Iraq: IS buôn lậu đa số dầu qua Thổ Nhĩ Kỳ

Tuyên bố từ văn phòng thủ tướng Iraq cho biết trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Đức Walter Steinmeier, ông Abadi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chấm dứt hoạt động buôn dầu mỏ của IS, trong đó đa số các vụ này được thực hiện qua Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm cắt đứt nguồn tài chính quan trọng của tổ chức này.

Đây là cáo buộc mới nhất sau khi Nga và Iran đưa ra những tuyên bố tương tự về mối liên hệ giữa Thổ Nhĩ kỳ và hoạt động buôn bán dầu mỏ của IS.

Xe chở dầu ở gần mỏ dầu Qamshli, Đông Bắc Syria. Ảnh minh họa: Reuters

Quan hệ giữa Baghdad và Ankara đã cải thiện kể từ khi ông Abadi lên nắm quyền vào năm 2014. Tuy nhiên, 2 nước đang căng thẳng vì việc Thổ Nhĩ Kỳ âm thầm đưa quân vào miền Bắc Iraq.

Ngày 4-12 vừa qua, hơn 100 binh sỹ Thổ Nhĩ Kỳ được triển khai tới Bashiqa - một khu vực gần Mosul, thành phố miền Bắc Iraq hiện bị IS kiểm soát - để thay thế một đơn vị huấn luyện tại đây.

Mặc dù Baghdad đã ra tối hậu thư buộc rút quân (vào ngày 8-12, giờ địa phương) song Thổ Nhĩ Kỳ chỉ tuyên bố không gửi thêm quân đến, chứ không có ý định rút lực lượng hiện ở Iraq về.

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu hôm 7-12 bác bỏ thông tin nói rằng hoạt động triển khai này là để chuẩn bị cho chiến dịch trên bộ nhằm vào IS tại Iraq. Ông nói điều này chỉ nhằm bảo vệ các chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ đang huấn luyện cho binh lính Iraq tại Bashiqa.

Nga là nước đầu tiên cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ dính líu vào đường dây buôn lậu dầu của IS. Sau vụ máy bay Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ, Moscow chỉ đích danh Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và gia đình ông hưởng lợi từ hoạt động trên.

Tiếp đó, Iran tuyên bố có hình ảnh chứng minh các xe dầu IS đi qua Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Erdogan lớn tiếng phản bác với cả cáo buộc của Nga lẫn Iran. Trong khi đó, Mỹ cho rằng số lượng dầu IS buôn lậu qua ngả Thổ Nhĩ Kỳ không đáng kể, khiến Nga chỉ trích Washington bao che cho Ankara.

Mối quan hệ ở Trung Đông đang rất chằng chịt. Trong khi Nga và Iran hỗ trợ chế độ Tổng thống Syria Bashar al-Assad, Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn các phe nổi dậy ở Syria. Hiện quan hệ giữa Baghdad và Tehran cũng khăng khít vì lực lượng Shiite đang chống IS ở Iraq được Iran chống lưng.