Mỹ sẽ có nữ tổng thống đầu tiên?

Cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2016 càng hấp dẫn sau khi cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton hôm 12-4 chính thức ra tranh cử với hy vọng trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Mỹ .

Tập trung vào cử tri

Với việc đưa ra tuyên bố tranh cử thông qua e-mail và truyền thông xã hội như Twitter, Facebook và YouTube, bà Clinton có vẻ đã rút tỉa không ít kinh nghiệm sau lần vận động tranh cử thất bại năm 2008. Thay cho tuyên bố “Tôi tham gia để chiến thắng” bị chỉ trích là kiêu ngạo năm xưa, thông điệp lần này của bà Clinton dành toàn bộ sự tập trung cho cử tri: “Người Mỹ đã chiến đấu kiên cường trong những lúc khó khăn về kinh tế nhưng còn rất nhiều việc phải làm. Người dân Mỹ cần có người bảo vệ và tôi muốn là người bảo vệ đó”.

Việc chuyển hướng tuyên truyền còn thể hiện ở sự xuất hiện của một số người Mỹ nói về tương lai và những rắc rối kinh tế của họ trong video tranh cử. Các phụ tá cho biết chiến dịch tranh cử của bà Clinton sẽ bao gồm nhiều sự kiện nhỏ để bà có thể lắng nghe tâm nguyện cử tri. Bang Iowa là điểm đến đầu tiên của “chuyến đi lắng nghe”, diễn ra trong tuần này. Nhóm vận động của bà Clinton nói thêm họ sẽ dành vài tuần tới để xây dựng sự ủng hộ từ gốc rễ tại các bang quan trọng của Đảng Dân chủ.

Đài BBC nhận định với cách khởi động không quá rình rang, bà Clinton muốn chứng tỏ lần ra tranh cử này nhằm phục vụ lợi ích của người dân Mỹ cũng như quan tâm đến mối lo “cơm áo gạo tiền” thường nhật của tầng lớp trung lưu. Trong khi đó, Reuters cho rằng thông điệp tranh cử trên đặt nền tảng cho một chính sách kinh tế “dân túy” hơn mà bà Clinton có thể theo đuổi trong thời gian tới.

Giao diện website tranh cử của bà Hillary Clinton Ảnh: hillaryclinton.com

Theo đài BBC, bà Clinton chưa gặp phải đối thủ nặng ký trên đường trở thành ứng viên duy nhất của Đảng Dân chủ. Cuộc thăm dò gần đây của hãng tin Reuters và Công ty Ipsos cho thấy bà được hơn 60% cử tri Dân chủ ủng hộ. Hiện mới có cựu Thượng nghị sĩ Jim Webb và cựu Thống đốc bang Maryland Martin O'Malley rục rịch ra tranh cử nhưng tỉ lệ ủng hộ họ chưa đến 10%.

Dù vậy, giới phân tích cảnh báo bà Clinton còn một chặng đường rất dài và tốn nhiều sức lực để thuyết phục cử tri cả nước cho Đảng Dân chủ thêm cơ hội sau 8 năm cầm quyền nhiều thăng trầm của Tổng thống Barack Obama. Thách thức này càng lớn hơn bởi Đảng Dân chủ đang suy yếu sau khi để mất quyền kiểm soát lưỡng viện quốc hội vào tay đối thủ truyền kiếp Cộng hòa. Cùng lúc đó, bà Clinton cần chứng tỏ mình sẽ mang lại những ý tưởng và tầm nhìn mới mẻ mà nước Mỹ cần trong tương lai.

Phe Cộng hòa đánh phủ đầu

Kinh nghiệm là một lợi thế không nhỏ của phụ nữ 67 tuổi này - bà từng tham gia 2 chiến dịch tranh cử cùng chồng, cựu Tổng thống Bill Clinton, vào những năm 1990 trước khi có trải nghiệm riêng năm 2008. Người chồng từng làm tổng thống 2 nhiệm kỳ cũng có thể giúp ích dù báo Telegraph (Anh) chỉ ra rằng không dễ để Đảng Dân chủ vừa tận dụng tài năng chính trị của ông Clinton vừa không để điều đó che mờ nhân vật chính.

Việc bà Clinton trở thành ứng viên tổng thống đầu tiên của Đảng Dân chủ nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ trong nội bộ. Tổng thống Obama không ngần ngại đánh giá bà sẽ là “một tổng thống tuyệt vời” trong lúc Ngoại trưởng John Kerry ca ngợi người tiền nhiệm “tái thiết lập cực tốt các liên minh bị tan đàn xẻ nghé trong những năm trước”. Một số bộ trưởng của Đức và Pháp cũng ủng hộ quyết định tranh cử của bà Clinton.

Trái lại, phe Cộng hòa “đánh phủ đầu” ngay trước khi bà chính thức lâm trận. Thượng nghị sĩ Rand Paul, một trong những ứng viên, chỉ trích bà Clinton về cách xử lý vụ lãnh sự quán Mỹ tại TP Benghazi - Libya bị tấn công hồi tháng 9-2012. Ông này còn xoáy vào các khoản tiền mà tổ chức thiện nguyện do vợ chồng bà Clinton thành lập nhận được.

Trong khi đó, ông Jeb Bush, em trai cựu Tổng thống George W. Bush, tuyên chiến trên Twitter: "Chúng ta phải làm tốt hơn Hillary”. Cựu thống đốc bang Florida đang cân nhắc chạy đua vào vị trí đại diện cho phe Cộng hòa. Trong lúc chờ ông này tham gia, Đảng Cộng hòa chào đón thêm một ứng viên khác hôm 13-4 (giờ địa phương), đó là Thượng nghị sĩ Marco Rubio. Trước đó, đã có 2 thượng nghị sĩ Rand Paul và Ted Cruz ra tranh cử.

Đài NBC News nhận định cho dù ứng viên Cộng hòa là ai thì người này phải biết cách cân bằng quan điểm của khối cử tri chủ chốt (lớn tuổi, chủ yếu là người da trắng và quan tâm nhiều đến tôn giáo) với quan điểm của những cử tri trẻ và ít quan tâm đến tôn giáo hơn. Ngoài ra, lập trường phản đối hôn nhân đồng giới và việc mang lại cơ hội nhập tịch cho người nhập cư trái phép - một sự tương phản so với bà Clinton - cũng là những rủi ro mà ứng viên Đảng Cộng hòa cần tính tới.