“Bóng ma” 11-9 quay lại

Báo The New York Times nhận định chính quyền Ả Rập Saudi không còn để tâm nhiều tới Tổng thống Obama, người sắp hết nhiệm kỳ mà đang hướng tới chủ nhân mới của Nhà Trắng sẽ được định đoạt trong cuộc bầu cử tháng 11 tới. “Đối với Ả Rập Saudi, con tàu Obama đã đi qua. Nhưng cũng như tất cả chúng ta, họ không có chút manh mối nào về những gì sẽ xảy ra” - bà Danielle Pletka, chuyên gia tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, nhận định.

Chuyến thăm trên diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ đồng minh lâu đời giữa 2 nước tiếp tục bị thử thách bởi tranh cãi về dự luật cho phép các nạn nhân vụ khủng bố ngày 11-9-2001 kiện Ả Rập Saudi. Ngoài ra, chính trường Mỹ còn đang chia rẽ sâu sắc về số phận của “28 trang tài liệu mật” đề cập mối liên hệ của Riyadh với vụ khủng bố nói trên. Số tài liệu được Washington giữ kín từ thời cựu Tổng thống George W. Bush.

Theo tờ The New York Post, các cấp lãnh đạo cao nhất của Washington đã cố tình bao che Riyadh dù có đến 15/19 thủ phạm của vụ ngày 11-9 là công dân của Ả Rập Saudi. Sự bao che này không chỉ thể hiện qua hành động bảo mật tập tài liệu “28 trang” mà còn ở việc các nhân viên điều tra bị cản trở, còn những kẻ thông đồng vẫn nhởn nhơ.

Quan hệ Mỹ - Ả Rập Saudi đang bị thử thách bởi dự luật về vụ 11-9. Ảnh: The New York Times

Cả 2 ứng viên tổng thống thuộc Đảng Dân chủ, bà Hillary Clinton và ông Bernie Sanders, hôm 17-4 đồng loạt lên tiếng ủng hộ dự luật nói trên. Bên phía Đảng Cộng hòa, ứng viên Ted Cruz đã thể hiện quá rõ ràng quan điểm khi ông chính là một trong những thượng nghị sĩ ủng hộ dự luật. Trong khi đó, tỉ phú Donald Trump tuyên bố sẽ mở niêm phong “28 trang tài liệu mật” một khi đắc cử tổng thống Mỹ.

Báo The New York Daily News gọi những động thái trên là sự “nổi loạn quyết liệt” chống lại chính quyền của Tổng thống Barack Obama vốn đang ra sức vận động quốc hội không thông qua dự luật. Trong khi đó, Ả Rập Saudi cảnh báo nếu dự luật được thông qua, họ sẽ bán ra 750 tỉ USD chứng khoán kho bạc và các tài sản khác của mình ở Mỹ. Cựu thượng nghị sĩ Mỹ Bob Graham cho rằng lời đe dọa này “nói lên điều gì đó về sự dính líu của Ả Rập Saudi trong vụ ngày 11-9”.