Mỹ - Nga chạy đua vũ trang

Quân đội Mỹ hôm 30-3 thông báo sẽ triển khai luân phiên lữ đoàn bọc thép đến Đông Âu nhằm đối phó với điều mà họ gọi là “hành vi gây hấn” của Nga.

Trấn an đồng minh

Tướng Philip Breedlove, Tư lệnh lực lượng Mỹ ở châu Âu, tuyên bố: “Kế hoạch này tiếp tục cho thấy sự tiếp cận cân bằng và mạnh mẽ của chúng tôi nhằm tái trấn an các đồng minh NATO. Họ sẽ chứng kiến sự hiện diện thường xuyên hơn của một lữ đoàn bọc thép với trang thiết bị hiện đại”.

Theo tạp chí Time (Mỹ), từ tháng 2-2017, tổng cộng 3 lữ đoàn Mỹ với khoảng 4.500 quân sẽ hiện diện ở châu Âu. Ngoài ra, Washington còn có kế hoạch thay thế và nâng cấp các thiết bị hiện nay ở lục địa này. Bộ Tư lệnh châu Âu của Mỹ cho biết các đơn vị tác chiến Mỹ đến châu Âu luân phiên trong thời gian 9 tháng và sẽ thực hiện các cuộc tập trận khắp Estonia, Latvia, Lithuania, Ba Lan, Romania, Bulgaria, Hungary.

Vào tháng rồi, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nhận định “sự gây hấn” của Nga ở châu Âu là 1 trong 5 thách thức chủ yếu khi ông công bố dự thảo ngân sách quốc phòng năm 2017. Cụ thể, Lầu Năm Góc yêu cầu khoản tiền 3,4 tỉ USD, nhiều gấp 4 lần so với năm trước, để hỗ trợ “Sáng kiến tái trấn an châu Âu”. Sáng kiến này được Mỹ bắt đầu thực thi vào năm 2014, sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea.

Đoàn xe tăng M1 Abrams của Mỹ tham gia một cuộc tập trận ở Ba LanẢnh: REUTERS

Ngoài ra, nỗi lo của các nước Đông Âu còn xuất phát từ việc Moscow âm thầm tăng cường lực lượng ở Syria. Theo một số phân tích, Nga có thể đang củng cố lực lượng hải quân ở Địa Trung Hải cũng như có nhiều tàu chiến ở gần bờ biển Syria hơn so với thời điểm Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố rút lực lượng khỏi nước này.

Ngay lập tức, đại diện thường trực Nga tại NATO Aleksandr Grushko khẳng định Moscow sẽ có phản ứng mạnh mẽ hơn nữa với bước đi của Mỹ. “Chúng tôi không phải là những kẻ đứng nhìn thụ động. Nhất định chúng tôi sẽ áp dụng mọi biện pháp cần thiết để làm đối trọng với sự kiện quân Mỹ tăng cường hiện diện ở châu Âu - hành động chẳng có gì có thể bào chữa được” - ông Grushko trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Rossiya-24.

Ukraine cầu cứu Mỹ

Theo hãng tin UNIAN, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cũng nói về “sự xâm lược của Nga” tại diễn đàn “Cuộc chiến vì tự do của Ukraine đang tiếp diễn” ở thủ đô Washington - Mỹ ngày 31-3. Ông Poroshenko đã kêu gọi Mỹ ký kết với Ukraine thỏa thuận song phương toàn diện trong lĩnh vực an ninh.

“Sự hỗ trợ của Mỹ có ý nghĩa quyết định trong việc chống lại sự xâm lược của Nga” - nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố, đồng thời cho rằng Nga đang quân sự hóa Crimea một cách mạnh mẽ và muốn triển khai vũ khí hạt nhân ở bán đảo này. Ông Poroshenko nhấn mạnh Nga không thực hiện thỏa thuận Minsk khi tiếp tục đưa quân, vũ khí hạng nặng và đạn dược đến Ukraine. Tuy vậy, theo hãng tin Ukrinform, ông Poroshenko tin tưởng cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine sẽ có cách giải quyết trước khi Tổng thống Obama kết thúc nhiệm kỳ.

Trước đó không lâu, Ngoại trưởng Anh Philip Hammond nhận định với Reuters rằng Nga đang ngày càng xa rời cơ hội được phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Theo ông Hammond, những tháng gần đây, thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa lực lượng chính phủ Ukraine và phe ly khai được Moscow hậu thuẫn ở miền Đông Ukraine bị vi phạm nhiều hơn. Các quan sát viên quốc tế đang tố phe ly khai đưa vũ khí hạng nặng trở lại tiền tuyến.

Trong khi đó, Trung tâm Báo chí Bộ Chỉ huy chiến dịch quân sự của Ukraine ở Donbass hôm 31-3 cho biết phe ly khai đã sử dụng đồng thời súng cối và pháo 122 mm bắn vào các khu vực ở vùng Donetsk. Đêm hôm trước, bộ chỉ huy này xác nhận hoạt động quân sự diễn ra suốt ngày đêm.

Nghị trường Ukraine cũng rơi vào cảnh rối ren khi các nghị sĩ đang tìm kiếm hình thức liên minh cầm quyền mới. Ông Valery Patskan, thuộc Đảng “Khối của Petro Poroshenko” (BPP), kỳ vọng liên minh mới sẽ sớm được thành lập và có thể chọn lựa ngay chính phủ mới. Trước đó, BPP tuyên bố rời khỏi liên minh cầm quyền tại quốc hội cho đến khi chọn được thủ tướng mới. Đảng này cũng đã đề cử ông Vladimir Groisman, Chủ tịch Quốc hội Ukraine, thay thế Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk.