Các ông lớn Hàn Quốc “lên thớt”

Phiên điều trần bắt đầu từ 10 giờ sáng (giờ địa phương) và được truyền hình trực tiếp. 18 nghị sĩ – gồm 9 người của đảng Saenuri cầm quyền và 9 người của các đảng đối lập – sẽ truy hỏi các tỉ phú về khoản tiền hàng chục triệu USD đóng góp cho các quỹ do bà Choi Soon-sil (bạn của Tổng thống Park Geun-hye) kiểm soát.

Đây là lần đầu tiên người đứng đầu của tất cả tập đoàn gia đình lớn nhất Hàn Quốc - bao gồm Samsung, Huyndai Motor, SK, LG, Lotte, Hanwha, Hanjin và CJ - cùng bị triệu tập trước quốc hội. Câu hỏi then chốt mà họ phải trả lời là: Có góp tiền cho quỹ của bà Choi theo yêu cầu của Tổng thống Park hay không? Nói cách khác, họ có hối lộ hay không?

Hiện cả 8 tập đoàn đều chưa bị cáo buộc gì.

Biểu tình đòi bà Park từ chức ở thủ đô Seoul - Hàn Quốc hôm 3-12. Ảnh: EPA

Nhà tài phiệt mạnh nhất bị triệu tập lần này là Lee Jae-yong (Jay Y. Lee), phó chủ tịch công ty Samsung Electronics và là người thừa kế tiềm năng của Chủ tịch tập đoàn Samsung Lee Kun-hee (74 tuổi). Trong nhiều tuần qua, các công tố viên đã lục soát trụ sở Samsung cũng như các văn phòng của Dịch vụ Lương hưu quốc gia – quỹ lương hưu lớn nhất Hàn Quốc và là cổ đông bên ngoài lớn nhất của Samsung Electronics.

Cùng bị lục soát là trụ sở của 2 tập đoàn Lotte và SK – bị tình nghi góp tiền cho quỹ của bà Choi để đổi lấy các giấy phép kinh doanh miễn thuế. Chủ tịch Lotte Shin Dong-bin, 61 tuổi, và ông chủ SK Chey Tae-won, 56 tuổi, đều bị triệu tập ra quốc hội sáng 5-12.

Về phần Tổng thống Park Geun-hye, các công tố viên nghi bà thông đồng để gây áp lực buộc các doanh nghiệp lớn đóng góp tiền bạc cho quỹ của bạn mình. Bà Choi đã bị truy tố tội cưỡng ép và lạm dụng chức quyền.

Năm 2016 là một năm đầy biến động đối với Hàn Quốc, nền kinh tế lớn thứ tư châu Á. Samsung dính vụ nổ điện thoại, tập đoàn vận tải biển Hanjin sụp đổ còn người đứng đầu Lotte bị điều tra.

“Những thất bại lớn gần đây của các ngành công nghiệp then chốt cộng với sự bất ổn ở Mỹ khiến cho kinh tế Hàn Quốc căng thẳng. Dù Tổng thống Park kết thúc nhiệm kỳ thế nào thì sự kiểm soát áp đặt lên các tập đoàn cũng sẽ không biến mất” – ông Kent Boydston, nhà nghiên cứu của Viện Kinh tế quốc tế Peterson (Mỹ), nhận định.

Trước phiên điều trần sáng 5-12, quốc hội Hàn Quốc hôm 4-12 đã xem xét các chứng cứ do văn phỏng thư ký tổng thống và Bộ Tài chính trình lên. Tới ngày 6-12, nhiều thành viên gia đình bà Choi cùng các cựu thư ký của Tổng thống Park bị triệu tập. Sau các phiên điều trần này, quốc hội Hàn Quốc dự kiến bỏ phiếu vào ngày 9-12 để xem có luận tội bà Park hay không.