Nhà Trắng không “rời mắt 1 giây” khi kết quả bầu cử ở Israel được công bố hôm 18-3 song Tổng thống Mỹ Barack Obama không gọi điện ngay để chúc mừng nhà lãnh đạo đồng minh thân cận nhất ở Trung Đông. Thay vào đó, Ngoại trưởng John Kerry thực hiện nghi thức này.
Giới chức Washington nói rằng sớm muộn gì ông chủ Nhà Trắng cũng gọi cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Cuộc gọi trên rốt cuộc đã diễn ra hôm 19-3, được xem là thông điệp chúc mừng chính thức. Tuy nhiên, nó lại kèm theo một cảnh báo không hề dễ chịu nhằm thẳng vào tuyên bố mà ông Netanyahu đưa ra trước thềm bầu cử là sẽ “không cho phép Palestine thành lập nhà nước riêng nếu tái đắc cử”.
Theo tiết lộ của một quan chức Nhà Trắng, tổng thống Mỹ sẽ “đánh giá lại” các phương án trong quan hệ đồng minh với Israel cũng như chính sách tại Trung Đông. Tuyên bố chính thức sau cuộc điện đàm cho thấy ông Obama vẫn kiên định với giải pháp 2 nhà nước Israel - Palestine trong tiến trình hòa bình Trung Đông.
Bên cạnh đó, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cảnh báo Washington có thể tính tới khả năng rút bỏ “sự che chắn” về ngoại giao dành cho Israel nhiều thập kỷ qua. Đây được xem là một trong những nguy cơ lớn nhất của Tel Aviv bởi bao lâu nay Mỹ, với quyền phủ quyết trong tay, luôn là đá tảng cản trở nỗ lực được Liên Hiệp Quốc công nhận là một nhà nước của Palestine.
Tổng thống Mỹ Barack Obama gọi điện chúc mừng chiến thắng của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu
nhưng kèm theo đó là lời cảnh báo nghiêm trọng. Ảnh: INDEPENDENT
Không chỉ vậy, ông Obama có thể mắt nhắm mắt mở trong việc phản đối Liên minh châu Âu (EU) trừng phạt Israel vì xây dựng các khu tái định cư hoặc không tích cực ngăn cản Palestine gia nhập Tòa án Hình sự quốc tế - một động thái có thể khiến các binh lính Israel bị kiện với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh.
Cựu quan chức đàm phán hòa bình Israel Daniel Levy, hiện đứng đầu chương trình Trung Đông và Bắc Phi thuộc Ủy ban Đối ngoại châu Âu, đánh giá thông điệp trên cho thấy sự kiên nhẫn của chính quyền Obama đang cạn dần. Thế nhưng, ông Netanyahu vẫn hết sức tự tin vào sự hợp tác với Mỹ vì “hai bên chẳng còn lựa chọn nào khác”. Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình NBC (Mỹ) hôm 19-3, Thủ tướng Israel nhấn mạnh: “Mỹ không có đồng minh nào lớn hơn Israel và Israel cũng vậy”.
Dù vậy, giới chức Nhà Trắng tỏ ra không mấy lạc quan trước khả năng hàn gắn giữa Tổng thống Obama và Thủ tướng Netanyahu - vốn từ lâu đã là mối quan hệ “chất chứa nhiều thù hằn”, theo cách gọi của báo The New York Times (Mỹ). Một số yếu tố được cho là có thể kéo quan hệ 2 nước thoát khỏi bờ vực sụp đổ bao gồm Ngoại trưởng Kerry, một trong những người bạn hiếm hoi còn lại của ông Netanyahu trong chính quyền Obama và giới chức Lầu Năm Góc vốn đang duy trì liên minh quân sự mật thiết với Israel.
Ngoài việc cảnh báo Israel, Tổng thống Obama còn có động thái hẳn sẽ khiến Thủ tướng Netanyahu phật ý. Đó là thông điệp hết sức mềm mỏng gửi tới Iran nhân dịp người dân Ba Tư chào đón Tết truyền thống Nowruz. Ông chủ Nhà Trắng hôm 19-3 kêu gọi giới lãnh đạo và người dân Iran nắm bắt “cơ hội lịch sử” để hướng tới một thỏa thuận hạt nhân toàn diện cũng như tái thiết lập quan hệ song phương. Thông điệp được truyền đi giữa lúc thời hạn chót đạt thỏa thuận khung về chương trình hạt nhân giữa Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) và Iran đang đến gần.
Ông Netanyahu lâu nay vẫn phản đối thỏa thuận hạt nhân với Iran, thể hiện rõ nhất qua bài phát biểu trước quốc hội Mỹ gần đây. Theo nhận định của một cố vấn cho ông Obama, sự kình chống của thủ tướng Israel có thể ít nhiều gây khó khăn trong tiến trình ra quyết định của chính quyền Mỹ nhưng không thay đổi được kết quả cuối cùng.
và quét mã QR
Bình luận (0)