Chuyến công du sóng gió của ông Obama

Đến ngày 6-9, ông đến Lào và có bài phát biểu nhớ lại chiến dịch ném bom của Mỹ tại Lào thời kỳ Chiến tranh Việt Nam.

Thừa nhận chiến dịch này để lại đau thương và giết hại hàng ngàn người dân tại Lào, Tổng thống Mỹ cho biết Washington sẽ chi 90 triệu USD để rà phá hàng triệu quả bom Mỹ chưa nổ trong 3 năm. Lầu Năm Góc sẽ giúp định vị bom bằng cách cung cấp các địa điểm từng bị ném bom.

Chuyến công du châu Á cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của Obama đã và đang gặp không ít sóng gió. Ngay cả những đồng minh như Thổ Nhĩ Kỳ và Philippines cũng khiến nhà lãnh đạo này không khỏi đau đầu.

Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) và Chủ tịch Lào Bounnhang Vorachit hôm 6-9. Ảnh: AP

Philippines

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm 5-9 cảnh báo ông Obama rằng nếu vẫn muốn can thiệp vào cuộc chiến chống tội phạm ma túy ở nước này thì tại cuộc gặp song phương được lên kế hoạch ở Lào, ông sẽ chửi thẳng mặt.

Ông Duterte cũng nói rằng ông là tổng thống của một đất nước có chủ quyền và từ lâu đã không còn là một nước thuộc địa của Mỹ. Nặng lời hơn, ông Duterte còn có những lời lẽ mang tính xúc phạm đối với người đứng đầu Nhà Trắng. .

Mặc dù ông Obama cho biết không mấy bận tâm những lời lẽ trên nhưng sau đó Nhà Trắng chính thức tuyên bố hủy bỏ cuộc gặp dự kiến giữa nhà hai lãnh đạo tại Lào. Thay vì gặp ông Duterte, tổng thống Mỹ đã hội đàm với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye.

Hôm 6-9, ông Duterte ngỏ lời xin lỗi vì những phát ngôn của mình nhưng sự cố này dù sao cũng gây ra rắc rối ngoài mong muốn cho Nhà Trắng vào cuối nhiệm kỳ của ông Obama.

Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Barack Obama (phải) Ảnh: AP

Trung Quốc

Trước khi bị ông Duterte xúc phạm. ông Obama buộc phải lên tiếng giảm nhẹ những tranh cãi liên quan đến sự đón tiếp của nước Trung Quốc tại Hội nghị Cấp cao G20.

Mở đầu chuyến đi là vụ lùm xùm ông Obama bị “ghẻ lạnh” khi bước xuống chuyên cơ bằng cầu thang thông thường thay vì cầu thang lớn trải thảm đỏ dành cho nguyên thủ quốc gia. Chưa hết, cãi vã giữa quan chức Mỹ và Trung Quốc đã nổ ra, Một quan chức Trung Quốc thậm chí hét lớn: “Đây là đất nước của chúng tôi”.

Trong lúc Tổng thống Mỹ cho rằng quan hệ song phương sẽ không rạn nứt vì những rắc rối như thế thì Trung Quốc lại chỉ trích báo chí Mỹ thổi phồng vụ việc.

Những gì xảy ra trong chuyến đi lần này như lời nhắc nhở rằng kể từ khi ông Obama lên nắm quyền vào năm 2009 và đặc biệt là kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền vào năm 2012, quan hệ Trung-Mỹ dần xấu đi.

Nga

Tổng thống Obama vào người đồng cấp Nga Vladimir Putin đã trao nhau ánh mắt được mô tả là "không mấy thân thiện" khi hai người gặp nhau bên lề hội nghị G20 ở Trung Quốc hôm 5-9.

Ông Obama mô tả cuộc hội đàm với ông Putin là "thẳng thắn và rõ ràng” nhưng thừa nhận “những khoảng trống của lòng tin” giữa hai nước đã cản trở cuộc hội đàm về Syria đạt kết quả.

Ngoài ra, ông Obama cũng bày tỏ quan ngại với ông Putin về các vấn đề an ninh mạng, nhấn mạnh Mỹ có khả năng "tấn công và phòng thủ" trên không gian mạng giỏi hơn bất kỳ nước nào khác. Không những thế, nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định không có ý nới lỏng trừng phạt Moscow vì cuộc khủng hoảng Ukraine.

Thổ Nhĩ Kỳ

Mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã xấu đi sau khi Tổng thống Recep Tayyip Erdogan cáo buộc Washington dung túng giáo sĩ Fethullah Gulen đứng sau giật dây vụ đảo chính bất thành gần đây.

Trong cuộc gặp ông Obama bên lề G20 hôm 4-9, ông Erdogan không né tránh sự khác biệt quan điểm về vấn đề khủng bố khi khẳng định khủng bố nào cũng đều tồi tệ như nhau. Ông Erdogan cũng nêu đích danh một nhóm tay súng người Kurd bị Ankara xem là khủng bố nhưng lại được Washington coi là đồng minh trong cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria.