5 đời tổng thống Philippines họp bàn về biển Đông

Cuộc họp tại dinh Tổng thống Malacanang có sự tham gia của 4 cựu Tổng thống Fidel Ramos, Joseph Estrada, Gloria Macapagal Arroyo và Benigno Aquino.

Các quan chức cho biết ông Duterte triệu tập Hội đồng An ninh Quốc gia chủ yếu để bàn bạc chiến lược của chính phủ trong việc đàm phám với Trung Quốc quanh xung đột kéo dài trên Biển Đông.

Từ trái qua: Ông Estrada, bà Arroyo, ông Duterte, ông Ramos và ông Aquino. Ảnh: Reuters

Đây là một hành động thể hiện tinh thần đoàn kết hiếm hoi của các tổng thống bởi giữa họ từng đối nghịch sâu sắc.

Trước đó, bà Arroyo từng góp tay lật đổ ông Estrada vào năm 2001, khiến ông bị buộc tội tham ô nhưng sau đó bà ân xá và cho phép ông tiếp tục hoạt động trên chính trường. Ông Estrada hiện là thị trưởng Manila.

Trong khi đó, ông Aquino ra lệnh bắt giữ bà Arroyo về tội gian lận bầu cử trong năm 2011. Bà Arroyo mới được Toà án Tối cao trả tự do từ tuần qua. Ông Aquino cũng từng vận động chống lại ông Duterte, gọi ông là độc tài trong suốt chiến dịch tranh cử của ông này trước khi thành tổng thống.

Philippines dưới thời của Tổng thống Duterte có vẻ sẽ ôn hoà hơn với Trung Quốc. Ông Duterte muốn xây dựng một mối quan hệ chặt chẽ hơn với Bắc Kinh về kinh tế và chính trị.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Philippines Perfecto Yasay ở Manila hôm 27-7. Ảnh: Reuters

Ở một diễn biến khác cùng ngày 27-7, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khẳng định phía Trung Quốc phải tôn trọng phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), trong đó bác bỏ yêu sách "đường lưỡi bò" trên biển Đông, khi tiến hành đàm phán với Philippines.

Phát biểu tại Manila, ông Kerry ủng hộ lập trường của Philippines: Mọi cuộc đàm phán về biển Đông phải lấy phán quyết PCA làm cơ sở.

Trung Quốc trước đó đề nghị đàm phán nhưng ra điều kiện Philippines phải bỏ qua phán quyết PCA. Philippines đã bác bỏ điều này.

Theo các chuyên gia, trước mắt 2 nước có thể đàm phán riêng về các vấn đề ít nhạy cảm trước, như hợp tác bảo vệ môi trường, thăm dò tài nguyên, đánh bắt cá trên vùng biển tranh chấp, xử lý các vụ chạm trán giữa các tàu tuần duyên... Ngoài ra, theo họ, Trung Quốc cũng có thể đảm bảo sẽ không cải tạo bãi cạn Scarborough của Philippines.