KHỦNG BỐ DÃ MAN Ở PHÁP: Al-Qaeda hay IS?

Tổng thống Pháp Francois Hollande đã chủ trì cuộc họp an ninh khẩn cấp với sự tham gia của các bộ trưởng và tư lệnh quân đội sáng 14-11 (giờ địa phương), sau khi xảy ra 6 vụ tấn công khủng bố liên hoàn ở thủ đô Paris, làm chết 127 người và khoảng 200 người bị thương, trong đó 99 người nguy kịch.

Một tên khủng bố “thoát thân”

Nước Pháp đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong lúc 1.500 binh sĩ được tăng cường canh gác các tòa nhà chính phủ, địa điểm tôn giáo và điểm du lịch ở Paris còn các trường học đều đóng cửa. Ngoài ra, nước này còn tái áp đặt lệnh kiểm soát biên giới; các viên chức hải quan và biên giới kiểm tra gắt gao người, hành lý và xe cộ tại mọi cửa ngõ ra vào nước Pháp.

Người dân được yêu cầu ở trong nhà giữa lúc có thông tin ít nhất 1 tên khủng bố thoát thân. Theo báo Daily Mail, cảnh sát Pháp bắt giữ 1 nghi can đã thú nhận được tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tuyển mộ cùng 3 kẻ quá khích khác.

Binh sĩ Pháp tuần tra gần tháp Eiffel ở thủ đô Paris - Pháp hôm 14-11 Ảnh: REUTERS

Công tố viên Paris François Molins cho biết ít nhất 8 kẻ tấn công chết trong các vụ khủng bố, trong đó có 7 tên nổ bom tự sát. Cảnh sát xác nhận 6 địa điểm ở Paris bị tấn công chỉ trong vòng hơn 2 giờ đêm 13-11.

Gây nhiều thương vong nhất chính là vụ tấn công khiến 87 người thiệt mạng tại nhà hát Bataclan, nơi hơn 1.000 người đang xem ban nhạc rock Eagles of Death Metal (Mỹ) biểu diễn. Theo báo New York Times, một nhân chứng nghe thấy 1 kẻ tấn công gào lên bằng tiếng Pháp trước khi nổ súng: “Đây là do Hollande đã làm hại người Hồi giáo trên khắp thế giới”.  

Những vụ tấn công còn lại khiến 18 người thiệt mạng tại đường Charonne, 1 tại đại lộ Voltaire, 5 tại đường Fontaine au Roi và 14 tại đường Alibert. Ngoài ra, khoảng 2-3 người thiệt mạng trong các vụ đánh bom tự sát gần sân vận động Stade de France nhưng không rõ là nạn nhân hay kẻ tấn công.

Các nhà lãnh đạo trên thế giới lập tức lên án vụ tấn công, đồng thời ngỏ lời chia buồn. Tổng thống Mỹ Barack Obama gọi đây là vụ tấn công nhắm vào toàn thể nhân loại và sẵn sàng giúp đỡ đồng minh lâu đời nhất của mình.

Thủ tướng Đức Angela Merkel cho biết bà bị sốc nặng, còn Thủ tướng Anh David Cameron nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ làm bất cứ những gì có thể để giúp đỡ nhân dân Pháp”. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi điện chia buồn với Tổng thống Hollande và kêu gọi đoàn kết chống khủng bố.

IS nhận trách nhiệm

Tổng thống Hollande cho rằng IS đã thực hiện các vụ tấn công khủng bố gây chết nhiều người nhất ở châu Âu kể từ sau vụ đánh bom xe lửa ở thủ đô Madrid - Tây Ban Nha năm 2004. Ông gọi đây là hành động chiến tranh, đồng thời tuyên bố nước Pháp sẽ đáp trả không khoan nhượng. Không lâu sau đó, báo The Guardian đưa tin IS đã lên tiếng nhận trách nhiệm, đồng thời khẳng định Pháp vẫn là mục tiêu hàng đầu nếu tiếp tục không kích IS ở Syria và Iraq. Thêm vào đó, những kẻ ủng hộ IS rêu rao trên mạng xã hội Twitter rằng Anh có nguy cơ là mục tiêu kế tiếp của IS.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng còn quá sớm để khẳng định bọn khủng bố ở Paris có liên quan đến Al-Qaeda, IS hay tổ chức nào khác. Nếu là IS thì tổ chức này đang cố mở rộng hoạt động sau vụ đánh bom gần đây ở Beirut - Lebanon và làm rơi máy bay Nga ở Ai Cập. Như thế, giữa IS và Al-Qaeda dường như đang có sự cạnh tranh.

