Đối đầu ở Campuchia

Thủ tướng Campuchia Hun Sen hôm 19-9 tuyên bố sẽ “loại bỏ” đối thủ nếu họ tổ chức biểu tình quy mô lớn trên cả nước nhằm phản đối “hành động trấn áp” của chính phủ ông.

Nhà lãnh đạo này cho rằng Đảng Cứu nguy Dân tộc Campuchia (CNRP) không nên đe dọa biểu tình để ép ông ngồi vào bàn đàm phán. Mặt khác, ông bác bỏ lời kêu gọi đàm phán về vấn đề của ông Kem Sokha, Phó Chủ tịch CNRP, khi nói rằng chính phủ không có quyền can thiệp vào phán quyết của tòa án. Chưa hết, ông Hun Sen khẳng định không có bất kỳ cuộc khủng hoảng chính trị nào ở Campuchia, cũng như không cho phép bất kỳ ai phá hoại hòa bình, ổn định chính trị và trật tự xã hội trong nước. Ông còn kêu gọi cộng đồng quốc tế không can thiệp vào nội bộ Campuchia sau khi 39 quốc gia hồi tuần rồi ra tuyên bố chung tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, theo đó bày tỏ quan ngại sâu sắc về căng thẳng chính trị ở quốc gia Đông Nam Á này.

Cảnh báo trên được đưa ra một ngày sau khi ông Kem Sokha kêu gọi người ủng hộ CNRP bắt đầu chống trả Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) cầm quyền. “Tôi từng nói các nhà lãnh đạo CNRP rằng không tranh luận, không trả lời, không phản ứng và giữ im lặng. Nhưng họ vẫn gây rắc rối. Đã đến lúc chúng ta thực hiện quyền của mình” - ông Kem Sokha tuyên bố trước 400 người ủng hộ tại trụ sở CNRP ở thủ đô Phnom Penh, nơi ông ẩn náu từ ngày 26-5 nhằm tránh bị bắt giữ.

Theo tờ Cambodia Daily, chính sách này được thực thi kể từ tháng 3 sau khi những đoạn ghi âm cuộc trò chuyện được cho là giữa ông Kem Sokha và nhân tình bị rò rỉ. Trong những tháng sau đó, những đoạn ghi âm được sử dụng trong cuộc chiến pháp lý chống lại thủ lĩnh đối lập này.

Ông Kem Sokha bắt tay những người ủng hộ tại trụ sở CNRP ở thủ đô Phnom Penh hôm 17-9 Ảnh: Cambodia Daily

Cách đây một tuần, CNRP thông báo kế hoạch biểu tình khắp nước nhằm phản đối việc ông Kem Sokha bị kết án 5 tháng tù hôm 9-9 do không chịu ra làm chứng tại phiên tòa xét xử 2 nghị sĩ đối lập vì những cáo buộc mại dâm. CNRP gọi các cáo buộc này mang động cơ chính trị. Chính phủ của Thủ tướng Hun Sen lập tức cấm CNRP tổ chức bất kỳ biểu tình nào cũng như dọa dùng vũ lực ngăn chặn.

Trong nỗ lực xoa dịu căng thẳng, CNRP hôm 17-9 kêu gọi CPP nối lại đối thoại, đồng thời đề nghị ngưng kế hoạch biểu tình trong tương lai. Phát ngôn viên CNRP Yim Sovann nhấn mạnh các cuộc đàm phán tích cực giữa 2 đảng nhằm giải quyết bất đồng chính trị hiện nay đều có lợi cho đôi bên. Tuy nhiên, đảng đối lập cũng cảnh báo nếu tình hình không được cải thiện, khả năng biểu tình nổ ra là khó tránh. Dù hoan nghênh lời kêu gọi trên nhưng ông Sok Eysan, phát ngôn viên CPP, nhấn mạnh các cuộc đàm phán, nếu có, sẽ chỉ tập trung vào giải quyết các vấn đề chính trị, không phải tìm cách giúp đỡ các thành viên CNRP đang đối mặt cáo buộc. “Chỉ sau khi tòa án xét xử xong các vụ án liên quan đến những lãnh đạo, người ủng hộ CNRP thì đàm phán chính trị mới có thể được nối lại… Họ có thể biểu tình nhưng một khi hành động này trái với pháp luật, chính quyền sẽ có hành động pháp lý” - người phát ngôn đảng cầm quyền cảnh báo.

Một số nhóm nhân quyền lâu nay vẫn lên án chính quyền Thủ tướng Hun Sen bắt giữ người chỉ trích và đưa các thành viên phe đối lập ra tòa vì những cáo buộc mang động cơ chính trị. Đáng chú ý, Chủ tịch CNRP Sam Rainsy hiện sống lưu vong tại Pháp nhằm tránh thi hành án tù giam 2 năm vì tội phỉ báng Phó Thủ tướng Hor Namhong vào năm 2008.