Tổng thống Indonesia Joko Widodo hôm 5-11 quyết định hoãn chuyến thăm Úc, dự kiến diễn ra vào cuối tuần này, do căng thẳng leo thang ở thủ đô Jakarta.
Có động cơ chính trị?
Trước đó một ngày, hơn 50.000 người Hồi giáo biểu tình đòi Thống đốc Jakarta Basuki Tjahaja Purnama từ chức và bị tống giam do có hành vi “báng bổ kinh Koran”. Ông Purnama gần đây đã chọc giận người Hồi giáo khi cho rằng cử tri đã bị đánh lừa bởi một đoạn thơ trong kinh Koran. Dù ông Purnama lên tiếng xin lỗi nhưng do có đơn tố cáo nên cảnh sát vẫn tiến hành điều tra.
Bạo động bùng phát khi đám đông biểu tình đụng độ với cảnh sát bên ngoài dinh tổng thống tối 4-11. Theo người phát ngôn lực lượng cảnh sát quốc gia Boy Rafli Amar, 1 người thiệt mạng (do lên cơn hen suyễn) và hơn 250 người bị thương phải được điều trị y tế sau khi cảnh sát sử dụng hơi cay và vòi rồng để giải tán đám đông. Ngoài ra, 100 cảnh sát, nhân viên an ninh cũng bị thương, trong đó 11 người phải nhập viện. Sau vụ đụng độ, cảnh sát tạm giam 10 phần tử quá khích và bắt giữ khoảng 15 người vì cướp bóc một siêu thị nhỏ ở phía Bắc Jakarta.
Trong bối cảnh căng thẳng tôn giáo gia tăng, ngày 5-11, ông Widodo tuyên bố sẽ “điều tra nhanh chóng và minh bạch” cáo buộc báng bổ Hồi giáo của ông Purnama. Người đứng đầu chính phủ Indonesia cám ơn các lãnh đạo Hồi giáo vì bảo đảm cuộc tuần hành hôm 4-11 (có lúc thu hút đến 200.000 người) diễn ra ôn hòa trong phần lớn thời gian. Dù vậy, ông Widodo lấy làm tiếc vì bạo loạn đã bùng phát, cũng như quy trách nhiệm cho “các nhân tố chính trị” tìm cách kích động làn sóng chống đối ông Purnama, người đang tái tranh cử vào tháng 2-2017.
Tâm lý bài Trung Quốc
Hai đối thủ của ông Purnama trong cuộc bầu cử sắp tới đều là người Hồi giáo: Anies Baswedan, cựu bộ trưởng bộ đại học và Agus Harimurti Yudhoyono, con trai cựu Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono. Giới phân tích nghi ngờ một số nhóm Hồi giáo tổ chức biểu tình có quan hệ với 2 nhân vật này nhưng các bên liên quan phủ nhận. Trong khi đó, trả lời Reuters hôm 5-11, người đại diện cho biết thống đốc Jakarta sẽ không sợ hãi trước cuộc biểu tình chống lại mình.
Báo Úc The Age nhận định cuộc tuần hành trên diễn ra trong bối cảnh tâm lý bài Trung Quốc đang lan rộng tại Indonesia. Dù chỉ chiếm trên 1% dân số Indonesia, người gốc Hoa đang mở rộng ảnh hưởng về kinh tế, dẫn đến tâm lý chống đối của người bản xứ. Hồi năm 1998, hơn 1.000 người thiệt mạng trong một vụ bạo động chống lại người gốc Hoa, chủ yếu xảy ra ở Jakarta. Ông Purnama giờ đây lại là người gốc Hoa theo đạo Cơ đốc đầu tiên giữ chức thống đốc Indonesia, nơi đa số dân chúng là người Hồi giáo. Kể từ khi nhậm chức vào năm 2014, ông Purnama là một mục tiêu chính trị của một số tổ chức Hồi giáo, theo báo The New York Times.
Đáng lo hơn, theo một số nhà quan sát, những tổ chức cực đoan, khủng bố có thể lợi dụng cuộc biểu tình để gây chuyện. Nasir Abas, từng là phần tử cực đoan và hiện là cố vấn chống khủng bố cho cảnh sát Indonesia, đăng tải hình ảnh cho thấy những phần tử của nhóm khủng bố Jabhat Fatah al-Sham tại Syria đăng khẩu hiệu như sau: “Trừng phạt tên Ahok (tức Thống đốc Purnama) hoặc bọn ta sẽ làm điều đó bằng vũ khí của mình”. Hồi tháng 1 qua, Indonesia hứng chịu vụ tấn công đầu tiên có liên hệ đến tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Kể từ đó, một số vụ tấn công tương tự đã diễn ra, trong đó mới nhất là vụ một kẻ ủng hộ IS đâm 3 cảnh sát bên ngoài Jakarta vào tháng rồi.
và quét mã QR
Bình luận (0)