Không thể dùng vũ lực đòi quyền lợi!

Đó là phát biểu của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tại Hội đồng Ngoại giao Mỹ trong chuyến thăm Washington hôm 24-6.

Khi được hỏi về việc Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền hầu hết biển Đông, ông Lý nhấn mạnh: “Với quan điểm của một quốc gia tồn tại trong hệ thống quốc tế có nước lớn và nước nhỏ, tôi cho rằng không thể dùng vũ lực để đòi quyền lợi. Phải giải quyết tranh chấp bằng luật pháp quốc tế”.

Tàu Trung Quốc phun vòi rồng uy hiếp tàu Việt Nam tại nơi hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981

Ảnh: AP

Trung Quốc đang cố tình làm ngơ sự lên án của quốc tế vì những hành động hung hăng trên biển Đông, đặc biệt là hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou 981) trong vùng biển Việt Nam.

Thủ tướng Singapore cảnh báo Trung Quốc không nên đi vào vết xe đổ của những nước lớn từng bị sụp đổ vì theo đuổi con đường phát triển bằng vũ lực. Nhà lãnh đạo này cũng khẳng định dù không liên quan đến tranh chấp biển Đông nhưng Singapore luôn ủng hộ các nước ASEAN đàm phán với Bắc Kinh để hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC).

Thảo luận về COC là một trong những nội dung chính tại cuộc họp lần thứ 11 giữa ASEAN và Trung Quốc ở Bali - Indonesia hôm 24-6. Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo Bắc Kinh sẽ không từ bỏ những tuyên bố chủ quyền phi lý trên biển Đông.

GS Richard Heydarian của Trường ĐH Ateneo de Manila (Philippines) cho rằng Trung Quốc đang sử dụng chiêu trò đối thoại để ngăn chặn bất kỳ nỗ lực nào của ASEAN trong việc soạn thảo COC. Với chiến lược này, Bắc Kinh vừa muốn chứng tỏ không hoàn toàn từ bỏ con đường đối thoại vừa xoa dịu căng thẳng ở khu vực song trên thực tế, COC vẫn giậm chân tại chỗ.

Theo GS Heydarian, việc hội nghị tiếp tục bàn về vấn đề thực thi Tuyên bố ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) là một thất vọng bởi Trung Quốc vào năm ngoái đã đồng ý thảo luận về COC. “Trung Quốc vẫn chưa sẵn sàng với bất cứ nguyên tắc có tính ràng buộc pháp lý nào ở khu vực. Bắc Kinh sẽ dùng cuộc thảo luận làm cơ hội ngăn chặn sự đoàn kết của ASEAN ở biển Đông” - ông Heydarian khẳng định trên kênh truyền hình ANC (Philippines).

Trong một diễn biến đáng chú ý khác, Tổng thống Philippines Benigno Aquino hôm 24-6 tuyên bố Manila đã nối lại kế hoạch kêu gọi tổ chức một cuộc họp giữa 4 nước ASEAN có tuyên bố chủ quyền ở biển Đông - bao gồm Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei - để tiến tới một lập trường chung về cách thức đối phó với Trung Quốc.