"Lời hứa thiêng liêng" của Thủ tướng Nhật tại Trân Châu Cảng

Cam kết nói trên được ông Abe đưa ra trong chuyến thăm Trân Châu Cảng cùng với Tổng thống Mỹ Barack Obama. Hai nhà lãnh đạo đã tới Đài tưởng niệm USS Arizona – được xây dựng từ phần còn lại của một con tàu đắm – để tưởng nhớ 2.300 thủy thủ và lính thủy đánh bộ Mỹ thiệt mạng trong trận chiến năm 1941.

“Chúng ta không được lặp lại nỗi kinh hoàng của chiến tranh một lần nữa. Đó là lời hứa thiêng liêng mà chúng tôi – nhân dân Nhật Bản – xin được nói ra” – ông Abe cho biết. “Gửi tới linh hồn các quân nhân nằm lại mãi mãi trên con tàu USS Arizona, gửi tới tất cả người dân Mỹ, tôi – Thủ tướng Nhật Bản - cam kết thực hiện lời hứa đó”.

Thủ tướng Abe phát biểu trước Đài tưởng niệm USS Arizona hôm 27-12. Ảnh: REUTERS

Quân đội Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng vào sáng 7-12-1941. Hàng loạt máy bay ném bom và máy bay chiến đấu Nhật Bản đã góp mặt trong trận chiến này. Tổng cộng 2.300 thủy thủ và lính thủy đánh bộ Mỹ thiệt mạng, 8 tàu chiến của hải quân Mỹ bị hư hại và 4 chiếc bị đánh chìm. Tuy nhiên, các tàu sân bay chính của Mỹ vẫn an toàn trên biển.

Vụ tấn công đã kéo Mỹ vào Thế chiến thứ hai trong lúc Washington còn do dự. Thủ tướng Abe không xin lỗi về trận chiến này.

Tổng thống Obama mô tả chuyến thăm của của ông Abe mang tính “lịch sử”. “Chuyến thăm là một lời nhắc nhở rằng ngay cả những vết thương hằn sâu nhất từ thời chiến tranh vẫn có thể phải nhường chỗ cho tình bạn và một nền hòa bình lâu dài” – nhà lãnh đạo Mỹ nói.

Trước một bức tường khắc tên của những người đã chết, hai ông Obama và Abe đứng với tư thế nghiêm trang, sau đó đặt hoa tưởng niệm và im lặng. Cuối cùng, hai nhà lãnh đạo ném những cánh hoa xuống nước.

Hai nhà lãnh đạo đặt hoa tưởng niệm... Ảnh: REUTERS

... và gặp gỡ những người còn sống sau trận chiến năm 1941. Ảnh: REUTERS

Chuyến thăm của Thủ tướng Abe tới Trân Châu Cảng diễn ra vài tuần trước khi Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump nhậm chức. Mục đích chuyến thăm là để làm nổi bật sức mạnh của liên minh Mỹ - Nhật trước một Trung Quốc đang mở rộng khả năng quân sự và những lo ngại về việc ông Trump sẽ duy trì mối quan hệ phức tạp hơn với Tokyo.

Trong khi đó, đầu năm nay, ông Obama là tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm TP Hiroshima – Nhật Bản. Thành phố này bị Mỹ dội 1 quả bom nguyên tử năm 1945. Trong chuyến thăm, ông chủ Nhà Trắng kêu gọi một thế giới không có vũ khí hạt nhân.

Hồi tuần trước, ông Trump đề xuất Washington cần “mở rộng và tăng cường đáng kể” khả năng hạt nhân của mình, đồng thời hoan nghênh một cuộc chạy đua vũ khí quốc tế.