IS thực sự thắng thế?

Các lực lượng Iraq bắt đầu chiến dịch lớn để tái chiếm 2 tỉnh Anbar và Salaheddin từ tay nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng từ ngày 26-5 sau hơn 1 tuần TP Ramadi thất thủ.

Chưa chắc trên cơ ở Iraq

Trận chiến ở Salaheddin nhằm cắt tuyến hậu cần vào Anbar, giải phóng TP Baiji và 1 nhà máy chế biến dầu mỏ. Trong khi đó, tại Anbar, hoạt động quân sự diễn ra rầm rộ ở Karma, Đông Bắc Falluja và xung quanh Ramadi. Phát ngôn viên lực lượng Shiite trợ chiến cho biết Ramadi đang bị bao vây từ 3 phía. Hàng ngàn tay súng Iraq, gồm binh sĩ chính phủ và chiến binh Shiite, đã và đang tập kết tại căn cứ Habbaniyah.

Đài Al Jazeera nhận định trận chiến tái chiếm Ramadi nhiều khả năng sẽ kéo dài do IS đang tăng cường lực lượng ở đây để bảo vệ thành quả của mình và nhăm nhe tấn công Baghdad. Hiện không có bằng chứng xác đáng cho thấy chính phủ Iraq chiến thắng trong cuộc chiến chống lại IS, trong khi những thành phố khác có thể chung số phận với Ramadi.

Chính phủ Iraq sử dụng thêm chiến binh người Shiite trong chiến dịch tái chiếm Ramadi

Ảnh: ZEE NEWS

Tuy nhiên, đài BBC cho rằng bức tranh ở Iraq không ảm đạm như thoạt nhìn. Suy đoán IS “vỡ bờ” khỏi Ramadi và tràn về Baghdad cách đó chỉ 100 km không đáng tin. Theo BBC, Ramadi thất thủ vì sự yếu kém của viên thiếu tướng chỉ huy ở thành phố này. Nhiều tháng bị IS vây hãm khiến viên tướng sợ hãi và cuối cùng tin rằng IS tăng cường nổ bom ở trung tâm Ramadi. Chính vì vậy, 150 tay súng IS đuổi được 1.500 lính Iraq chạy dài bởi chỉ huy này ra lệnh binh sĩ rút lui càng nhanh càng tốt.

“Đó là một chiến lược thông minh và cực kỳ hiệu quả của IS nhưng chắc chắn chiếm Ramadi không phải là chiến thắng quan trọng” - BBC nhận định. Thêm nữa, do cực giỏi trong “quảng bá”, IS vừa giành được sự “ngưỡng mộ” vừa khiến người ta kinh khiếp qua từng đoạn video (IS công bố 360 video trong năm 2014), đặc biệt là những cảnh hành quyết tàn bạo. Ngược lại, chính phủ Iraq chậm cập nhật tin chiến thắng khiến người dân mất lòng tin, trong khi giới báo chí quốc tế mù mờ về hoạt động của họ.

Mối lo xung đột giáo phái

Chính phủ Iraq biết rõ không thể trông cậy nhiều vào quân đội nước này nên đã huy động các lực lượng tình nguyện, trong đó có lực lượng bán quân sự Hashd Al-Shaabi của người Shiite được Iran hậu thuẫn - từng giúp tái chiếm TP Tikrit hồi tháng 3 năm nay.

Washington e ngại điều này có thể chọc giận cư dân tỉnh Anbar đa phần là người Sunni và đẩy họ đứng vào hàng ngũ của IS, trong khi dư luận thế giới lo ngại sự can dự của người Shiite có thể thổi bùng căng thẳng giáo phái ở Iraq.

Không lâu sau khi xuất trận, lực lượng Shiite đã lấy lại được thị trấn Husayba, phía Đông Ramadi. Tuy nhiên, đài CNN nhận định việc sử dụng chiến binh Shiite bên cạnh binh sĩ chính phủ Iraq để tái chiếm Ramadi có thể gây ra nhiều vấn đề sau này.

Sự thực là các chiến binh Shiite đã thể hiện sự vượt trội nhưng lại có nguy cơ bị cư dân người Sunni xa lánh. Bất kỳ sự xung đột giáo phái nào nổ ra cũng đều có lợi cho IS, lực lượng đang tự nhận là thế lực duy nhất có khả năng bảo vệ cư dân Sunni trước sự gây hấn của người Shiite.

Tình hình ở Iraq tuy rắc rối nhưng vẫn có mặt tích cực. Ngược lại, Syria tệ hơn nhiều. IS được cho là đã tàn sát hàng trăm người sau khi chiếm được thành phố cổ Palmyra, di sản của UNESCO và quân chính phủ Syria không còn chiến đấu hiệu quả nữa.

IS rõ ràng đã tận dụng tối đa sự hờ hững của các nước phương Tây với Tổng thống Bashar al-Assad để đặt dấu chân lên một nửa lãnh thổ Syria, thậm chí đẩy lùi các nhóm đối lập ôn hòa hơn ở nước này.