Đánh hay không đánh Syria ?

Các nghị sĩ Mỹ hôm 28-4 đã gia tăng lời kêu gọi chính phủ mạnh tay hơn với Syria sau khi xuất hiện những bằng chứng cáo buộc chế độ Tổng thống Bashar al-Assad dùng vũ khí hóa học chống lại người dân.  Dù vậy, giữa họ vẫn có sự khác biệt về cách thức đối phó cụ thể với Damascus và liệu việc Tổng thống Barack Obama xử lý thận trọng vấn đề Syria là đúng hay sai.

Hiện trường vụ tấn công đoàn xe của Thủ tướng Syria Wael al-Halqi ở Damascus hôm 29-4. Ảnh: AP

Tấn công căn cứ không quân

Phát biểu trên kênh truyền hình ABC News, ông Mike Rogers, nghị sĩ Đảng Cộng hòa, nhận định: “Mỹ cần hành động chống lại Syria dù các lựa chọn không thật sự nhiều”. Theo ông Rogers, những thông tin mật Mỹ có được củng cố sự thật rằng “vũ khí hóa học đã được sử dụng với quy mô nhỏ ở Syria trong 2 năm qua”.

Tỏ thái độ cứng rắn hơn, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa John McCain kêu gọi triển khai một lực lượng quốc tế đến Syria để “bảo đảm sự an toàn của các kho vũ khí hóa học và có thể là vũ khí sinh học” của nước này.  Ông nói với kênh truyền hình NBC: “Chúng ta không thể để chúng rơi vào tay những phần tử Hồi giáo cực đoan nếu không muốn nhìn thấy nguy cơ chúng sẽ được sử dụng ở những nơi khác tại Trung Đông”.  Dù vậy, ông McCain không khuyến khích việc đưa binh sĩ Mỹ đến Syria. Thay vào đó, ông thúc giục việc thiết lập một vùng cấm bay ở Syria và tăng cường vũ trang cho các nhóm nổi dậy.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Lindsey Graham thậm chí còn đi xa hơn khi kêu gọi giúp đỡ lực lượng nổi dậy bằng cách vô hiệu hóa sức mạnh trên không của quân đội Syria.  Phát biểu trên đài CBS, ông Graham gợi ý “cần tấn công các căn cứ không quân của Syria bằng tên lửa hành trình để ngăn máy bay chiến đấu nước này cất cánh”. Ông Graham khẳng định rằng sự đồng thuận đang gia tăng tại Thượng viện về việc Mỹ nên can thiệp vào tình hình Syria.

Không dễ hành động

Một số nghị sĩ Cộng hòa khác nói thêm rằng việc không làm gì đối với Syria sẽ phát đi một tín hiệu sai đến Iran về sự nghiêm túc của Mỹ đối với chương trình hạt nhân của nước này. Tuy nhiên, họ cũng thừa nhận để hành động chống lại Syria là không dễ và có thể  gây ra không ít rủi ro.

Không “hiếu chiến” như phe Cộng hòa, một số nghị sĩ Đảng Dân chủ tập trung nhiều hơn đến việc viện trợ nhân đạo cho những người Syria chạy trốn chiến sự. Họ và các nhà hoạch định chính sách cũng cho rằng ông Obama đã đúng khi tiếp cận vấn đề Syria cẩn thận bởi những đánh giá tình báo sai lầm của Mỹ về Iraq trước đây. Nghị sĩ Jan Schakowsky thừa nhận trên đài ABC News: “Chúng ta có chút ít vấn đề về chuyện vũ khí hủy diệt hàng loạt (ở Iraq) trước đây. Vì thế, chúng ta chắc chắn muốn kết thúc cuộc điều tra”.   

Không chỉ nội bộ nước Mỹ mà ngay cả các nước láng giềng với Syria cũng sẽ thận trọng về một cuộc can thiệp quân sự vào Syria do Washington đứng đầu do lo ngại chiến sự có thể lan sang nước mình. Dù vậy, một số nhà phân tích cho rằng các nước này nhiều khả năng vẫn ủng hộ một hành động quân sự hạn chế nhằm vào Syria nếu việc sử dụng vũ khí hóa học rộng rãi được xác nhận.