những quy định xử phạm người vi phạm về chính sách dân số. Hiện nay các địa phương đang rà soát để thay đổi nên tôi nghĩ rằng cũng không nên nêu tên các địa phương ấy.

Tôi không trả lời được là đúng hay sai, chỉ có bạn trả lời được thôi. Pháp luật không quy định điều ấy nhưng có thể ở địa phương bạn, cơ quan mà bạn được tuyển dụng có quy định như vậy và điều ấy chắc bạn phải biết trước khi bạn vào.

Bộ Y tế đã dự thảo Quy hoạch phát triển hệ thống y tế Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó đề xuất giảm dần số bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế về địa phương quản lý. Bộ Y tế tập trung vào quản lý nhà nước về y tế, ban hành hoặc trình ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, các tiêu chuẩn chuyên môn, có điều kiện tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đơn vị thực hiện.

Dự kiến đến năm 2025, giảm gần 50% số bệnh viện trực thuộc Bộ (Bộ Y tế chỉ chủ quản khoảng 20 bệnh viện). Tuy nhiên, lộ trình này còn phải gắn với lộ trình tự chủ của bệnh viện trước khi chuyển giao cho địa phương quản lý để các địa phương không gặp khó khăn về ngân sách đầu tư, chi hoạt động thường xuyên của các bệnh viện này.

Tình trạng mức sinh thấp của TP HCM xuất phát từ các nguyên nhân: 1/. Do sự thay đổi quan niệm và nhận thức về vai trò của người phụ nữ trong gia đình và xã hội ngày càng nâng lên; áp lực công việc, học tập nên phụ nữ kết hôn và sinh con muộn, ít con hơn so với thời gian trước đây; 2/. Việc nuôi dạy, chăm sóc con cái đòi hỏi rất nhiều chi phí như ăn uống, học hành, vui chơi giải trí, chăm sóc sức khỏe... nên nhu cầu sinh nhiều con của các gia đình có xu hướng giảm nhanh; 3/ Tỉ lệ phá thai, vô sinh nguyên phát và thứ phát có xu hướng gia tăng cũng khiến phụ nữ không thể sinh con.

Để giải quyết tình trạng này, TP đẩy mạnh hoạt động thông tin tuyên truyền đảm bảo mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ, hiểu đúng về thông điệp "mỗi gia đình nên sinh đủ 2 con". Bên cạnh việc nghiên cứu đề xuất, lãnh đạo TP triển khai thực hiện các chính sách về miễn giảm ưu đãi trong tiếp cận các dịch vụ công (như giáo dục đào tạo, vui chơi giải trí, chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ điều trị vô sinh cho người có thu nhập thấp...) cho người dân TP nhằm nâng cao nhận thức của mỗi gia đình trong việc sinh đủ 2 con. Đồng thời, chú ý trong việc kiểm soát tình trạng sinh con thứ 3 trở lên để đảm bảo ổn định quy mô dân số.

Chỉ riêng ngành Dân số và Y tế không thể giải quyết hết các vấn đề của xã hội già hóa mà cần có sự tham gia của người cao tuổi; các doanh nghiệp; gia đình, cộng đồng và nhà nước.

Người cao tuổi phải nêu cao tinh thần chủ động, hướng tới tự đảm bảo nguồn sống, tự phục vụ, tiếp tục đóng góp cho gia đình và xã hội. Các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa và dịch vụ phù hợp với đặc điểm của người cao tuổi; gia đình, cộng đồng và nhà nước cùng chăm lo cuộc sống của người cao tuổi, xây dựng xã hội thân thiện với người cao tuổi, xây dựng xã hội hướng tới già hóa chủ động.

Ngành Dân số và Y tế đang đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền những giải pháp thích ứng với xã hội già hóa và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Cụ thể thời điểm nào sẽ bãi bỏ những quy định kỷ luật đối với Đảng viên sinh con thứ 3 trở lên, tôi không thể trả lời được nhưng tôi nghĩ rằng điều ấy sẽ xảy ra trong tương lai gần.

Theo thông điệp tuyên truyền mới, phụ nữ nên sinh đủ 2 con để đạt mức sinh thay thế. Như vậy, nếu sinh dưới mức sinh thay thế sẽ dẫn đến già hóa dân số rất nhanh.

