Đại sứ Mỹ phản pháo Trung Quốc về vấn đề biển Đông

Tổng thống Mỹ Barack Obama bắt tay Đại sứ Mỹ tại ASEAN Nina Hachigian sau khi tới căn cứ không quân Subang tại Kuala Lumpur, Malaysia hôm 20-11-2015. Ảnh: AP

Nữ đại sứ khẳng định tầm quan trọng của ASEAN trong quan hệ với Mỹ đã được nhấn mạnh trong hội nghị. Bà cho biết tại hội nghị thượng đỉnh đặc biệt này, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã công bố sáng kiến mới của chính phủ Mỹ được gọi là Kết nối Mỹ-ASEAN – một mạng lưới các trung tâm xuyên suốt khu vực để thúc đẩy tốt hơn các gắn kết về kinh tế trong khu vực và kết nối các doanh nhân, nhà đầu tư và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các lãnh đạo tại cuộc họp bàn thảo về sự cần thiết phải hạ nhiệt căng thẳng ở biển Đông, trong đó có việc phải chấm dứt các hoạt động xây dựng, bồi lấn và gây rối tại khu vực này. Tổng thống Obama đã nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động trên biển, trên không, ở bất cứ đâu mà luật pháp quốc tế cho phép. Đồng thời Washington sẽ hỗ trợ các đồng minh thực hiện quyền tương tự.

Trả lời câu hỏi về vấn đề biển Đông được bàn thảo đậm nét trong hội nghị nhưng trong tuyên bố chung lại không đề cập trực tiếp, Đại sứ Hachigian khẳng định điều số 7 và 8 trong 17 điều của tuyên bố chung Sunnylands dù không có từ biển Đông nào nhưng đã thể hiện rõ cam kết và thống nhất của giới chức lãnh đạo tại hội nghị về vấn đề biển Đông.

Theo đó, điều số 7 nêu rõ các bên chia sẻ cam kết thực hiện giải pháp hòa bình đối với các tranh chấp, trong đó có tôn trọng đầy đủ các quy trình ngoại giao và pháp lý, không phải viện tới sự đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tuân thủ các nguyên tắc đã được công nhận phổ biến của luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hiệp Quốc 1982 về Luật biển (UNCLOS);

Điều 8 nhấn mạnh chia sẻ cam kết gìn giữ hòa bình , an ninh và ổn định trong khu vực, đảm bảo an ninh và an toàn hàng hải, trong đó có quyền tự do hàng hải và hàng không cũng như những hoạt động hợp pháp khác trên các vùng biển; các hoạt động thương mại hàng hải không bị cấm được quy định trong UNCLOS cũng như sự phi quân sự hóa và tự kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động.

Kết thúc cuộc trao đổi với báo giới, Đại sứ Hachigian nói rằng bà có nghe được những ý kiến từ phía Trung Quốc về ý định của Mỹ ở biển Đông và cả những vùng biển khác. Nữ đại sứ khẳng định Mỹ đã tiến hành các hoạt động bảo vệ tự do hàng hải tuân thủ luật pháp quốc tế từ năm 1979 ở khắp các vùng biển trên thế giới, trong đó có biển Đông. Do đó việc tuần tra ở biển Đông không phải ngoại lệ. Hồi năm ngoái tàu Trung Quốc từng tiến sát lãnh hải Mỹ ở Alaska và Mỹ đã tôn trọng hành động tuân thủ nguyên tắc "đi qua vô hại" trong luật quốc tế này và Washington hy vọng Bắc Kinh cũng tôn trọng quyền này của Mỹ.