Hậu quả từ "cơn nghiện" nhiên liệu hóa thạch

Một báo cáo được đăng trên tạp chí y khoa The Lancet hôm 25-10 cho biết ô nhiễm không khí do việc đốt than, dầu, khí… trên thế giới khiến 1,2 triệu người thiệt mạng mỗi năm. Bà Renee Salas, đồng tác giả cuộc nghiên cứu và là chuyên gia tại Trường Y tế công Harvard (Mỹ), cho biết con số này được dựa trên "nhiều bằng chứng khoa học".

Trong khi đó, bà Marina Romanello, một thành viên của nhóm nghiên cứu và hiện là chuyên gia tại Trường ĐH London (Anh), lo ngại việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch không chỉ làm tăng tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con người mà còn góp phần làm nghiêm trọng thêm những khủng hoảng khác như đại dịch COVID-19, giá cả sinh hoạt, năng lượng và lương thực.

Phân tích của báo cáo cho thấy số trường hợp đói nghèo được ghi nhận trên thế giới vào năm 2020 tăng thêm 98 triệu so với giai đoạn 1981 - 2010 trong bối cảnh số ngày nắng nóng khắc nghiệt do biến đổi khí hậu gia tăng về tần suất và cường độ.

Theo bà Romanello, các nhà nghiên cứu đã phân tích 103 quốc gia và phát hiện 26,4% dân số các nước này đã trải qua tình trạng mất an ninh lương thực. Theo tính toán, tỉ lệ này sẽ giảm còn 22,7% nếu thế giới không chịu tác động của biến đổi khí hậu.

Báo cáo cho biết số trường hợp tử vong liên quan đến nắng nóng đã tăng từ 187.000 trong giai đoạn 2000 - 2004 lên mức trung bình 312.000 người/năm trong 5 năm vừa qua. Chuyên gia về sức khỏe môi trường Natasha DeJarnett tại Trường ĐH Louisville (Mỹ), một đồng tác giả cuộc nghiên cứu, nhận định cả ô nhiễm không khí và tử vong do nắng nóng đều là những vấn đề lớn đối với người cao tuổi, trẻ em và nhất là người nghèo.

Một khu lều trại dành cho những người đi sơ tán để tránh lũ lụt ở TP Sehwan - Pakistan hôm 30-9 Ảnh: REUTERS

Hậu quả của nắng nóng cũng được đề cập trong báo cáo mới của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) hôm 25-10. Cụ thể, báo cáo này cho rằng hơn 2 tỉ trẻ em sẽ tiếp xúc với các đợt nắng nóng diễn ra thường xuyên, kéo dài và khắc nghiệt hơn vào năm 2050, đồng thời gọi biến đổi khí hậu là "cuộc khủng hoảng quyền trẻ em".

Bà Catherine Russell, Giám đốc điều hành UNICEF, cho rằng cuộc khủng hoảng khí hậu gây thiệt hại nặng nề đối với cuộc sống và tương lai của trẻ em. Theo bà Russell, cháy rừng và nắng nóng khắc nghiệt ở Ấn Độ, châu Âu và Bắc Mỹ là ví dụ rõ ràng về tác động của biến đổi khí hậu đối với trẻ em.

Cô Vanessa Nakate, Đại sứ thiện chí của UNICEF, lập luận trẻ em chịu trách nhiệm ít nhất đối với biến đổi khí hậu nhưng lại đang phải gánh chịu tổn hại lớn nhất. Theo cô Nakate, trẻ em càng tiếp xúc nhiều với các đợt nắng nóng thường xuyên, kéo dài và khắc nghiệt hơn thì tác động tiêu cực đối với sức khỏe, an toàn, dinh dưỡng, giáo dục, khả năng tiếp cận nước và sinh kế trong tương lai của các em càng lớn.

Ông Sacoby Wilson, chuyên gia về sức khỏe môi trường tại Trường ĐH Maryland (Mỹ), nhận định nghiên cứu mới nói trên nêu bật tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con người.

 Đề cập những gì đã và đang xảy ra ở Pakistan và Nigeria, ông Wilson nhấn mạnh hạn hán, sa mạc hóa, thiếu thức ăn, lũ lụt, sóng thần đang xảy ra, cướp đi sinh mạng nhiều người. Một số chuyên gia khác chỉ ra thực tế rằng nỗ lực "cai nghiện" nhiên liệu hóa thạch hiện vẫn chưa hiệu quả và lãnh đạo các nước trên thế giới cần có sức mạnh ý chí để biến điều này thành hiện thực.