G7 “soi” Trung Quốc, Nga

Các nhà lãnh đạo nhóm 7 nước công nghiệp hàng đầu thế giới Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Anh, Mỹ (G7) nhóm họp tại bang Bavaria - Đức trong 2 ngày 7 và 8-6 với chương trình nghị sự nặng nề, từ cuộc chiến chống nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, an ninh biển, hiểm họa từ virus Ebola cho đến biến đổi khí hậu, kinh tế.

Lo ngại biển Đông

Đáng chú ý, các nhà lãnh đạo G7 sẽ bày tỏ lo ngại về bất kỳ động thái đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng ở biển Đông và Hoa Đông trong bối cảnh căng thẳng gia tăng do tranh chấp biển đảo giữa Trung Quốc và một số nước châu Á.

Theo nhật báo Yomiuri (Nhật) ngày 6-6, một tuyên bố sẽ được đưa ra vào cuối hội nghị, theo đó kêu gọi duy trì trật tự trên biển dựa trên luật pháp quốc tế. Trước đó, hồi tháng 4, các ngoại trưởng G7 đã lên tiếng phản đối những hành động nhằm khẳng định chủ quyền lãnh thổ hoặc hàng hải bằng cách đe dọa, ép buộc hoặc sử dụng vũ lực.

Bắc Kinh đang bị cộng đồng quốc tế chỉ trích ngày càng nhiều do các hoạt động lấn đất quy mô lớn phi pháp ở biển Đông. Một số chính phủ phương Tây và Nhật Bản tin rằng việc xây dựng và bành trướng các hòn đảo ở biển Đông có thể đe dọa tuyến hàng hải quan trọng này.

Để phản đối, Mỹ gần đây đã điều máy bay do thám đến gần những đảo nhân tạo nói trên. Tuy nhiên, các chuyên gia của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR, trụ sở ở Mỹ) cho rằng ngoài việc duy trì hiện diện quân sự hùng hậu, chính quyền Tổng thống Barack Obama nên viện đến những biện pháp kinh tế để gây sức ép lên Trung Quốc.

Người biểu tình phản đối hội nghị G7 tại Garmisch-Partenkirchen (miền Nam nước Đức) ngày 6-6

Ảnh: REUTERS

Để làm điều này, theo CFR, Washington nên tập trung vào việc giảm bớt dòng chảy thương mại song phương. Theo thống kê, các công ty Mỹ đã đầu tư hơn 70 tỉ USD vào Trung Quốc. Trong khi đó, Bắc Kinh mua lượng hàng hóa và dịch vụ trị giá 124 tỉ USD từ Washington. Ở chiều ngược lại, Mỹ nhập khoảng 466 tỉ USD hàng hóa từ Trung Quốc.

Vì thế, CFR cho rằng các nhà làm luật Mỹ nên hướng về phía cộng đồng doanh nghiệp để tìm ra những biện pháp cắt giảm dòng chảy thương mại từ Mỹ vào Trung Quốc mà Bắc Kinh sử dụng cho các hoạt động bành trướng.

Điểm nóng Ukraine

Cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây tiếp tục là một trong những chủ đề chính của hội nghị lần này, nhất là khi giao tranh ở miền Đông Ukraine đang nghiêm trọng trở lại, đe dọa thỏa thuận ngừng bắn đạt được hồi tháng 2 qua.

Theo giới chức Mỹ, Tổng thống Barack Obama sẽ thúc giục các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) giữ nguyên trừng phạt kinh tế nhằm vào Nga tại cuộc gặp. Sau một thời gian dài áp dụng, những đòn trừng phạt của phương Tây khiến kinh tế Nga chịu tổn thất đáng kể. Tuy nhiên, phương Tây vẫn chưa đạt được mục đích lớn nhất là buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin “thay đổi lập trường về Ukraine”. Không những thế, những biện pháp trả đũa của Nga cũng gây thiệt hại cho kinh tế các nước EU.

Phát biểu với báo Corriere della Sera (Ý) trước thềm hội nghị, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh nước ông không tăng cường khả năng tấn công quân sự ở nước ngoài mà chỉ đang đáp trả những mối đe dọa an ninh do Mỹ và sự mở rộng quân sự của NATO gây ra. “Tôi cho rằng chỉ có người điên mới tưởng tượng rằng Nga sẽ đột ngột tấn công NATO” - ông Putin nói.

Ngoài các điểm nóng nêu trên, biến đổi khí hậu, tăng trưởng kinh tế và thương mại toàn cầu dự kiến là những nội dung thảo luận quan trọng. Các nhà lãnh đạo G7 cũng sẽ tập trung bàn bạc vấn đề tăng trưởng, an ninh, đe dọa khủng bố, tham nhũng và dịch bệnh.

Nước chủ nhà đã triển khai 17.000 cảnh sát và 30 trực thăng để bảo đảm an ninh cho hội nghị, nhất là sau khi xảy ra các vụ biểu tình phản đối G7.