Chủ trương hiện nay là nhà nước xây những nhà trẻ nhận trẻ sau 6 tháng nhất là ở các khu chế xuất, khu công nghiệp và đia bàn dân cư. Tuy nhiên, hiện nay, một số nơi vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu này. Chắc chắn trong tương lai tới sẽ có điều kiện để các bà mẹ có thể yên tâm hơn sau thời gian hậu sản và có thể an tâm để đi làm.

Nghị quyết đã đề ra mục tiêu là đã được tính toán kỹ đến tính khả thi. Để thực hiện đòi hỏi các bộ, ngành và cơ quan triển khai nhiều chương trình khác nhau để đạt được mục tiêu đó, như: thực hiện chế độ dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em từ lúc còn trong bào thai cho đến khi lớn lên, rèn luyện thể dục thể thao, vệ sinh cá nhân, ăn uống tránh bệnh tật... để cải thiện thể lực và tăng chiều cao là những việc đang được thực hiện.

Tỉ số giới tính khi sinh cao xuất phát từ các nguyên nhân:

Nhóm nguyên nhân cơ bản: Việt Nam là một quốc gia châu Á có nền văn hóa truyền thống, trong đó tư tưởng Nho giáo đóng vai trò chủ đạo. Sự hiểu biết thiên lệch về giá trị của con trai và con gái, dẫn đến tâm lý mong muốn sinh được con trai hơn con gái.

Nhóm nguyên nhân phụ trợ: Những chuẩn mực xã hội mới như gia đình quy mô nhỏ cũng tạo áp lực giảm sinh, khi mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh 1 hoặc 2 con đã tạo ra áp lực đối với các cặp vợ chồng: Vừa mong muốn có ít con, lại mong muốn trong số đó phải có con trai. Đây là động lực khiến các cặp vợ chồng tìm kiếm và sử dụng các dịch vụ lựa chọn giới tính trước sinh như một giải pháp để đáp ứng được cả hai mục tiêu trên.

Nhóm nguyên nhân trực tiếp: Lạm dụng những tiến bộ khoa học công nghệ để thực hiện lựa chọn giới tính thai nhi, chẩn đoán giới tính thai nhi và phá thai để chọn lọc giới tính.

Rất hoan nghênh cháu, mặc dù chưa xây dựng gia đình nhưng đã sớm có ý thức và trách nhiệm với những đứa con trong tương lai. Tuy nhiên, sự lo lắng của cháu có vẻ hơi thái quá.

Khi lấy chồng, nguồn lực của cháu sẽ được nhân đôi, có thể nuôi dạy con tốt. Thế hệ chúng tôi nghèo xơ xác nhưng vẫn sinh đủ 2 con và vẫn nuôi con cái ăn học tốt.

Làm việc nhiều hơn, chi tiêu có kế hoạch, sinh đẻ có kế hoạch thì hoàn toàn có thể nuôi dạy con cái tốt, xây dựng gia đình hạnh phúc. Chúc cháu thành công!

Tôi nghĩ anh chị dừng ở 2 con là hợp lý để tập trung nâng cao chất lượng cuộc sống cho gia đình nói chung và các cháu nói riêng.

Còn theo tôi, các cháu tùy theo năng lực học tập để lựa chọn môi trường học tập và ngành nghề phù hợp. Có thể là công nhân kỹ thuật, phấn đấu nâng cao tay nghề, chứ không nhất thiết phải vào đại học. Miễn là người lao động có kỹ thuật, lành nghề.

Trước hết, cần tạo môi trường thân thiện, cởi mở để giáo dục, tư vấn cho thanh, thiếu niên về bảo vệ sức khỏe sinh sản. Cần sự quan tâm giáo dục của cả gia đình, nhà trường và đoàn thể. Đa dạng hóa các kênh cung cấp thông tin kiến thức về sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, đặc biệt là mạng xã hội. Điều quan trọng là cha mẹ cần gần gũi, nắm bắt diễn biến tâm sinh lý của con cái để tư vấn kịp thời.

Cần có kênh cung cấp phương tiện tránh thai thân thiện, phù hợp cho thanh, thiếu niên.

Luật pháp tăng cường chế tài để bảo vệ sức khỏe sinh sản vị thành niên; phòng tránh phá thai ngoài ý muốn.

Giải pháp căn bản để giải quyết tình trạng này là nâng cao sức khoẻ của người dân thông qua chăm sóc y tế, hình thành lối sống lành mạnh, giữ gìn vệ sinh môi trường (ăn uống, thể dục thể thao...)

