Chiến sự Gaza leo thang tới đâu?

Quân đội Israel đang lên kế hoạch tấn công trên bộ vào Dải Gaza. Tuy chiến dịch nói trên còn chờ chính phủ Israel xem xét song những ngày gần đây, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã triển khai thêm bộ binh đến biên giới, bao gồm các lữ đoàn nhảy dù, bộ binh Golani và thiết giáp số 7. Các lực lượng đổ bộ đường không, xe tăng, pháo binh và bộ binh cơ giới cũng đã sẵn sàng.

Trong khi đó, Israel tiếp tục không kích ác liệt vào các vị trí mà họ cho là liên quan đến Hamas, nhóm vũ trang Hồi giáo kiểm soát Gaza. Đáp lại, "mưa rốc-két" từ Gaza trút ngày càng sâu vào lãnh thổ Israel. Rạng sáng 13-5 (giờ địa phương), theo Reuters, hàng ngàn người Israel chạy xuống hầm trú ẩn khi còi báo động rền vang thủ phủ kinh tế Tel Aviv ở miền Trung đất nước và thung lũng Jezreel ở tận miền Bắc.

Hệ thống Vòm Sắt của Israel khai hỏa ở Ashkelon để đánh chặn rốc-két từ Dải Gaza. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Quân đội Israel ước tính kể từ khi xung đột leo thang vào đêm 10-5, Hamas đã phóng hơn 1.600 tên lửa vào Israel; trong số đó 400 quả rơi giữa chừng và gây một số thương vong cho dân thường Palestine. Đài Al Jazeera dẫn thông tin của Bộ Y tế Gaza cho biết đến nay đã có hơn 80 người dân Gaza thiệt mạng, bao gồm gần 20 trẻ em và gần 500 người bị thương. Về phía Israel, ít nhất 7 người đã thiệt mạng, trong đó có một bé trai 5 tuổi, dù hệ thống phòng không Vòm Sắt đánh chặn được hàng trăm quả rốc-két của Hamas.

Sau cuộc không kích ngày 12-5, quân đội Israel tuyên bố đã giết chết 4 chỉ huy và hơn 10 thành viên cấp cao khác của Hamas, trong đó có Bassem Issa, chỉ huy Lữ đoàn Gaza City. "Đây chỉ là sự khởi đầu" - Thủ tướng Netanyahu đe dọa. Đáp lại, thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tuyên bố: "Cuộc đối đầu với kẻ thù sẽ kéo dài vô thời hạn".

Chuyên gia Andrei Bystritsky của diễn đàn Valdai (Nga) lo ngại xung đột hiện nay không chỉ có nguy cơ biến thành chiến tranh toàn diện mà còn diễn biến cực kỳ phức tạp. "Có rất nhiều bên dự phần vào xung đột lần này chứ không chỉ 2 kẻ thù chính là Hamas và Israel" - ông Bystritsky trao đổi với hãng tin TASS.

Để tránh kịch bản cuộc chiến Gaza 2014 quay lại - vào thời điểm đó, Israel tiến hành chiến dịch Vành đai bảo vệ trong gần 2 tháng và đưa bộ binh tiến vào các vùng lãnh thổ của người Palestine, Liên Hiệp Quốc và nhiều cường quốc trên thế giới và trong khu vực đang đẩy mạnh hoạt động ngoại giao. Ông Hady Amr, Phó trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Israel và Palestine, đã lên đường đến khu vực. Trước đó, sau khi điện đàm với Thủ tướng Netanyahu hôm 12-5, Tổng thống Mỹ Joe Biden bày tỏ hy vọng bạo lực ở Gaza sẽ sớm kết thúc. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng điện đàm với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas. Ông Abbas là đối thủ chính trị của Hamas và quyền lực của ông chỉ hạn chế ở khu vực Bờ Tây. Song song với Mỹ, Nga kêu gọi "Bộ tứ trung gian", gồm Mỹ, Liên minh châu Âu, Nga và Liên Hiệp Quốc, họp khẩn. Dù vậy, các chuyển động ngoại giao chưa đạt hiệu quả, bao gồm nỗ lực môi giới lệnh ngừng bắn của Ai Cập, Qatar và Liên Hiệp Quốc.

Căng thẳng Israel - Palestine lần này bắt đầu xấu đi từ giữa tháng 4, theo Reuters, sau khi tòa án ra lệnh trục xuất nhiều gia đình Ả Rập khỏi Sheikh Jarrah, một khu vực có đa số người Ả Rập sinh sống ở Israel. Đến ngày 7-5, đụng độ nổ ra giữa cảnh sát biên giới Israel và người dân Palestine tại 2 địa điểm là Đông Jerusalem - Núi Đền và Sheikh Jarrah. Xung đột cứ thế lan rộng và đến đêm 10-5, các nhóm vũ trang ở Dải Gaza dội rốc-két vào Israel.

Không chỉ cuộc chiến ở Gaza, Israel còn đối mặt bất ổn gia tăng tại các thành phố có nhiều sắc dân chung sống. Sau đêm 12-5, theo báo The New York Times, hơn 400 người bị bắt sau các cuộc đụng độ giữa người Do Thái và người Ả Rập cũng như giữa người Palestine ở Israel với cảnh sát ở một loạt thành phố như Acre, Haifa, Tiberias…