Hợp tác Việt - Nga rất lạc quan

Phóng viên: Vào thời điểm sắp hết năm 2015, đại sứ có thể cho biết những lĩnh vực ưu tiên hợp tác giữa Nga và Việt Nam trong năm tới?

- Đại sứ Konstantin Vnukov: Trọng tâm hợp tác chính trong thời gian tới là phát triển kinh tế - kỹ thuật. Dù các thị trường thế giới không được thuận lợi trong những năm gần đây nhưng kim ngạch thương mại song phương vẫn giữ ở mức 3,75 tỉ USD năm 2015. Để con số này đạt mục tiêu 10 tỉ USD vào năm 2020, công cụ quan trọng bậc nhất của chúng ta được kỳ vọng là Hiệp định Thương mại tự do (FTA) giữa Liên minh kinh tế Á - Âu (EAEU) và Việt Nam ký vào tháng 5 vừa qua.

Hiện Việt Nam và Nga có 17 dự án chung, với tổng số vốn hơn 20 tỉ USD. Ngoài những lĩnh vực truyền thống như dầu khí, năng lượng…, Nga đặt hy vọng lớn vào sự hợp tác trong ngành chế tạo máy, trước hết là tạo lập tại Việt Nam cơ sở lắp ráp công nghiệp đối với ô tô, kể cả những nhãn hiệu Nga từ lâu đã có mặt ở Việt Nam như UAZ và KAMAZ.

Việt Nam là nước xuất khẩu nông - lâm - thủy sản lớn, Nga cũng là nước nhập khẩu nông sản. Tuy nhiên, lượng nông sản từ Việt Nam sang Nga còn thấp, đặc biệt là thủy sản. Khó khăn là gì và hướng tháo gỡ ra sao?

- Đó là do doanh nghiệp Nga hiểu biết còn hạn chế về thị trường Việt Nam. Sau khi FTA giữa EAEU và Việt Nam có hiệu lực vào nửa sau năm 2016, doanh nghiệp cả 2 bên phải tận dụng để thâm nhập thị trường của nhau.

Về phía Việt Nam, đó là cơ hội tuyệt vời khi có quyền tiếp cận thị trường rộng lớn của 5 nước (Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan), với gần 200 triệu người tiêu dùng. Ví dụ, đồ gỗ Việt Nam có thể xuất hiện ở thị trường Nga với giá cả vừa túi tiền và chất lượng tốt hơn. Nhìn về tương lai thương mại và đầu tư giữa hai nước, tôi thấy rất lạc quan.

Đại sứ Nga Konstantin Vnukov (bìa trái) tại buổi họp báo Ảnh: Dương Ngọc

Một trong những trụ cột của mối quan hệ đối tác chiến lược Việt - Nga là tổ hợp nhiên liệu - năng lượng, trong đó đặc biệt là dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1. Tiến độ dự án này như thế nào sau khi đã hoãn khởi công vào cuối năm 2014?

- Đến nay, cơ quan liên quan đã tiến hành thăm dò mang tính tổng hợp cho địa điểm xây dựng nhà máy và thực hiện xong luận chứng kinh tế - kỹ thuật. Các trường đại học Nga đang đào tạo hơn 420 sinh viên Việt Nam (bằng học bổng) về các chuyên ngành hạt nhân.

Để loại bỏ mối lo ngại đối với năng lượng hạt nhân, nhất là sau sự cố tại Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima 1 của Nhật Bản, chúng tôi sẵn sàng cử đến Việt Nam một nhóm chuyên viên để chứng minh Nga đứng đầu thế giới về các lò phản ứng hạt nhân thế hệ mới và an toàn, bao gồm 34 lò đang được Tập đoàn Nhà nước Rosatom thiết kế tại 15 nước (chiếm 41% tổng số lò phản ứng trên thế giới). Đây cũng chính là thế hệ lò được đề xuất xây dựng tại Ninh Thuận.

Một trong những hướng đi quan trọng khác là xây dựng trung tâm khoa học và công nghệ hạt nhân trên lãnh thổ Việt Nam. Chúng tôi sẵn sàng chuyển dự án này sang giai đoạn thực tiễn.

Nga là đối tác quốc phòng lớn của Việt Nam. Đại sứ có thể cho biết cụ thể về sự hợp tác giữa 2 nước trong lĩnh vực này thời gian tới?

- Hợp tác quốc phòng là hướng đi rất quan trọng trong quan hệ giữa Nga và Việt Nam. Thời gian qua, Nga đã đáp ứng thành công nhu cầu vũ khí của Quân đội Nhân dân Việt Nam, chẳng hạn cung cấp các vũ khí hiện đại nhất cho hải quân như tàu ngầm và máy bay chiến đấu. Chiếc tàu ngầm Kilo 636 thứ năm (trong hợp đồng 6 chiếc) mà Nga đóng đang về Việt Nam. Trước đó, chúng tôi đã đào tạo các sĩ quan điều khiển, vận hành tàu.

Trong thời gian tới, 2 nước sẽ thực hiện các dự án mới, có các hợp đồng mới trong lĩnh vực kỹ thuật - quân sự.