Kinh tế Đông Nam Á đối mặt nhiều rủi ro

Thỏa thuận "đình chiến" thương mại 90 ngày được Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhất trí khiến cộng đồng quốc tế "thở phào". 

Tuy nhiên, tranh chấp giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn là một trong những rủi ro hàng đầu đối với kinh tế khu vực Đông Nam Á năm 2019, theo dự báo từ các ngân hàng ở châu Á, Mỹ và châu Âu.

Tăng trưởng chậm chạp

Theo tạp chí Nikkei Asian Review (Nhật Bản), những dữ liệu mới nhất cho thấy tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của hầu hết nền kinh tế Đông Nam Á trong quý III/2018 đều chậm lại khi chiến tranh thương mại bắt đầu gây tác động lên hoạt động xuất khẩu. 

Tăng trưởng GDP của 5 nền kinh tế lớn nhất khu vực đã giảm còn 4,5% từ mức 5,5% của quý trước. Tổ chức tài chính Merrill Lynch thuộc Ngân hàng Bank of America (Mỹ) dự đoán đà giảm sẽ tiếp tục ở Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan. 

Mức tăng trưởng GDP của 5 quốc gia này được dự đoán giảm còn 4,8% trong năm 2019, so với 5% của năm 2018 và 5,1% năm 2017.

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung là một trong những rủi ro lớn đối với tăng trưởng kinh tế khu vực Đông Nam Á năm 2019 Ảnh: NIKKEI ASIAN REVIEW

Nhận định về kinh tế Đông Nam Á, chuyên gia Mohamed Faiz Nagutha của Merrill Lynch, nói: "Có quá nhiều yếu tố rủi ro". Trong số đó có căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đi xuống và khả năng tăng lãi suất ngoài dự báo của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). 

Cũng theo chuyên gia này, Merrill Lynch vẫn cho rằng Washington và Bắc Kinh sẽ giải quyết những bất đồng song phương nhưng quý IV/2018 và quý I/2019 có thể là thời điểm sức khỏe của nền kinh tế số 2 thế giới suy yếu nhất trước khi phục hồi vào nửa cuối năm tới. Điều này có thể kìm hãm sự phát triển của các nước Đông Nam Á.

Trong khi đó, bà Selena Ling, Trưởng Bộ phận Nghiên cứu và chiến lược tại Ngân hàng OCBC của Singapore, lại đánh giá nguy cơ lớn nhất với kinh tế Đông Nam Á là chủ nghĩa bảo hộ thương mại. Theo bà, dù căng thẳng Mỹ - Trung đã giảm nhiệt, các vấn đề mang tính cấu trúc trong trung hạn như sáng kiến sản xuất công nghệ cao "Made in China 2025" của Bắc Kinh và sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt trong lĩnh vực công nghệ cao giữa 2 nước không thể biến mất một sớm một chiều. 

Chia sẻ với báo giới hồi tuần rồi, bà Ling nhấn mạnh Hội nghị Cấp cao Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại Argentina năm nay đánh dấu lần đầu tiên các bên không thống nhất được lập trường chống chủ nghĩa bảo hộ vì sự phản đối của Mỹ. OCBC ước tính tốc độ tăng trưởng kinh tế ở Malaysia, Singapore, Thái Lan và Việt Nam sẽ chậm lại trong năm 2019.

Rủi ro chính trị

Tương tự, bà Suresh Tantia, Phó Chủ tịch chuyên về thị trường chứng khoán châu Á - Thái Bình Dương tại Ngân hàng Thụy Sĩ Credit Suisse, cho rằng Mỹ - Trung hòa hoãn thương mại như một chiếc phao cứu sinh với thị trường. Tuy vậy, mối lo của các nhà đầu tư sẽ vẫn kéo dài tới nửa đầu năm sau bởi Mỹ - Trung chỉ "ngừng bắn" tạm thời. 

Credit Suisse dự báo thị trường chứng khoán tại châu Á khởi sắc hơn trong năm tới, sau những trầy trật của năm nay. Theo nhận định của Giám đốc đầu tư châu Á - Thái Bình Dương John Woods của Credit Suisse, trong bối cảnh triển vọng lợi nhuận của các công ty Mỹ thiếu tươi sáng và đồng USD suy yếu, giới đầu tư sẽ tìm kiếm cơ hội ở những thị trường khác. 

Ngân hàng của Thụy Sĩ dự báo các thị trường chứng khoán ở Trung Quốc, Singapore và Indonesia đều có tiềm năng tăng trưởng tốt trong năm tới.

Bên cạnh đó, Credit Suisse đánh giá rủi ro chính trị vẫn là mối đe dọa lớn tại một số nước như Thái Lan, với bất ổn do cuộc tổng tuyển cử sắp tới. 

Ngoài ra, Indonesia cũng bầu cử tổng thống vào tháng 4-2019. Cả Credit Suisse và Merrill Lynch đều dự báo Tổng thống Joko Widodo tái đắc cử. 

Tuy nhiên, chuyên gia Ling của ngân hàng OCBC cảnh báo chiến dịch tranh cử mới chỉ bắt đầu và thị trường cũng như tình hình kinh tế Indonesia có thể đối mặt nhiều bất ổn khi bầu cử tới gần.