Lời giải nào cho Catalonia?

Tuy nhiên, những hình ảnh xấu xí mới đây khiến mâu thuẫn dường như quá sâu sắc. Phải chăng 5 thế kỷ cùng tồn tại thực sự khó tiếp tục?

Việc dọn dẹp đống hỗn loạn đang diễn ra song rõ ràng phía trước chưa có lối thoát và cũng chưa có ai đủ khả năng hàn gắn chia rẽ. Mọi chuyện có thể còn tệ hơn khi chính quyền Catalonia ký văn bản tuyên bố độc lập (dù hoãn thi hành), còn chính phủ trung ương Madrid tỏ ra không hề nhượng bộ.

Trên thực tế, tuyên bố độc lập có vẻ không khả thi. Nhiều người Catalonia phản đối ly khai sẽ cảm thấy tức giận khi bỗng dưng bị đổi quốc tịch. Các chính phủ nước ngoài và tổ chức quốc tế nhiều khả năng không công nhận tuyên bố độc lập, biến Catalonia thành quốc gia bị bỏ rơi trong lòng châu Âu.

Người dân phản đối Catalonia ly khai khỏi Tây Ban Nha vẫy cờ trong cuộc tuần hành ở Barcelona tuần rồi Ảnh: AP

Giải pháp không phải là không có! Dù rất nhiều người Catalonia không đồng ý ly khai song hầu hết trong số họ muốn có quyền tự trị nhiều hơn. Các nhà chủ nghĩa xã hội tin rằng có thể đạt được điều này bằng cách ứng dụng một cách phù hợp mô hình liên bang của Đức cho Tây Ban Nha. Trao cho Catalonia quyền lợi lớn hơn so với phần còn lại của Tây Ban Nha cũng có thể có hiệu quả.

Tiền bạc - tức cho Catalonia kiểm soát các khoản thuế địa phương - có lẽ đã ngăn chặn rạn nứt từ nhiều năm trước nếu được thực thi. Tuy nhiên, làm vậy sẽ ảnh hưởng các khu vực nghèo hơn của Tây Ban Nha bởi một phần tiền từ Catalonia chảy đến những nơi này.

Một giải pháp khác là tổ chức trưng cầu dân ý hợp pháp với chiến dịch tuyên truyền thấu đáo - làm rõ rằng nếu độc lập, Catalonia sẽ tạm thời tự tách khỏi Liên minh châu Âu. Kết quả đó có thể khiến số phiếu chọn ở lại Tây Ban Nha trở nên áp đảo. 

Dĩ nhiên có khả năng xảy ra trường hợp ngược lại hoặc phe ly khai kiên quyết đòi trưng cầu dân ý cho tới khi họ thắng. Nhưng dù giải pháp là gì và kết quả ra sao, điều cần thiết là các chính trị gia phải chịu thỏa hiệp.