Việt Nam đã thực hiện gần 6.300 ca ghép mô, tạng

Tại hội thảo "Định hướng xây dựng luật hiến, lấy, ghép, mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác (sửa đổi)", được Bộ Y tế tổ chức ngày 22-3, bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết ghép mô, tạng là một trong những kỹ thuật đỉnh cao nhất của nền y học. Những thành công của kỹ thuật ghép tạng giúp cứu sống tính mạng và nâng cao chất lượng cuộc sống của rất nhiều người không may mắc bệnh hiểm nghèo.

Việt Nam hiện đã thực hiện thành công kỹ thuật ghép tạng với 8 bộ phận cơ thể người, đây được xem là thành công rất lớn của nền y học nước nhà.

Một ca ghép tạng được thực hiện tại Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội

Thống kê đến hết ngày 31-12-2021, tại Việt Nam đã thực hiện 6.286 ca ghép mô, tạng. Trong đó, thực hiện ghép nhiều nhất là ghép thận với 5.874 ca (hơn 93%), tiếp đó là ghép gan 343 ca (hơn 5%), ghép tim 55 ca…

Hiện trên cả nước có hơn 46.000 người đã đăng ký hiến bộ phận cơ thể sau khi qua đời hay chết não. Nhiều người đã hiến mô, tạng để phục vụ điều trị, hiến giác mạc để đem lại ánh sáng cho những người không may mắc bệnh.

"Với sự tham gia của rất nhiều tổ chức, xã hội, đoàn thể, đặc biệt là cả vai trò của các tổ chức tôn giáo trong việc vận động hiến mô, tạng đã tạo ra sự lan tỏa rất lớn trong xã hội. Nhận thức của người dân về việc hiến mô, tạng đã có sự thay đổi rõ rệt, mang lại những kết quả hết sức tích cực"- bà Trang nói.

Cũng theo đại diện Bộ Y tế, qua 15 năm triển khai luật hiến, lấy, ghép, mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác thì các điều kiện kinh tế - xã hội đã có sự thay đổi; nhiều chủ trương mới được ban hành, khoa học, kỹ thuật có nhiều bước tiến. Bên cạnh đó, trong luật đã bắt đầu bộc lộ những bất cập và đòi hỏi phải có những điều chỉnh để phù hợp với điều kiện mới.

"Ví dụ như các vấn đề về thể chế, quyền lợi, xác định chết não, đặc biệt là vấn đề điều phối mô và bộ phận cơ thể người trên toàn quốc đang gặp nhiều khó khăn, thách thức"- bà Trang nhận định.

Tại hội thảo, đại diện Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đề xuất cần sửa đổi một số quy định tại Luật Hiến ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác trong đó xem xét thành lập Hội đồng xác định chết não di động, đồng thời đề nghị bãi bỏ quy định bắt buộc phải có chuyên gia giám định pháp y trong hội đồng vì tiêu chuẩn cận lâm sàng chết não khác với tiêu chuẩn của người đã chết (ngừng tim).

Bên cạnh đó, nên xem xét giảm thời gian xác định chết não xuống còn khoảng 6 giờ thay vì 12 giờ như hiện nay.

Nêu vấn đề khoảng cách giữa nguồn cung và số lượng người có nhu cầu được ghép mô, tạng để điều trị bệnh ngày càng rộng, PGS-TS Hà Phan Hải An, Trường Đại học Y Hà Nội, cho rằng để có thể tăng nguồn tạng hiến có nhiều giải pháp như: Tăng số người hiến khi chết (chết não, ngừng tim); tăng số người hiến tình nguyện khi sống; mở rộng tiêu chuẩn của người hiến; hoán đổi các cặp hiến - nhận cho phù hợp về miễn dịch; ghép không cùng nhóm máu; giải mẫn cảm cho các bệnh nhân có nguy cơ miễn dịch cao; ghép dị loài....

PGS An cũng đề xuất sửa đổi quy định về độ tuổi và quyền lợi đối với người hiến mô, tạng  trong Luật hiến, lấy, ghép, mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác. Theo PGS An, hiện nhiều quốc gia phát triển trên thế giới không còn quy định độ tuổi tối đa của người hiến tạng khi chết.

Bên cạnh đó cần đảm bảo an toàn cho người hiến khi sống, có các chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp để làm tăng khả năng tiếp cận công bằng cho người suy tạng.