Pháp luật không quy định nội dung như bạn đã nêu, song có thể ở nơi bạn sống có ban hành các quy chế, quy ước đã được người dân góp ý, HĐND địa phương thông qua. Là người ở địa phương, chắc bạn đã biết quy định này trước khi bạn quyết định sinh con.

Nếu những người sinh con thứ 3 đang trong thời gian bị kỷ luật (theo tôi biết hiện nay chỉ áp dụng với Đảng viên) chắc chắn sẽ được xoá ngay. Còn những người đã bị kỷ luật trước đây nay đã hết thời hạn kỷ luật thì còn gì phải xoá.

Tôi hiểu bạn thuộc số 9,3% dân muốn sinh nhiều hơn 3 con (kết quả khảo sát của Tổng Cục Dân số). Sinh bao nhiêu con là quyền của bạn, pháp luật nhà nước không có quy định nào hạn chế quyền sinh con của bạn.

Tuy nhiên, bạn cần chú ý rằng có những trường hợp chủ sử dụng lao động vì lợi ích của họ có thể đưa những nội dung như vậy trong hợp đồng lao động với bạn (hợp đồng dân sự) mà nhà nước không can thiệp được vì bạn là một bên đứng ra ký trước khi vào làm.

Xu hướng chung của thế giới là xã hội càng phát triển thì mức sinh càng thấp. Nhiều nước đang phải "vật lộn" đối phó với tình trạng dân lười đẻ, mức sinh thấp.

Nếu dân lười đẻ thì trong tương lai dân số sẽ giảm, già hóa sẽ rất trầm trọng. Quốc gia sẽ thiếu lao động. Bên cạnh đó, sẽ xuất hiện những ngôi trường ít trẻ học, những con đường ít người đi...

Trong gia đình hội chứng 4-2-1 (2 ông bà nội, 2 ông bà ngoại; 2 bố mẹ và 1 con) sẽ gây khó khăn cho cuộc sống. Với hội chứng này, tâm lý con cái, cha mẹ đều không tốt, con cái thì ích kỷ còn cha mẹ thì luôn luôn phải lo lắng về vấn đề sức khỏe và an toàn của con. Khi đưa con lớn lên phải gánh nặng trách nhiệm với 4 ông bà nội ngoại, bố mẹ.

Để khắc phục tình trạng mức sinh quá thấp cần tuyên truyền giáo dục để mọi người sinh đủ 2 con. Phát triển dịch vụ gia đình, làm nhẹ gánh nặng nuôi dạy con. Nếu có điều kiện, Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ khi các cặp vợ chồng sinh con, như: trợ cấp tiền; áp dụng chế độ vợ đẻ chồng được nghỉ phép để chăm sóc...

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam là rất nghiêm trọng. Tỉ số này hiện nay là 113 bé trai/100 bé gái, nghĩa là cứ mỗi 100 bé gái thì dư 7, 8 bé trai (mức cân bằng tự nhiên là 105 bé trai/100 bé gái).

Số trẻ sinh ra hằng năm là khoảng 1.450.000 trẻ, như vậy mỗi năm dư ra khoảng 50.000 ngàn bé trai so với bé gái, dư ra 50.000 nam giới mỗi năm khi đứa trẻ này lớn lên. Các tỉnh có tỉ số giới tính khi sinh cao nhất ở mức 120-125 bé trai/100 bé gái đều nằm ở khu vực đồng bằng sông Hồng như: Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Bình, Nam Định, Hải Dương...

Tỷ lệ chi tiền túi của hộ gia đình cho chăm sóc sức khỏe là một trong những chỉ số đánh giá sự công bằng của một quốc gia trong chăm sóc y tế. Hiện nay, tỷ lệ này đang ở mức 39,5% tổng chi cho chăm sóc sức khỏe. Giải pháp quan trọng nhất để giảm chi tiền túi là thực hiện BHYT toàn dân. Đồng thời phải thực hiện tốt chăm sóc sức khỏe ban đầu, giảm chi phí đồng chi trả, thực hiện khám chữa bệnh kê đơn, bán thuốc theo đơn nhằm giảm chi phí bất hợp lý trong sử dụng thuốc chữa bệnh.

Để giảm được tỷ lệ này là vấn đề rất khó khăn khi tình trạng lạm dụng thuốc, kiểm soát các nhà thuốc và nhận thức của người dân chưa đầy đủ, trong khi NSNN đầu tư cho y tế còn hạn hẹp thì tỷ lệ 35% chi tiền túi vào năm 2025 có cơ sở tính toán.

