Kỳ vọng hạ nhiệt căng thẳng Nga - Ukraine

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov và người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba dự kiến hội đàm tại Thổ Nhĩ Kỳ trong ngày 10-3. Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine từ ngày 24-2.

Hãng thông tấn Nga RIA Novosti dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm 9-3 xác nhận ông Lavrov sẽ tham dự diễn đàn ngoại giao quốc tế ở TP Antalya - Thổ Nhĩ Kỳ và cuộc gặp giữa ông với người đồng cấp Kuleba sẽ diễn ra ở đó.

Cuộc họp do Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đề xuất và diễn ra với sự tham dự của ba bên gồm Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ. Các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine cho đến nay vẫn gặp nhiều thách thức và chưa đạt được thỏa thuận cụ thể nào. Nỗ lực ngoại giao con thoi của ông Lavrov diễn ra sau khi Mỹ tuyên bố cấm nhập khẩu dầu từ Nga nhằm trừng phạt việc Nga tấn công Ukraine.

Cuộc xung đột tại Ukraine đã nhanh chóng đẩy kinh tế Nga vào thế vô cùng khó khăn. Theo hãng tin Reuters, các công ty phương Tây hầu hết đã rút khỏi thị trường Nga. Đáp lại, Nga hôm 9-3 tuyên bố đang lên kế hoạch trả đũa quy mô lớn các lệnh trừng phạt của phương Tây. Nga cảnh báo các biện pháp của họ sẽ diễn ra nhanh chóng và nhằm vào các lĩnh vực nhạy cảm nhất của phương Tây.

Người dân sơ tán khỏi làng Romanivka - Ukraine hôm 9-3. Ảnh: REUTERS

Nền kinh tế Nga đang phải đối mặt với áp lực lớn chưa từng có kể từ năm 1991, thời điểm Liên bang Xô viết không còn tồn tại, khi phương Tây áp lệnh trừng phạt vào hệ thống tài chính và doanh nghiệp của Moscow.

Động thái của phương Tây nhằm gây sức ép buộc Nga dừng chiến dịch quân sự tại Ukraine. Trong nỗ lực xoa dịu căng thẳng, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kêu gọi các bên "kiềm chế tối đa" về vấn đề Ukraine, đồng thời cảnh báo các lệnh trừng phạt sẽ làm chậm đà phát triển của nền kinh tế thế giới.

Trong tuyên bố mới nhất, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Ukraine không còn quá mặn mà với việc gia nhập NATO và nhấn mạnh bản thân không muốn trở thành tổng thống của một nước "phải quỳ gối cầu xin điều gì đó".

Nga từ lâu xem xu hướng mở rộng về phía Đông của NATO là mối đe dọa an ninh và việc nước láng giềng Ukraine gia nhập liên minh quân sự này là lằn ranh đỏ.

Ngay trước khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin công nhận độc lập đối với hai khu vực ly khai ở miền Đông Ukraine là Donetsk và Lugansk. Hiện ông Putin cũng muốn Ukraine công nhận hai khu vực này. Khi được hỏi về yêu cầu này, Tổng thống Zelensky cho biết ông sẵn sàng đối thoại.

Liên quan đến diễn biến căng thẳng tại Ukraine, Nga tuyên bố thiết lập hành lang nhân đạo hôm 9-3 cho phép người dân rời khỏi thủ đô Kiev và 4 thành phố khác tại Ukraine gồm Chernihiv, Sumy, Kharkiv và Mariupol.

Phía Ukraine cho biết họ cũng đồng ý ngừng bắn trong thời gian thỏa thuận là 12 giờ để người dân thoát khỏi các thành phố bị bao vây qua 6 hành lang nhân đạo và kêu gọi các lực lượng Nga thực hiện cam kết ngừng bắn tại địa phương.

Cùng ngày, Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR) Filippo Grandi cho biết số người sơ tán khỏi Ukraine kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt đã lên đến khoảng 2,1-2,2 triệu người.