Phân biệt tái dương và tái nhiễm

Tổng số ca được điều trị khỏi là 693.797. Trong thời gian vừa qua, nhiều người đã thắc mắc về khả năng mắc bệnh lại (y học gọi là tái nhiễm), như vậy người tái nhiễm có cần cách ly hay không? Sau khi nhiễm bệnh có nên tiếp tục tiêm vắc-xin phòng bệnh hay không? Khi tái nhiễm sẽ như thế nào? Kháng thể của lần bệnh trước và kháng nguyên khi mắc bệnh lại sẽ như thế nào?

F0 cách ly điều trị tại nhà ở TP HCM (ảnh minh họa). Ảnh: HẢI YẾN

PGS-TS-BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng Bộ môn Nhi Trường ĐH Y Dược TP HCM kiêm Trưởng Đơn vị Điều trị Covid-19 - Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM), cho biết khác với tái nhiễm, tái dương là khi 1 người nhiễm SARS-CoV-2, sau khi khỏi bệnh, bỗng một ngày xét nghiệm RT-PCR cho kết quả dương tính mà không có triệu chứng nào.

Tỉ lệ tái dương lên đến 14% và có thể xảy ra ở thời điểm 90 ngày sau nhiễm. Tái dương là do virus hay xác virus còn sót lại. Khi đem nuôi cấy, số virus này sẽ không mọc, không có sự nhân lên của virus và không có khả năng lây nhiễm.

Về tái nhiễm, thường tỉ lệ tái nhiễm là dưới 1%. Tái nhiễm xảy ra thường hơn 90 ngày sau nhiễm đợt đầu, khi thực hiện xét nghiệm RT-PCR cho kết quả CT thấp hơn 30 ít nhất 2 lần. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy phần lớn trường hợp tái nhiễm là không triệu chứng, tải lượng virus thấp hơn so với lần đầu, tử vong khi tái nhiễm là rất thấp.

Thực tế cho thấy, trong số nhiều người mắc bệnh sau khi khỏi bệnh, trong vòng 3 tháng từ khi nhiễm, xét nghiệm RT-PCR vẫn có thể dương (thường CT trên 30). Những trường hợp này không gọi là bị nhiễm và không cần cách ly, điều trị gì cả. Vì khi xét nghiệm RT-PCR, độ nhạy của xét nghiệm này rất cao nên phát hiện kết quả dương tính chỉ là các phần mảnh ARN của virus (xác virus). Những ca tái dương tính này đều không lây nhiễm trong cộng đồng.

Không ít người lo lắng và thắc mắc là có nên tiêm vắc-xin nếu đã nhiễm SARS-CoV-2, về lý thuyết là không cần. Bởi vì kháng thể bảo vệ được tạo ra khoảng 14 ngày (IgG) sau khi nhiễm SARS-CoV2 và ổn định đến 6-12 tháng cũng như tỉ lệ tái nhiễm thấp, nếu có thì mức độ sẽ nhẹ hơn. Với thắc mắc tái nhiễm có cần cách ly không, câu trả lời là nên cách ly, vì vẫn có nguy cơ lây cho người khác.