Hiện tượng này cũng đã xảy ra ở một số nơi, trong thời gian dài, nhất là trong giai đoạn cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính của các cơ sở y tế công lập còn bị bó hẹp, nhiều bất cập, đặc biệt là cơ chế tiền lương, thu nhập của cán bộ y tế công lập trong cơ chế thị trường định hướng XHCN.

Nhìn chung, mặt bằng chất lượng cán bộ y tế công lập cao hơn nhiều so với các cơ sở y tế tư nhân. Các giáo sư đầu ngành, các chuyên gia giỏi hầu hết làm việc tại các cơ sở y tế công lập, khi nghỉ hưu mới làm việc cho cơ sở y tế tư nhân. Một số cán bộ y tế được nhà nước đào tạo song sẵn sàng bồi thường chi phí đào tạo để ra làm việc cho cơ sở y tế tư nhân chỉ vì thu nhập cao hơn nhiều so với làm việc tại cơ sở y tế công lập.

Điều này cũng không làm ảnh hưởng nhiều đến thiếu cán bộ giỏi của cơ sở y tế công lập. Mục đích cuối cùng (cả công lập và tư nhân) vẫn là phục vụ tốt nhất nhu cầu của người dân, chia sẻ gánh nặng cho ngân sách nhà nước, đồng thời tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa cơ sở y tế công lập và tư nhân.

Theo đánh giá hàng năm, chất lượng khám, chữa bệnh của các cơ sở y tế công lập ngày càng được cải thiện, nhiều kỹ thuật mới đã được áp dụng và trở thành thường quy tại các bệnh viện tỉnh, huyện.

Để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cơ sở, ngành y tế đã và đang triển khai rất nhiều giải pháp về tổ chức, hoạt động, nhân lực, tài chính và đầu tư cơ sở hạ tầng... Đặc biệt, để nâng cao năng lực cán bộ y tế cơ sở, ngành y tế đã triển khai giải pháp tăng cường đào tạo chuyển giao kỹ thuật, luân chuyển từ tuyến trên xuống cấp dưới và ngược lại, thí điểm đưa bác sĩ trẻ về công tác tại vùng sâu vùng xa và biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn. Đồng thời, xây dựng các quy trình chuyên môn hướng dẫn điều trị tiếp tục đào tạo theo địa chỉ cho y tế cơ sở, các vùng khó khăn; xây dựng và trình ban hành các chính sách ưu đãi cho nhân viên y tế cơ sở, đặc biệt tại vùng kinh tế khó khăn, vùng sâu, vùng xa...

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 56/2011/NĐ-CP năm 2011 của Chính phủ quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập, trong đó áp dụng đối với cơ sở y tế xã, phường, thị trấn. Mức cao nhất là 70% áp dụng đối với công chức thường xuyên, trực tiếp làm xét nghiệm, điều trị...Ngoài ra, theo nghị định số 64/2009NĐ-CP về chính sách đối với cán bộ, viên chức y tế công tác ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn. Trong đó, mức phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thu hút bằng 70% mức lương theo ngạch bậc hiện hưởng cộng với phụ cấp chức vụ lãnh đạo, phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có).

Quyết định 73/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định 1 số chế độ phụ cấp về phòng chống dịch. Quyết định 75/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định chế độ phụ cấp đối vói nhân viên y tế thôn, bản...Tuy nhiên, các chính sách hiện nay đã thực hiện hầu hết còn dựa trên tương quan giữa các ngành nghề, lĩnh vực, bên cạnh đó là bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế xã hội. Trong thời gian tới, cần phải có các chế độ chính sách thỏa đáng hơn đáp ứng yêu cầu trong hoạt động khám chữa bệnh.

Nghị quyết 20-NQ/TW ngày 20-10-2017 của Ban chấp hành Trung ương đã đề ra các giải pháp thực hiện đãi ngộ xứng đáng đối với cán bộ y tế. Xác định bậc lương khởi điểm phù hợp với thời gian đào tạo. Có các chính sách đủ mạnh để khuyến khích người có tình độ chuyên chuyên môn làm việc tại y tế cơ sở, vùng sâu, vùng xã, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo và trong các lĩnh vực y tế dự phòng, pháp y, tâm thần...

Điều ấy là có thể xảy ra và đã được tính toán vẫn đảm bảo trong kế hoạch dự kiến trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm của các nước đi trước và diễn biến mức sinh ở Việt Nam trong một số năm qua.

Tôi rất chia sẻ với bạn về những điều mà bạn đã nêu. Cũng như bạn, tôi ủng hộ việc thay đổi phương thức quản lý dân cư theo nguyên tắc đảm bảo quyền tự do cư trú của người dân và thực hiện nghiêm túc trách nhiệm đăng ký cư trú đối với các cơ quan nhà quản lý của nhà nước.

Tôi cũng hiểu đúng như bạn hiểu, song thời gian cụ thể điều ấy xảy ra thì cũng như bạn, tôi không biết rõ, nhưng tôi tin rằng chắc không còn lâu nữa. Chúc bạn khoẻ và đạt được ý nguyện của mình.

Hiện nay, phương án của ngành dân số chính là phối hợp với các cơ quan sở, ban, ngành trong các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về việc không lựa chọn giới tính khi sinh thông qua các kênh truyền thông như truyền hình, truyền thanh, băng rôn, áp phích và trên các báo. Bên cạnh đó, ngành y tế có trách nhiệm tổ chức, triển khai thực hiện các nội dung của kế hoạch thực hiện Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh tại thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2016-2020; Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi; Xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

…

Xã hội hóa là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước nhằm huy động nguồn lực xã hội trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Xã hội hóa từng bước đáp ứng nhu cầu ngày càng da dạng của các tầng lớp nhân dân, nhất là các đối tượng có khả năng chi trả, hạn chế người bệnh phải đi khám chữa bệnh ở nước ngoài. người dân, trong đó có cả người nghèo, cận nghèo, trẻ em, đối tượng chính sách xã hội cũng được hưởng lợi vì được hưởng các dịch vụ này. Ngoài ra, xã hội hóa đáp ứng các trang thiết bị để phục vụ người bệnh do ngân sách không trang bị được, hoặc đã trang bị nhưng đã cũ, lạc hậu, nếu không xã hội hóa thì không có máy để phục vụ người bệnh.

Tuy nhiên, mặt trái vẫn còn tình trạng lạm dụng các dịch vụ kỹ thuật cao từ nguồn xã hội hóa. Hiện vấn đề này Bộ Y tế đã có chỉ thị chỉ đạo các đơn vị thực hiện đúng quy định về xây dựng Đề án, công khai minh bạch về lựa chọn các nhà đầu tư; tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm các vi phạm nếu có. Chuyển dần việc liên doanh, liên kết đặt máy sang vay vốn ngân hàng. Nghiên cứu để thực hiện việc đấu thầu, cung ứng dịch vụ chiếu, chụp, chẩn đoán...

Đô thị hoá là một xu thế có tính quy luật. Tỉ lệ dân cư đô thị là một trong những chỉ tiêu phản ánh trình độ phát triển của quốc gia. Do đó, chúng ta phải đẩy mạnh hơn tốc độ đô thị hoá. Làm thế nào để cư dân đô thị có được cuộc sống tốt đẹp hơn là trách nhiệm của những người quản lý đô thị trong việc quy hoạch, quản lý quy hoạch phù hợp với tốc độ đô thị hoá và đảm bảo nhu cầu thiết yếu của người dân.

Thời gian qua, ở một số đô thị lớn, chúng ta làm chưa tốt điều này. Thời gian tới chắc chắn điều này phải được cải thiện. Hiện Đà Nẵng và một vài đô thị khác đã xử lý khá tốt việc quy hoạch và quản lý đô thị, đưa thành phố trở thành thành phố đáng sống. Đây là một ví dụ để các địa phương khác học tập.

Việt Nam chưa thực hiện chính sách khuyến sinh. Khi nào mức sinh xuống thấp, Việt Nam phải thực hiện chính sách khuyến sinh thì những gợi ý về chính sách của bạn có thể được thực hiện, còn hiện nay chưa có những chính sách như vậy, việc bạn sinh bao nhiêu con, vào lúc nào, khoảng cách ra sao do bạn quyết định trong điều kiện cụ thể của bạn.

Trường hợp của bạn thuộc 1 trong 7 trường hợp được coi là không vi phạm chính sách dân số nếu cơ quan y tế xác nhận tình trạng bệnh lý của con bạn thuộc nội dung quy định.

Pháp luật không cấm sinh con nhưng đây là một trường hợp chính quyền, cơ quan dân số, các ban ngành, đoàn thể ở địa phương chưa thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động đối với gia đình này.