ASEAN muốn sớm hoàn tất COC

Các nhà lãnh đạo ASEAN hôm 9-10 đã nhóm họp tại thủ đô Bandar Seri Bagawan - Brunei, tập trung thảo luận vấn đề biển Đông, đàm phán thương mại, cuộc chiến ở Syria và chương trình hạt nhân của Triều Tiên. Ngoài ra, hội nghị còn thảo luận về việc thúc đẩy sự hội nhập trong khu vực để đạt được mục tiêu thành lập Cộng đồng Kinh tế ASEAN vào năm 2015. Theo báo The Strait Times (Singapore), các nhà lãnh đạo ASEAN đã thông qua việc lập hệ thống giám sát khói mù chung.

Hội nghị trên diễn ra không lâu sau khi ASEAN và Trung Quốc bắt đầu thảo luận về việc soạn thảo Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) mang tính ràng buộc pháp lý nhằm giảm những xung đột hàng hải và lãnh thổ ở biển Đông. Theo hãng tin Kyodo, bản dự thảo tuyên bố chung của Hội nghị Cấp cao ASEAN kêu gọi thúc đẩy tăng cường đàm phán với Trung Quốc về việc sớm hoàn tất COC nhằm “tăng cường hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực”.

Ngoài ra, các nhà lãnh đạo ASEAN còn đề xuất ý tưởng lập các đường dây nóng liên lạc để sử dụng trong những trường hợp khẩn cấp trên biển, đồng thời có sự hợp tác trong hoạt động tìm kiếm và cứu hộ tàu thuyền gặp nạn.

Tại cuộc gặp các nhà lãnh đạo ASEAN diễn ra cùng ngày, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã lên tiếng kêu gọi các nước cùng nhau làm việc để biến biển Đông thành một vùng biển của “hòa bình, hữu nghị và hợp tác”. Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng kêu gọi hai bên nỗ lực nâng kim ngạch thương mại song phương từ 400 tỉ USD vào năm ngoái lên 1.000 tỉ USD vào năm 2020.

Trong khi đó, thay mặt Tổng thống Mỹ Barack Obama tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan, Ngoại trưởng John Kerry hôm 9-10 thúc giục các nước giảm căng thẳng liên quan đến tranh chấp lãnh thổ ở biển Đông tại cuộc gặp các lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc. Theo hãng tin AP, ông Kerry còn khuyến khích các nước ASEAN tiếp tục tăng cường sự đồng thuận và đoàn kết để có vị thế tốt hơn trong cuộc thương thảo với Bắc Kinh về COC.

Trước thềm cuộc gặp nói trên, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định sự vắng mặt của ông sẽ không làm tổn thương vai trò của Mỹ ở châu Á. Dù vậy, ông thừa nhận Trung Quốc có thể hưởng lợi khi ông buộc phải hủy chuyến công du Đông Nam Á do cuộc khủng hoảng ngân sách trong nước. Ngoài ra, ông cho rằng quyết định này còn ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).