Người dân bản Cờ Đỏ, xã Thượng Trạch chuẩn bị đón lễ mừng lúa mới không kém Tết cổ truyền, với rượu cần, gà trống
Sau sáp nhập, xã miền núi Thượng Trạch, tỉnh Quảng Trị trở thành địa phương cấp xã có diện tích tự nhiên lớn thứ hai cả nước, rộng tới 1.095,78 km² nhưng chỉ có hơn 3.600 nhân khẩu. Những bản làng của đồng bào Ma Coong, Bru - Vân Kiều nằm rải rác dọc triền núi, bám vào rừng Trường Sơn ngút ngàn, nơi cuộc sống còn nhiều gian khó nhưng cũng đang chuyển mình từng ngày.
Đổi thay ở bản Cờ Đỏ
Bản Cờ Đỏ - một bản làng người Ma Coong nằm biệt lập giữa núi rừng Trường Sơn. Chạy từ đầu bản vào, dưới những ngôi nhà sàn gỗ dần hiện ra, trên sân từng mẹt lúa lớn vàng ươm được đưa ra phơi kín sân với khung cảnh mùa vàng rộn rã. Sau chuỗi ngày mưa rừng dầm dề, ánh nắng của những tháng cuối năm vừa hửng lên là bà con tức tốc phơi lúa, phơi ngô, ai nấy đều phấn khởi.
Ông Đinh Liếp, Bí thư Chi bộ bản Cờ Đỏ, cho biết toàn bản có 71 hộ với 8 đảng viên. "Nhờ sinh hoạt chi bộ đều đặn, đảng viên luôn gương mẫu đi đầu trong các phong trào, nên bản làm được nhiều việc lắm. Đặc biệt là khâu vệ sinh sạch sẽ trong bản, người dân luôn đoàn kết; bỏ dần thói quen, tập tục cũ, lạc hậu... và càng ngày bà con chăm lo làm ăn hẳn lên" - ông Đinh Liếp nói.
Một góc bản làng Thượng Trạch ở vùng biên giới Việt - Lào
Trước đây, bà con Ma Coong ở vùng này vốn quen với tập quán làm nương rẫy kiểu "chặt - đốt - cốt - trỉa" với 4 bước gồm: phát chặt cây bụi, đốt thực bì để lấy tro làm phân, dùng gậy nhọn tạo lỗ gieo hạt (cốt) và trỉa giống xuống từng lỗ. Phương thức này tồn tại lâu đời nhưng tiềm ẩn nguy cơ suy giảm rừng.
Những cánh rừng trù phú nơi đây được ví như là "chiếc tủ lạnh" của dân bản, hết đồ ăn thì vào rừng, cần gỗ dựng nhà cũng vào rừng. Nhưng vài năm trở lại đây, các đảng viên tiên phong thay đổi cách nghĩ, chính quyền đẩy mạnh tuyên truyền, nhiều hộ bắt đầu học cách làm kinh tế dưới tán rừng.
Trong Chi bộ bản Cờ Đỏ, có 2 đảng viên được xem là "hạt nhân kinh tế" của bản. Đó là anh Đinh Dương và Đinh Xiệp. Họ làm chuồng trại, chăn nuôi bài bản, trồng xen nhiều loại cây phù hợp với khí hậu Trường Sơn, nâng cao thu nhập rõ rệt. Họ cũng chính là những người trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm cho bà con trong các buổi sinh hoạt.
Mùa vàng bên bản Cờ Đỏ
"Chúng tôi học cách phát triển kinh tế rừng bền vững, làm rẫy, chăn nuôi có kỹ thuật. Chỉ tiếc là bản vẫn chưa có điện lưới, nên nhiều việc còn vất vả lắm. Mong nhất là "điện chạy vào bản" để bà con có điều kiện hơn" - Bí thư chi bộ bản Cờ Đỏ, tâm sự.
Đi cùng ông Đinh Liếp dạo một vòng bản làng, chúng tôi thấy lá cờ đỏ sao vàng tung bay trước nhiều nhà sàn - một hình ảnh đẹp, ấm cúng giữa đại ngàn - đúng như tên gọi của bản. Chị Y Muôn, đang phơi lúa trước sân, nở nụ cười tươi khi nói về một năm được mùa: "Lúa nhiều hơn, con cái đỡ đói, dân bản mừng lắm".
Chiếc máy "độc nhất vô nhị" của bản làng
"Các anh có muốn xem chiếc máy "độc nhất vô nhị" của cả xã này không?" - câu hỏi của ông Nguyễn Trường Chinh - Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch, khiến chúng tôi lập tức tò mò, hào hứng đi theo. Vừa đi, ông Chinh tiết lộ đó là chiếc máy xay xát, phục vụ cho dân bản xay lúa gạo.
Ở nơi núi rừng trùng điệp, các bản làng cách trở hoàn toàn với bên ngoài, một chiếc máy xay xát, tưởng chừng quá đỗi bình thường dưới xuôi nay lại trở thành tài sản quý hiếm, gần như là "của để dành" cho người dân xã Thượng Trạch 3 năm trở lại đây.
Chủ nhân của chiếc máy "độc nhất" nơi vùng biên giới này là anh Đinh Xức (34 tuổi, người bản Cà Roòng). Chiếc máy nhỏ được anh đặt trong căn nhà dựng dưới tán cây xoài già, chạy bằng nguồn điện từ chiếc máy phát điện.
Anh Đinh Xức (áo vàng) - chủ nhân của chiếc máy xay xát "độc nhất" nơi vùng biên giới Thượng Trạch
Anh Xức kể, từ bao đời nay bà con nơi đây vẫn giã gạo bằng tay. Mỗi mẻ gạo phải mất cả giờ đồng hồ, 2-3 người thay nhau đứng giã mà năng suất chẳng được bao nhiêu. Phương thức thủ công vừa nặng nhọc vừa kém hiệu quả ấy khiến anh luôn trăn trở.
