Gian nan tìm lời giải cho thu nhập cơ bản

Chẳng hạn, anh Juha Jarvinen, một ông bố trẻ ở ngôi làng gần TP Jurva, trở thành một trong 2.000 người thất nghiệp được lựa chọn ngẫu nhiên trong cuộc thử nghiệm bắt đầu từ tháng 1. 

Nhận khoản thu nhập cơ bản vô điều kiện 560 euro mỗi tháng theo chương trình thử nghiệm kéo dài 2 năm, người đàn ông từng làm chủ một doanh nghiệp làm khung cửa sổ trang trí nhưng bị phá sản cách đây 6 năm này gọi đó là may mắn. Jarvinen chia sẻ mình không chỉ tích cực hơn trong việc tìm kiếm việc làm và gầy dựng một doanh nghiệp khác mà còn bớt căng thẳng và thoát khỏi sự mệt mỏi của thủ tục xin trợ cấp hằng tháng.

Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để đi đến kết luận cuối cùng. Cơ quan phúc lợi Phần Lan Kela - chịu trách nhiệm cuộc thí điểm nói trên - sẽ không liên lạc trực tiếp với những người tham gia trước năm 2019. Trong khi đó, một số vấn đề đã nảy sinh khiến ông Olli Kangas - người phụ trách thực hiện cuộc thử nghiệm cho Kela - đánh giá mọi chuyện khó khăn hơn dự kiến. 

Ví dụ, ông phàn nàn về sự thất thường của giới chính trị gia, không khác gì những cậu bé "cả thèm chóng chán" khi họ khăng khăng đòi thử nghiệm phải xong xuôi trước cuộc bầu cử năm 2019.

Ông Mika Ruusunen, một người được lựa chọn tham gia thử nghiệm thu nhập cơ bản vô điều kiện ở Phần Lan, trượt tuyết cùng 2 con trai Ảnh: OBSERVER

Quan điểm đối với cuộc thử nghiệm cũng chia rẽ trên chính trường Phần Lan. Đảng Trung tâm, Đảng Xanh, một đảng cực tả và những người bảo thủ có đường lối tự do ủng hộ cuộc nghiên cứu vì muốn đơn giản hóa chính sách phúc lợi. Trong khi đó, nhiều nhân vật của Đảng Dân chủ Xã hội, các nghiệp đoàn lớn và những người bảo thủ truyền thống lại tỏ ra nghi ngờ.

Các khảo sát cũng cho thấy sự do dự của công chúng: 70% thích ý tưởng thu nhập cơ bản vô điều kiện nhưng con số ủng hộ giảm xuống còn 35% khi những người tham gia khảo sát biết rằng sẽ phải tăng thuế thu nhập để có tiền chi cho khoản thu nhập kể trên. Theo phân tích của ông Kangas, quy mô thử nghiệm bị bó hẹp trong 2.000 người - do giới hạn về ngân sách - là quá ít để nghiên cứu và không thể giải đáp những câu hỏi liên quan tới vấn đề này. 

Một rào cản khác là hiến pháp đòi hỏi công bằng với mọi người nên rất khó xin phép sự đối đãi đặc biệt với một số người nhận phúc lợi.