Thiếu thuốc, người bệnh BHYT phải tự mua có được hoàn tiền?

Sáng 8-7, tại hội nghị cung cấp thông tin chuyên đề về BHYT, đại diện BHXH Việt Nam cho biết hiện nay, có 1.030 thuốc hóa dược, sinh phẩm và 59 thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT.

Ngoài ra, có 349 vị thuốc y học cổ truyền; 229 thuốc cổ truyền, thuốc từ dược liệu với khoảng trên 1.200 chế phẩm thuộc phạm vi thanh toán của BHYT. Theo các văn bản quy định về việc phân loại dịch vụ phẫu thuật, thủ thuật, có khoảng trên 19.000 dịch vụ kỹ thuật được Bộ Y tế quy định cho phép thực hiện tại Việt Nam.

Thiếu thuốc ảnh hưởng ít nhiều đến công tác khám chữa bệnh

Tuy nhiên, hiện nay có 9.190 dịch vụ đủ điều kiện được thanh toán theo chế độ BHYT (trong có chỉ có 124 dịch vụ/nhóm dịch vụ được quy định điều kiện, tỷ lệ thanh toán).

Theo BHXH Việt Nam, danh mục dịch vụ kỹ thuật thuộc phạm vi chi trả của quỹ BHYT có đầy đủ các dịch vụ kỹ thuật theo 28 chuyên khoa/chuyên ngành, bao gồm cả các kỹ thuật y học hiện đại và y học cổ truyền từ tuyến xã đến tuyến Trung ương.

Thừa nhận có tình trạng thiếu thuốc, vật tư tại nhiều địa phương, cơ sở y tế ông Lê Văn Phúc, Trưởng Ban Thực hiện Chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) cho biết một số tỉnh thiếu thuốc như tỉnh Bắc Giang, Bình Dương, Hà Nam, Cần Thơ, Đắk Lắk, Bạc Liêu, Quảng Ngãi, Quảng Nam...

Theo ông Phúc nguyên nhân của việc này là do chậm đấu thầu cung cấp thuốc, thiết bị, vật tư. Thực tế, có những gói thầu từ năm ngoái đến nay vẫn chưa hoàn thành, thực hiện được. Trong đó, lý do dễ thấy nhất là do tình hình dịch bệnh Covid-19 phức tạp thời gian trước gây khó khăn cho các hoạt động.

"Mới đây Bộ Y tế thông báo đã mở được gói thầu tập trung, hi vọng trong tháng 7 này sẽ có được kết quả để công bố với dư luận. Gói thầu của Bộ Y tế rất lớn, trị giá gần 9.000 tỉ đồng, trong đó riêng phần mua sắm thuốc là 4.000 tỉ đồng, chiếm đến 1/4 chi phí thanh toán khám chữa bệnh. Đây đều là các thuốc có nhu cầu sử dụng cao, giá trị lớn thuộc nhóm 1, nhóm 2. Đây chính là nút thắt lớn cần tháo gỡ để giải quyết việc thiếu thuốc điều trị cho người bệnh hiện nay" - ông Phúc nhận định.

Lãnh đạo BHXH Việt Nam đã có văn bản gửi các địa phương chỉ đạo bám sát hoạt động đấu thầu để thúc đẩy việc mua sắm thuốc, khắc phục tình trạng thiếu thuốc điều trị cho bệnh nhân bảo hiểm y tế. Quan điểm của cơ quan bảo hiểm là giám định nhanh nhất có thể với đề xuất để các bệnh viện để có thể nhanh chóng mua sắm thuốc.

Về việc đấu thầu mua sắm thiết bị, vật tư y tế, ông Lê Văn Phúc giải thích, quy trình quy định liên quan khó hơn việc mua sắm thuốc vì không có nhiều tỉnh thành thực hiện đấu thầu tập trung nội dung này mà nhu cầu chủ yếu nằm ở các bệnh viện. Quy định về đấu thầu vật tư y tế cũng đang còn những vướng mắc, khó khăn mà Bộ Tài chính đang phải mổ xẻ, tìm hướng tháo gỡ.

Nói về phương án hoàn tiền mua thuốc, vật tư y tế trong thời gian vừa qua, ông Phúc cho hay, trong quy định về thanh toán trực tiếp đối với người bệnh không có việc phải thanh toán khi người bệnh phải mua thuốc, vật tư y tế bên ngoài.

Bên cạnh đó, Nghị định 146 của Chính phủ năm 2018 quy định rất rõ cơ sở khám chữa bệnh có trách nhiệm phải đảm bảo cung ứng thuốc, vật tư y tế cho người tham gia BHYT. Rõ ràng, trách nhiệm này thuộc cơ sở khám chữa bệnh.

"Như vậy, để thanh toán được phải có ý kiến các cấp có thẩm quyền. Thanh toán cho bệnh viện hay người bệnh, việc này phải có cấp có thẩm quyển" - ông Phúc nói.

Trưởng Ban Thực hiện Chính sách BHYT, thông tin thêm Luật BHYT quy định, một số trường hợp đặc biệt có thể thanh toán trực tiếp, tuy nhiên cũng cần xác định đây có phải trường hợp thanh toán trực tiếp hay không.

"Chúng tôi chờ ý kiến, hướng dẫn của Bộ Y tế để triển khai thực hiện. Có 2 hình thức là cơ sở khám chữa bệnh thanh toán cho người bệnh, sau đó BHXH sẽ quyết toán cho cơ sở khám chữa bệnh và có thể thanh toán trực tiếp. Song việc thanh toán trực tiếp sẽ khó khăn. Theo quy định cơ sở khám chữa bệnh phải có trách nhiệm, vừa đảm bảo mức giá, chất lượng, quyền lợi cho người tham gia BHYT." - ông Phúc nhấn mạnh.