ASEAN ra thông cáo không quân sự hóa biển Đông

Trước đó, các nước ASEAN và Trung Quốc đã chính thức thông qua dự thảo khung Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) vào chiều 6-8, sau gần 4 năm bắt đầu khởi động đàm phán, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 50 ở Manila - Philippines. Đây sẽ là bước khởi đầu cho tiến trình đàm phán thực chất COC có hiệu lực và ràng buộc về pháp lý, góp phần duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực. tạo cơ sở đi vào đàm phán thực chất nội dung COC trong giai đoạn tới.

Các nước đồng thời tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở biển Đông; giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), kiềm chế và tránh các hành động đơn phương, làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Theo TTXVN, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN Nguyễn Quốc Dũng cho biết đây là khởi đầu tích cực cho tiến trình thương lượng COC thực chất và hiệu quả sau này. Sau khi được các bộ trưởng ngoại giao ASEAN và Trung Quốc thông qua, văn kiện này sẽ được trình lên các lãnh đạo tại hội nghị cấp cao vào tháng 11 tới.

ASEAN và Trung Quốc đã thông qua Biên bản ghi nhớ về việc thành lập Trung tâm ASEAN - Trung Quốc Ảnh: REUTERS

Trong cuộc họp báo ngày 5-8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Robespierre Bolivar cũng nhấn mạnh bản dự thảo khung COC được coi như là một "phác thảo" định nghĩa bản chất của Bộ Quy tắc Ứng xử, nêu chi tiết cơ sở pháp lý cũng như "cách hành xử của các nước trong khu vực". 

Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cũng đã đề nghị ASEAN đẩy mạnh trao đổi với Trung Quốc, sớm khởi động đàm phán thực chất COC có hiệu lực và ràng buộc về pháp lý, đồng thời khẳng định lập trường nhất quán của Việt Nam về tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở biển Đông đối với hòa bình, ổn định của khu vực.

Tại Hội nghị đối thoại ASEAN - Trung Quốc chiều 6-8, hai bên đã thông qua Biên bản ghi nhớ về việc thành lập Trung tâm ASEAN - Trung Quốc, nhằm đánh giá các báo cáo về việc thực hiện kế hoạch hành động với các đối tác đối thoại.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+1 với các nước đối thoại khác (bao gồm Canada, Hàn Quốc, Úc, Nga, New Zealand, Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu), các bộ trưởng hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc nhất trí thông qua dự thảo khung COC và mong muốn hai bên sớm đàm phán thực chất để xây dựng một COC hiệu quả.

Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam dự các hội nghị, và trên cương vị nước điều phối quan hệ ASEAN - Ấn Độ, đã cùng Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Ấn Độ V. K. Singh đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Ấn Độ.