Châu Á mắc kẹt khi "long tượng tranh hùng"

Theo nhà bình luận Cary Huang của trang The South China Morning Post (Hồng Kông), đó là những gì đã diễn ra khi hai nền kinh tế lớn nhất và cũng là hai quốc gia ảnh hưởng lớn nhất thế giới đụng độ tại Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) vừa qua.

Lần đầu tiên trong 25 năm, hội nghị không thống nhất được tuyên bố chung chính thức và nhiều ánh mắt đổ dồn về cuộc đối đầu Mỹ - Trung. "Quý vị biết đấy, có 2 người khổng lồ trong phòng". Đó là phản hồi của chủ tịch hội nghị, Thủ tướng nước chủ nhà Papua New Guinea Peter O’Neill, khi được hỏi ai trong số 21 thành viên không đạt được sự nhất trí.

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nhìn Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong lúc chuẩn bị chụp hình tập thể các lãnh đạo APEC tại hội nghị ở Singapore Ảnh: EPA

Theo nhà bình luận Cary Huang, cuộc họp năm nay mang đậm dấu ấn của những tầm nhìn cạnh tranh từ Mỹ và Trung Quốc - hai quốc gia giằng co trong cuộc chiến thương mại toàn diện đang dần ăn mòn trật tự thương mại đa phương mà APEC thiết lập năm 1987 để bảo vệ. Sự bất đồng về tuyên bố chung đã phản ánh xung đột sâu sắc mang hơi hướng không khí thời kỳ chiến tranh lạnh. Điều đó thậm chí khiến Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long lên tiếng cảnh báo các nước trong khu vực có thể buộc phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc.

Thực ra, các nước trong khu vực đã mắc kẹt giữa rạn nứt khi các biện pháp ăn miếng trả miếng của Washington và Bắc Kinh sẽ làm gián đoạn sự kết nối của chuỗi cung ứng xuyên suốt châu Á. Trong lúc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang, các nước nhỏ trong khu vực sẽ ngày càng khó tìm kiếm sự cân bằng hơn.

Trong vài năm gần đây, Mỹ cũng tăng cường các sứ mệnh bảo vệ tự do hàng hải ở biển Đông nhằm thách thức những hành động xây dựng và cải tạo trái phép của Trung Quốc ở vùng biển chiến lược này. Chính quyền đương nhiệm của Tổng thống Mỹ Donald Trump thậm chí còn hành động kiên quyết hơn, tạo ra một liên minh gọi là bộ tứ, bao gồm Mỹ, Úc, Ấn Độ và Nhật Bản với mục tiêu kiềm chế Bắc Kinh ở biển Đông. Giới quan sát cho rằng mắc kẹt giữa 2 người khổng lồ đang ngày càng leo thang căng thẳng, châu Á đang trở nên ngày càng thiếu an toàn.