Trong một lần xuống dưới xuôi, thấy người ta xay xát gạo nhanh chóng bằng máy, anh Xức nghĩ ngay đến cảnh bà con vất vả ở bản mình. Trở về nhà, anh gom góp số tiền dành dụm, vay mượn thêm từ người thân rồi quyết tâm mua một chiếc máy xay xát đem về phục vụ dân bản.
Ngày chiếc máy đầu tiên được đưa về bản Cà Roòng, cả bản kéo đến xem vì tò mò. Nhìn anh Xức chỉ cần bật công tắc, chiếc máy rền nhẹ và anh chỉ việc đổ một bao lúa vào, chừng 5-10 phút sau hạt gạo trắng ngần, sạch sẽ tuôn ra đầy thau, ai nấy đều vỗ tay reo mừng. Không còn cảnh 3 người thay nhau giã cả buổi mà chưa được nửa bao gạo như trước.
"Hôm đó vui không kể xiết. Từ đó mình không đặt nặng chuyện thu tiền công nữa. Tính chút đỉnh thôi, chủ yếu là giúp bà con đỡ cực. Sắp tới, giá như bản nào cũng có 1 chiếc máy thì bà con đỡ đi lại vất vả hơn" - anh Xức bộc bạch.
Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch Nguyễn Trường Chinh nói rằng: "Nơi núi rừng này, sự đổi thay ấy tuy nhỏ bé nhưng lại hé mở một chuyển động tích cực của đời sống bà con đồng bào ở Thượng Trạch đang dần thoát khỏi vòng tự cung tự cấp, hướng tới sản xuất hàng hóa, từng bước hòa nhịp với sự phát triển của vùng biên".
Đảng viên trẻ làm kinh tế giỏi
Tại bản Khe Rung có đảng viên trẻ Đinh Vộ (29 tuổi), vừa là cán bộ bán chuyên trách của xã Thượng Trạch vừa làm kinh tế giỏi khiến dân bản ngưỡng mộ.
Ngoài công tác ở xã, Đinh Vộ còn kiêm luôn vai trò thú y, hỗ trợ bà con điều trị bệnh cho gia súc, gia cầm. Sở hữu kiến thức về chăn nuôi - thú y và tinh thần dám làm của người trẻ, khoảng 3 năm trước, Đinh Vộ mạnh dạn vay vốn, đầu tư gần 100 triệu đồng để xây dựng trang trại nuôi heo thương phẩm đầu tiên của xã Thượng Trạch. Quy mô tuy không lớn, nhưng cho thấy sự nỗ lực mở hướng làm kinh tế mới ở vùng biên.
Nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật, đàn heo của anh hiện duy trì ổn định hơn 40 con, cung cấp thường xuyên cho nhu cầu của người dân quanh vùng, mang lại nguồn thu nhập khá cho gia đình. Từ đồng tiền tích góp, Vộ đã dựng được căn nhà sàn kiên cố, sắm được xe máy mới, ti vi, tủ lạnh và nhiều đồ dùng thiết yếu.
Kể từ khi bản Khe Rung có điện lưới, Đinh Vộ càng tận dụng tốt hơn diện tích sẵn có. Dưới gầm nhà sàn, anh mở thêm vài dịch vụ giải trí nhỏ để tăng thu nhập, góp phần tạo không gian sinh hoạt cộng đồng cho thanh niên trong bản.
Cuộc sống người dân Thượng Trạch đã từng bước đổi thay nhờ sinh kế dưới tán rừng
Ông Hồ Ngọc Thanh, Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch, cho biết từ một thanh niên trẻ, ham học hỏi, Đinh Vộ giờ đã trở thành đảng viên trẻ tiêu biểu, tấm gương sản xuất giỏi và là "thần tượng" của nhiều hộ đồng bào giữa núi rừng. Anh là đại diện cho sự chuyển mình của một thế hệ trẻ người đồng bào đang nỗ lực vươn lên làm kinh tế, góp sức xây dựng quê hương.
Ngoài Đinh Vộ, có những hộ tiêu biểu khác như ông Đinh Hùng, Đinh Dự, Y Loan (bản Cà Roòng 1); Đinh Diệt, Đinh Khun (bản Khe Rung); ông Y Chay, Quách Nẫm (bản Bụt)… đang trở thành "hạt giống đổi mới". Thu nhập của họ tăng lên, con cái đi học đầy đủ, nhà cửa khang trang hơn. Họ cũng là những người truyền cảm hứng cho bà con trong vùng học theo mô hình làm ăn hiệu quả.
Theo ông Thanh, ngoài các tấm gương sản xuất kinh doanh giỏi, chính quyền xã đang tập trung hỗ trợ bà con trồng cây dược liệu, phát triển chăn nuôi, hướng dẫn phòng trừ sâu bệnh. Nhiều mô hình chuyển đổi cho thu nhập gấp 3-7 lần so với trồng lúa rẫy. Bà con chịu làm, chịu học nên hiệu quả thấy rõ dưới cánh rừng Trường Sơn.
Tạo sức bật để trở thành điểm đến du lịch cộng đồng
Theo UBND xã Thượng Trạch, song song với việc chú trọng phát triển kinh tế dưới tán rừng, xã đang xây dựng đề án phát triển du lịch cộng đồng, trải nghiệm và khám phá; đồng thời quảng bá tiềm năng, phối hợp doanh nghiệp để sớm đầu tư và khai thác hiệu quả các tuyến du lịch, tạo sinh kế bền vững cho người dân.
và quét mã QR
Bình luận (0)