Mỹ thêm chia rẽ sau bầu cử

Kết quả cuộc bầu cử cho đến giờ cho thấy hướng tiếp cận của ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden đang mang lại thành quả. Hôm 4-11, ông giành lại được 2 bang Michigan và Wisconsin từ tay Tổng thống Donald Trump, giúp ông tiến gần hơn con số 270 phiếu đại cử tri cần thiết để thắng cử.

Xây lại "bức tường xanh"

Với ông Joe Biden, thành bại của chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ ngay từ đầu luôn phụ thuộc vào số phận 3 bang Michigan, Pennsylvania và Wisconsin. Ứng viên này tin rằng việc xây lại "bức tường xanh" của Đảng Dân chủ tại 3 bang này không chỉ là con đường khả dĩ nhất để đưa ông đến Nhà Trắng mà còn đóng vai trò quan trọng đối với đảng mình.

Theo báo The New York Times, con đường đi đến chiến thắng của ông Biden thậm chí còn có thể đi qua bang Pennsylvania, nơi ông Trump đánh bại đối thủ Hillary Clinton cách đây 4 năm. "Việc giành lại được 3 bang này đóng vai trò then chốt đối với thành công của ông Biden. Đây là những thành trì quan trọng của Đảng Dân chủ" - ông Michael Nutter, cựu thị trưởng TP Philadelphia thuộc bang Pennsylvania, nhận định.

Một người ủng hộ Tổng thống Donald Trump (trái) tranh luận với một người cầm cờ Đảng Dân chủ tại TP Las Vegas, bang Nevada - Mỹ hôm 5-11 Ảnh: REUTERS

Quyết tâm giành lại cử tri tại 3 bang này được ông Biden thể hiện rõ trong suốt chiến dịch tranh cử. "Nếu tôi đánh bại được ông Donald Trump trong năm 2020, chuyện đó sẽ xảy ra ở đây" - ông Biden nhấn mạnh trước đám đông cử tri trong bài phát biểu đầu tiên khi ông bắt đầu tham gia cuộc đua cho vị trí ứng viên Đảng Dân chủ tại TP Pittsburgh, bang Pennsylvania hồi tháng 4-2019. Đến rạng sáng 4-11 (giờ địa phương), ông Biden tự tin tuyên bố trước người ủng hộ rằng mình sẽ thắng ở bang Pennsylvania, nơi ông chào đời cách đây 78 năm.

Ngoài những yếu tố trên, chiến lược tập trung vào xây lại "bức tường xanh" nói trên còn được xem là dễ dàng nhất để ông Biden có được số phiếu đại cử tri cần thiết. Một phần lý do là ông Trump dù thắng tại 3 bang này 4 năm trước nhưng số phiếu bầu của ông khi đó không quá chênh lệch so với đối thủ Clinton. Việc "tái chiếm" 3 bang này, cộng với duy trì chiến thắng tại mọi bang từng về tay bà Clinton sẽ giúp ông Biden về đích.

Sự trung thành của cử tri nông thôn

Không gì lạ khi chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Biden đã chi tổng cộng 169,2 triệu USD cho quảng cáo tại 3 bang này. Ngoài ra, ông Biden không chỉ khởi đầu và khép lại chiến dịch tranh cử ở bang Pennsylvania mà còn đến vận động tranh cử tại đó nhiều nhất.

Chưa hết, ông Biden còn đến vận động tại bang Wisconsin 3 lần trong lúc bà Clinton không đặt chân đến đó lần nào năm 2016. Một số thành viên Đảng Dân chủ nhận định chính những chuyến đi như thế trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành đã giúp ông Biden giành lại được các bang quan trọng này.

Ở chiều ngược lại, Tổng thống Donald Trump dù đang gặp bất lợi trên đường đua vào Nhà Trắng nhưng kết quả bỏ phiếu cũng cho thấy các cuộc thăm dò trước bầu cử tiếp tục đánh giá thấp sự ủng hộ của cử tri dành cho ông, điều từng xảy ra 4 năm trước. Chẳng hạn như tại một số bang ông Trump được dự báo sẽ thua sít sao (Ohio, Iowa, Florida…), ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa này lại chiến thắng dễ dàng.

Bất chấp kết quả thắng thua ra sao, việc ông Trump nhận được gần 70 triệu phiếu phổ thông (so với 63 triệu phiếu năm 2016) phản ánh sức hút của nhà lãnh đạo này chỉ tăng chứ không giảm, bất chấp nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông gây không ít tranh cãi.

Theo nhận định của báo The Guardian, cử tri ở vùng nông thôn tiếp tục trung thành với ông Trump, cản trở ông Biden có được chiến thắng rõ ràng và nhanh chóng như dự báo. Kết quả bầu cử cho thấy Tổng thống Trump tiếp tục nắm các hạt nông thôn mà ông giành được từ Đảng Dân chủ 4 năm trước. Ngoài ra, theo các cuộc thăm dò dư luận gần đây, mối bận tâm chính của cử tri đã chuyển từ dịch Covid-19 sang kinh tế, nhờ vậy phe ủng hộ ông Trump được bổ sung không ít cử tri độc lập còn do dự.

Đến nay, điều thấy rõ nhất từ cuộc bầu cử không phải là kết quả thắng thua mà là sự chia rẽ ngày càng sâu sắc của cử tri. Trong chiến thắng sít sao tại bang Wisconsin năm 2016, ông Trump đã thắng ở 23 hạt từng bỏ phiếu cho Tổng thống Barack Obama trong cuộc bầu cử trước đó. Đến cuộc bầu cử 2020, ông Biden chỉ lấy lại được 2 hạt trong số này nhưng vẫn đánh bại ông Trump nhờ thắng lớn ở 2 thành phố lớn nhất bang là Milwaukee và Madison.

Theo báo The Washington Post, xu hướng này cũng diễn ra ở Michigan và các bang chiến trường khác. Ông Biden dựa vào cử tri ở các đô thị và vùng ngoại ô, nhất là phụ nữ, người có bằng cấp đại học và người da màu. Trong khi đó, số phiếu phổ thông của ông Trump gia tăng so với năm 2016 nhờ vào người ủng hộ mới tại vùng nông thôn và cử tri da trắng khắp nước.