Mang thai, cần tiêm những vắc-xin gì?

Bạn đọc Nguyễn Mỹ Thanh (27 tuổi, quận 4, TP HCM), hỏi: Tôi vừa kết hôn, vợ chồng tôi dự định ngừa thai 1 năm trước khi sinh con đầu lòng để tôi chuẩn bị tốt hơn cho việc mang thai, làm mẹ. Tôi có nghe nói thai phụ phải tiêm đủ loại vắc-xin trước và sau khi có thai, ví dụ như rubella, cúm, uốn ván, ho gà… vì mắc những bệnh đó lúc mang bầu rất nguy hiểm. Xin bác sĩ hướng dẫn cho tôi phải tiêm thế nào mới hợp lý? Nếu lỡ có thai rồi mà quên tiêm thì tiêm lúc đang mang thai được không? Hồi nhỏ tôi đã tiêm một số: 3 in 1 (bạch hầu, uốn ván, ho gà), viêm gan siêu vi B… không biết có phải tiêm lại nữa không?

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Thông, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP HCM, trả lời:

Trước khi mang thai từ 3-6 tháng, bạn nên tiêm ngừa một số vắc-xin sau: rubella hoặc mũi 3 trong 1 sởi – quai bị - rubella càng tốt; thủy đậu (nếu chưa từng bệnh); cúm. Viêm gan siêu vi B nếu xét nghiệm máu cho thấy bạn hết kháng thể thì cũng cần ngừa lại. Trong các vắc-xin này chỉ có cúm là có thể chích nếu đã mang thai. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo thêm ý kiến nơi tiêm chủng về loại vắc-xin và thời điểm chích phù hợp.

Theo các khuyến cáo sau này, bạn cũng có thể chích ngừa ho gà, trước khi mang thai hoặc khi thai được 20 tuần.

Riêng uốn ván là vắc-xin chích trong thai kỳ: một mũi trong tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng giữa), chích nhắc thêm 1 mũi sau 1 tháng và trước ngày dự sinh tối thiểu 1 tháng.

Đây đều là các bệnh có nguy cơ gây nguy hiểm lớn cho cả mẹ lẫn con nếu mắc khi người mẹ đang mang thai, hoặc nguy hiểm cho trẻ sơ sinh.

Với một số loại vắc-xin, tác dụng chủ yếu nằm ở con: khi người mẹ chích đủ, con sẽ được bảo vệ trong quãng thời gian còn nhỏ, chưa thể tiêm trực tiếp vắc-xin đó. Quan trọng nhất là uốn ván, nguy cơ tử vong cao ở trẻ sơ sinh nếu mắc phải; việc tiêm cho mẹ chủ yếu để dự phòng nguy cơ này.

Vắc-xin ngừa ho gà, uốn ván bạn đã chích rất nhiều năm về trước đã dần giảm, mất tác dụng qua năm tháng nên bạn cần chích lại. Viêm gan siêu vi B cũng là loại vắc-xin không bảo vệ mãi mãi, nên cần chích lại nếu hết/không còn đủ kháng thể.

Các vắc-xin chích trong lúc có thai thì chính bác sĩ sản khoa của bạn sẽ yêu cầu và hướng dẫn bạn đi tiêm phòng, bạn không cần lo lắng. Với trường hợp lỡ mang thai mà không kịp chích các vắc-xin chỉ được chích trước 3-6 tháng, bạn nên phòng ngừa bằng cách trong thai kỳ tránh đi vào nơi đông người, mang khẩu trang thường xuyên, tránh tiếp xúc người có bệnh, vệ sinh kỹ cơ thể và môi trường sống. Chú trọng dinh dưỡng theo khuyến cáo dành cho thai phụ cũng là cách để tăng sức đề kháng.