Theo website ABC7NY (Mỹ), các vụ tấn công ở Paris mang những đặc trưng của Al-Qaeda nhưng cũng có một số dấu ấn của IS, như vũ khí của quân đội và phạm vi mục tiêu nhỏ hơn. “Đây không phải là những vụ tấn công vào các cơ quan hoặc những tòa nhà mang tính biểu tượng mà tấn công vào thường dân nơi họ sống và sinh hoạt” - chuyên gia Karen Greenberg, tại Trung tâm An ninh quốc gia thuộc Trường ĐH Fordham (Mỹ), nhận định.

Lỗ hổng an ninh?

Trong khi đó, dư luận đặt vấn đề an ninh Pháp có lỗ hổng khiến nước này bị nhiều vụ tấn công khủng bố trong năm 2015, kể cả vụ xả súng ở tòa báo Charlie Hebdo hồi đầu năm. Nước Pháp cấm hầu hết các loại súng nên hầu như không có chuyện sở hữu hợp pháp 1 khẩu tiểu liên như AK-47 mà các hung thủ đã sử dụng ở Paris đêm 13-11. Vậy thì bọn khủng bố lấy súng ở đâu ra?

Chính phủ Pháp và Liên minh châu Âu (EU) đều thừa nhận họ gặp phải vấn đề súng từ nước ngoài tuồn vào. Cảnh sát Pháp đã thu giữ hơn 1.500 khẩu súng bất hợp pháp năm 2009 và 2.700 khẩu năm 2010. Số súng bất hợp pháp có mặt ở Pháp mỗi năm đã tăng lên với tỉ lệ 2 con số, theo Tổ chức Quan sát tội phạm quốc gia ở Paris.

Thêm vào đó, Europol (Cảnh sát châu Âu) cho biết ở một số khu vực thuộc EU, có thể mua 1 khẩu Kalashnikov hoặc súng phóng rocket với giá khoảng 300-700 euro. Phần nhiều số súng này được buôn bán từ Nga qua các nước Balkan vào EU, trong đó có Pháp.

Cựu ủy viên cảnh sát TP New York, ông Bernard Kerik, gọi các vụ khủng bố ở Paris là thất bại trong công tác tình báo Pháp, bởi rõ ràng cuộc tấn công đêm 13-11 đòi hỏi một kế hoạch chi tiết và sự chuẩn bị dài ngày. Thêm vào đó, trang mạng của lực lượng đặc biệt chuyên thông tin quân sự tình báo SOFREP dẫn nguồn tin riêng nói cảnh sát quốc gia Pháp đã gặp gỡ cảnh sát liên bang Đức vài tuần trước để chia sẻ thông tin bí mật về một âm mưu khủng bố quy mô lớn ở Paris. Nếu đúng vậy thì không hiểu vì sao an ninh Pháp lại để hậu quả nghiêm trọng như vậy.

Lúc này, cảnh sát Pháp đang tìm kiếm một chiếc xe hơi màu đen mang biển số nước ngoài GUT 18053. Tại Đức, truyền thông nước này đưa tin về vụ bắt giữ một người đàn ông với nhiều súng và thuốc nổ trên đường cao tốc ở bang Bavaria hôm 5-11. Thủ hiến bang này, ông Horst Seehofer, cho rằng “có lý do để tin là kẻ bị bắt liên quan đến các vụ tấn công ở Paris”.