ASEAN - Trung Quốc thúc đẩy đàm phán

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM) lần thứ 46 đã khai mạc sáng 30-6 tại thủ đô Bandar Seri Begawan - Brunei, với sự tham dự của 10 nước thành viên. Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Brunei, Hoàng thân Mohamed Bolkiah, nhấn mạnh nội dung chính của hội nghị lần này là rà soát việc thực hiện các quyết định của những nhà lãnh đạo ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 22 (tháng 4-2013), cũng như tìm kiếm phương thức tăng cường hòa bình và ổn định trên toàn khu vực.

Báo The Straits Times cho biết các nhà ngoại giao hàng đầu ASEAN tập trung vào việc cố gắng làm dịu căng thẳng với Trung Quốc (TQ) về tranh chấp lãnh thổ giữa lúc có cảnh báo rằng sự thất bại trong đàm phán có thể dẫn đến xung đột. Tuy nhiên, Philippines vẫn cáo buộc TQ đã tăng cường lực lượng quy mô lớn ở biển Đông, đồng thời cảnh báo các sách lược của Bắc Kinh là mối đe dọa đối với hòa bình. Thông cáo của chính phủ Philippines nhấn mạnh rằng Ngoại trưởng Albert Del Rosario tỏ ra quan ngại về tình trạng quân sự hóa gia tăng ở biển Đông.

Ngoại trưởng Indonesia, ông Marty Natalegawa, cho biết ASEAN sẽ tiếp tục thúc đẩy đàm phán với TQ trong cuộc họp tại Brunei lần này. Ông tuyên bố: “Chúng tôi sẽ tập trung vào sự cần thiết của bộ quy tắc ứng xử”.

Trong khi đó, Thư ký Thường trực Bộ Ngoại giao Thái Lan Sihasak Phuangketkeow cho biết nhiều khả năng TQ sẽ dịu giọng và sẵn sàng thỏa hiệp để giải quyết các tranh chấp ở biển Đông với các thành viên ASEAN khi Ngoại trưởng Vương Nghị cũng có mặt ở Brunei cùng các vị đồng cấp ASEAN. Theo ông, sự tranh chấp về biển Đông đã che mờ mối quan hệ giữa ASEAN và TQ một thời gian dài và cả hai bên không muốn bị sa lầy vào một vấn đề nào đó của nghị trình.

Theo báo The Nation, đây là lần đầu tiên Bắc Kinh có dấu hiệu cho thấy nước này sẽ thảo luận về khả năng của Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Trước đây, TQ chỉ khăng khăng rằng Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (không mang tính ràng buộc) được ban hành năm 2002 là đủ rồi.

Ngoài vấn đề biển Đông, TQ cũng muốn bàn về các vấn đề hợp tác, như những hoạt động kinh tế và sự liên kết xây dựng Cộng đồng ASEAN. Ông Sihasak hy vọng: “Chúng tôi muốn mối quan hệ với TQ bao hàm toàn diện và có liên quan đến những thách thức mới. Đó sẽ là mối quan hệ và sự hợp tác vì hòa bình, ổn định và tiến bộ”.

Theo TTXVN, hội nghị đã ra thông cáo chung, trong đó tái khẳng định quyết tâm đẩy mạnh nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN “liên kết về kinh tế, gắn kết về chính trị và cùng chia sẻ trách nhiệm về xã hội”. Về quan hệ ASEAN - TQ, các bộ trưởng hoan nghênh đề xuất của ASEAN và TQ về việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược vào năm nay, trong đó có Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao đặc biệt ASEAN - TQ vào tháng 8.