Mỹ lủng củng nội bộ vì Iran

Ủy ban Ngân hàng Thượng viện Mỹ đang nghiên cứu xem có nên đưa ra dự luật trừng phạt mới đối với Iran hay không. Dự luật trừng phạt này bị trì hoãn trước khi diễn ra vòng đàm phán mới nhất giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga, Mỹ và Đức) tại Geneva - Thụy Sĩ hôm 10-11. Vòng đàm phán khép lại mà không có thỏa thuận nào đạt được nhưng hai bên đều bày tỏ thái độ lạc quan và nhất trí nhóm họp lại vào ngày 20-11. Một nguồn tin cho biết tại cuộc họp, Iran được đề nghị cơ hội bán khoảng 3,5 tỉ USD dầu mỏ trong vòng 6 tháng cũng như 2-3 tỉ USD chất hóa dầu và 1-2 tỉ USD vàng. Ngoài ra, Iran cũng được nhập khẩu khoảng 7,5 tỉ USD lương thực và thiết bị y tế cùng 5 tỉ USD các loại lương thực bị cấm khác.

Trước đó, trả lời phỏng vấn hãng tin Reuters, chủ tịch Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, Thượng nghị sĩ Tim Johnson, cho biết chính thủ lĩnh phe đa số Dân chủ tại thượng viện Harry Reid đã yêu cầu xem xét dự luật trừng phạt mới đối với Iran ngay sau khi vòng đàm phán cuối cùng kết thúc. Tuy nhiên, ông Johnson nói sẽ đưa ra quyết định sau cuộc điều trần với Ngoại trưởng Kerry.

Thực ra, lệnh trừng phạt mới đối với Iran đã được hạ viện thông qua hồi tháng 7 năm nay với mục tiêu cắt giảm lượng dầu mỏ xuất khẩu của Iran xuống 1 triệu thùng/ngày trong năm tới. Thậm chí, dự luật còn hàm ý đe dọa sử dụng sức mạnh quân sự chống lại Iran.

Góp tiếng nói với ông Kerry, Nhà Trắng chỉ trích gay gắt quốc hội cố tìm cách áp đặt lệnh trừng phạt mới với Iran, đồng thời nhận định động thái đó sẽ dẫn đến nguy cơ chiến tranh. Thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney tuyên bố: “Nhân dân Mỹ không muốn chiến tranh. Việc áp đặt lệnh trừng phạt mới vào lúc này là một sai lầm khi chúng ta vẫn đang xác định lộ trình ngoại giao phía trước”.

Trong khi đó, phát biểu trước quốc hội Israel ở Jerusalem hôm 13-11, Thủ tướng Benjamin Netanyahu khẳng định tiếp tục gây áp lực về kinh tế đối với Iran là lựa chọn tốt nhất hiện nay. Ông cảnh báo “một thỏa thuận tồi với Iran” có thể dẫn đến chiến tranh - một phương án không được mong đợi. Israel lâu nay vẫn “treo” lơ lửng lời đe dọa tấn công phủ đầu để ngăn chặn Iran có được vũ khí hạt nhân. Điều này không chỉ gây căng thẳng với Tehran mà còn làm khó chính quyền Tổng thống Obama.