Giọt nước tràn ly

Trước đó một ngày, Cao ủy phụ trách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), bà Catherine Ashton, đoan chắc Urainke vẫn muốn ký một thỏa ước kết giao với khối này sau khi gặp cả tổng thống lẫn những người bất đồng trong chuyến công tác 2 ngày tại Kiev.

Nhiều ngày qua, đám đông đã tập họp ở Quảng trường Độc Lập để phản đối quyết định không ký thỏa thuận liên kết với EU của ông Yanukovich hồi tháng trước, thay vào đó lại quay sang Nga để tìm sự ủng hộ tài chính.

Thực ra, việc ông Yanukovich trì hoãn ký thỏa thuận liên kết với EU chỉ là giọt nước tràn ly từ những mâu thuẫn âm ỉ trong lòng Ukraine suốt nhiều thế kỷ. Đó là một đất nước bị chia rẽ sâu sắc giữa miền Tây ủng hộ châu Âu và miền Đông ủng hộ Nga!

Do nhiều yếu tố lịch sử, người Ukraine miền Tây ít có thiện cảm với Nga. Họ xem phương Tây là đối tác cần hướng đến, họ ủng hộ cải cách kinh tế sâu rộng, chấn hưng ngôn ngữ và văn hóa Ukraine, đồng thời muốn là thành viên của EU và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Ở miền Đông Ukraine, “căn cứ địa” của ông Yanukovich, những người ủng hộ tổng thống mường tượng một tương lai khác: Kết thúc nhanh các cuộc chống đối và ký thỏa thuận tham gia liên minh thuế quan của Tổng thống Nga Vladimir Putin - nghĩa là buộc chặt Ukraine với Nga, Belarus và Kazakhstan. Anh Sergey Yermolenko, một lập trình viên 35 tuổi, khái quát một trong những mâu thuẫn có thể bùng nổ: “Ở Ukraine, người miền Đông làm ra tiền, còn người miền Tây tiêu xài nó”. Cách nói bóng gió đó cho thấy sự ủng hộ dành cho việc tổng thống “quét sạch” người biểu tình ở Quảng trường Độc Lập hôm 11-12.

Nga phản ứng dè dặt, ít ra là ngoài mặt. Trong bài diễn văn thường niên trước Quốc hội hôm 12-12, Tổng thống Putin nói Nga không áp đặt ai cả nhưng “nếu những người bạn Ukraine muốn tham gia (liên minh thuế quan) thì chúng tôi sẵn sàng hợp tác”.

Sự giằng co giữa châu Âu và Nga đang khuấy động những cảm xúc trái ngược của người dân Ukraine, trong đó có nỗi sợ đất nước trên 45,5 triệu dân này rơi vào một cuộc xung đột khó tránh khỏi. 