Mỹ đổi 400 triệu USD lấy 4 tù nhân ở Iran?

Thông tin trên được báo The Wall Street Journal tiết lộ hôm 2-8, dẫn lời một số quan chức Mỹ và châu Âu thạo tin.

Tờ báo này cho biết Mỹ chuyển số tiền nói trên, gồm đồng euro, franc Thụy Sĩ và các đồng tiền khác, tới Iran bằng đường hàng không, Đây là một phần đầu tiên trong số 1,7 tỉ USD do phía Mỹ thỏa thuận gửi cho Iran để giải quyết tranh chấp liên quan đến thỏa thuận vũ khí đổ bể trước năm 1979.

Quá trình giải quyết đúng vào thời điểm Tehran, Washington cùng một số cường quốc đạt được thỏa thuận hạt nhân. Tổng thống Barack Obama phát biểu tại Nhà Trắng vào ngày 17-1: “Với thỏa thuận hạt nhân được thực hiện, các tù nhân được trả tự do, đây cũng là thời điểm thích hợp để giải quyết các tranh chấp”.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói chuyện với người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif tại Vienna - Áo tháng 5-2015. Ảnh: Bộ Ngoại giao Mỹ

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ khi đó không nói đến khoản tiền 400 triệu USD nói trên. Các quan chức Washington cấp cao khi được hỏi cũng phủ nhận có sự liên hệ giữa khoản thanh toán này với kế hoạch trao đổi tù nhân. Họ nói rằng đó chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby khẳng định: “Như chúng ta đã biết, các cuộc đàm phán về việc giải quyết những vấn đề còn tồn tại... hoàn toàn tách biệt với các cuộc thảo luận về sự trả tự do cho những công dân Mỹ”.

“Không chỉ là 2 cuộc đàm phán riêng biệt, chúng còn được tiến hành bởi các nhóm khác nhau ở mỗi bên. Trong đó, với trường hợp ở The Hague, một số chuyên gia kỹ thuật đã tham gia vào các cuộc đàm phán trong nhiều năm”.

Nhưng các quan chức Mỹ cũng thừa nhận phái đoàn đàm phán của Iran về việc trao đổi tù nhân tuyên bố họ muốn tiền mặt để chứng minh họ đạt được kết quả gì đó cụ thể.

Phóng viên người Mỹ Jason Rezaian (giữa) được Iran phóng thích hồi tháng 1. Ảnh: Reuters

Là người chỉ trích thỏa thuận hạt nhân với Iran, không có gì khó hiểu khi Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tom Cotton cáo buộc Tổng thống Obama trả khoản tiền chuộc 1,7 tỉ USD để đổi lấy con tin. “Điều này phá vỡ chính sách lâu nay của Mỹ: không trả tiền chuộc để đổi lấy sự tự do của con tin Mỹ, khiến Iran tiếp tục bắt giữ người Mỹ trái phép” – ông Cotton chỉ trích.

Kể từ khi “nhận 400 triệu USD tiền mặt”, lực lượng tình báo của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã bắt giữ thêm 2 người Mỹ gốc Iran. Ngoài ra, Tehran còn bắt giữ các công dân Pháp, Canada và Anh những tháng gần đây.