FBI lạm quyền?

Theo báo The Washington Post, hơn 10 ngày qua, hàng chục nhân viên Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã làm việc ngày đêm, dùng phần mềm đặc biệt để phân tích nội dung 650.000 thư điện tử (email) nằm trong máy tính xách tay của chồng cũ bà Huma Abedin, cố vấn cấp cao thân cận nhất của bà Clinton.

Quá muộn!

FBI nghi ngờ những email này liên quan đến hồ sơ “Email gate” của bà Clinton. FBI hy vọng phát hiện thêm tình tiết mới có thể kết tội bà Clinton tiết lộ bí mật quốc gia - điều mà họ không thể làm vào tháng 7 qua.

Ngày 6-11, Giám đốc James Comey lại tuyên bố “bà Clinton vô tội” Ảnh: VOA News

Bầu không khí ở FBI được mô tả là cực kỳ căng thẳng, áp lực đè lên Giám đốc James Comey từng giờ. Hàng chục câu hỏi đặt ra: Động cơ thật sự của ông Comey là gì? Ông Comey có lạm quyền hay không khi tuyên bố khai quật lại hồ sơ “Email gate” mà không chắc tìm thấy được gì mới trong bối cảnh rõ ràng làm lợi cho phe Cộng hòa và bất lợi cho phe Dân chủ? FBI đã hoàn toàn đi ngược lại chính sách trung lập, công bằng, không đảng phái của Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ).

Trong khi cuộc điều tra tưởng chừng dài vô tận thì đột nhiên giám đốc FBI lại tuyên bố “bà Clinton vô tội” như ông từng khẳng định cách đây 3 tháng, lý do là “không phát hiện điều gì mới” trong cái mớ bòng bong email của cựu nghị sĩ hám gái Anthony Weiner.

Tuy nhiên, tháng 7 và hiện tại là 2 thời điểm hoàn toàn khác nhau, mức nhạy cảm chính trị cũng rất khác nhau. Khi ông chủ FBI lần thứ hai tuyên bố bà Clinton sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì 40 triệu cử tri Mỹ đã đi bầu sớm. Bà Clinton đã bị tổn thất khá nặng do cử tri có ấn tượng xấu về bà. Ngược lại, tỉ phú Trump thu được nhiều phiếu bầu mà ông khó có được nếu FBI không “trở cờ” mở lại điều tra vụ “Email gate” khi chỉ còn 12 ngày là cử tri Mỹ đi bầu.

Đài CNN nhận định tuyên bố của ông Comey hôm 6-11 là “quá muộn”. Cùng ngày, bà thượng nghị sĩ Dianne Feinstein - Đảng Dân chủ, thành viên Ủy ban Tư pháp và Ủy ban Tình báo thượng viện - cũng cho rằng “thông báo hôm 28-10 của ông Comey đã làm thay đổi vị thế dẫn đầu của một ứng cử viên một cách bất công. Hôm nay, ông ta lại khiến cho vụ việc phức tạp hơn vì làm dấy lên nghi vấn về bản chất cuộc điều tra. Bộ Tư pháp cần phải xem lại chuyện này”.

Xì-căng-đan thực thụ

Nhà báo kỳ cựu Kurt Eichenwald của tờ The New York Times viết trên tuần báo Newsweek: “Nước Mỹ vừa chứng kiến một trong những trường hợp - nếu không phải là trường hợp tồi tệ nhất - của nạn lạm quyền trong lịch sử của một người coi cái tôi quá lớn. Cựu Tổng thống Richard Nixon cũng lạm quyền trong vụ Watergate nhưng chí ít, ông ấy còn có động cơ là bám giữ quyền lực. Còn Comey thì sao? Tôi không tin ông ấy làm điều đó vì phe đảng. Ông ta chẳng có động cơ gì tương tự. Ông ta hành động vì bản thân, vì muốn vớt vát uy tín đã bị hủy hoại, vì để tự thỏa mãn cái tính thích làm dáng, thích làm điều mà ông ta cho là đúng, bất chấp mọi ý kiến người khác. Tuy nhiên, giữa tính độc lập và khinh thường người khác có một ranh giới rất mong manh. Comey đã chứng tỏ rằng ông ta không hề biết gì về ranh giới đó”.

Ngay sau khi giám đốc FBI thông báo với quốc hội đang khai quật hồ sơ “Email gate” của bà Clinton, truyền thông chính thống của Mỹ cho rằng ông Comey không chỉ lạm quyền mà còn lộng quyền.

Đài CNN cho biết DOJ có những quy định hết sức chặt chẽ cấm FBI đưa ra bình luận liên quan đến các cuộc điều tra đang tiến hành. Đặc biệt, nếu đối tượng bị điều tra là chính khách thì càng không được, trong 60 ngày trước bầu cử. Bức thư ngày 28-10 mà Giám đốc Comey thông báo với quốc hội khai quật lại hồ sơ “Email gate” của bà Clinton rõ ràng là một bằng chứng lạm quyền của FBI, theo CNN.

The Washington Post cho hay một ngày trước khi giám đốc FBI thông báo với quốc hội về việc điều tra lại vụ “Email gate”, cộng sự của ông Comey đã gặp các quan chức cao cấp DOJ để trình báo. Đáp lại, thông điệp của lãnh đạo DOJ rất rõ ràng: “Không được tuyên bố gì cả vì đi ngược lại chính sách của bộ là không làm bất cứ điều gì ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống”. Ông Comey hiểu rõ chính sách của DOJ nhưng vẫn làm theo ý mình.

Sau này, một nhân viên FBI tiết lộ: Sở dĩ Giám đốc Comey làm như vậy vì sợ rò rỉ thông tin điều tra. Nếu không công khai trước, để rò rỉ tràn lan thì FBI sẽ mang tiếng bao che.

Tuy nhiên, cách giải thích này có vẻ không ổn. Công luận vẫn cho rằng ông Comey lạm quyền và coi thường cảnh báo của cấp trên (DOJ), gây ra xì-căng-đan. Nhà kinh tế học Paul Krugman (Giải Nobel Kinh tế 2008) nhận xét trên mạng Twitter: “Đây là một vụ xì-căng-đan thực thụ nhưng của James Comey chứ không phải của bà Clinton”.

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 7-11

Kỳ tới: Mờ mịt tương lai James Comey