Mỹ - Triều Tiên đấu trí

Ông Kim Yong-chol, quan chức đứng đầu phái đoàn Triều Tiên tham gia đàm phán hạt nhân với Mỹ, đã đến Washington hôm 17-1 nhằm đặt nền tảng cho hội nghị thượng đỉnh song phương lần thứ hai có thể sớm diễn ra.

Trong chuyến đi lần này, ông Kim Yong-chol hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và có thể đến Nhà Trắng trong ngày 18-1 (giờ địa phương) để gặp Tổng thống Donald Trump. Đài CNN dẫn một nguồn tin cho biết quan chức Triều Tiên này mang theo lá thư mới của nhà lãnh đạo Kim Jong-un gửi ông chủ Nhà Trắng.

Dù vậy, chuyến thăm có thể bị phủ bóng bởi chiến lược phòng thủ tên lửa được ông Trump công bố ngay trong ngày 17-1, trong đó gọi Triều Tiên là "mối đe dọa đặc biệt". Nhận định này trái với thông điệp "mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên không còn nữa" được ông Trump đăng tải trên mạng xã hội Twitter sau Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần đầu tiên ở Singapore hồi tháng 6-2018.

Nếu mọi chuyện suôn sẻ, theo Reuters, chuyến đi của ông Kim Yong-chol có thể dẫn đến thông báo về kế hoạch tổ chức cuộc hội đàm tiếp theo giữa Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Trang tin Bloomberg nhận định trong cuộc gặp sắp tới, nếu diễn ra, ông Kim nhiều khả năng sẽ "nâng tầm" các yêu cầu của mình.

Ông Kim Yong-chol (trái) gặp gỡ Tổng thống Donald Trump hồi tháng 6-2018. Ảnh: AP

Theo sau hội nghị đầu tiên, Triều Tiên không cho thấy họ sẵn sàng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân - được xem là cần thiết để ngăn chặn một cuộc tấn công của Mỹ. Thực ra, một cuộc phân tích độc lập cho thấy nước này có thể đã mở rộng sản xuất vũ khí trong năm 2018, có lẽ bổ sung vài tên lửa đạn đạo liên lục địa và đủ nguyên liệu cho khoảng 6 quả bom hạt nhân nữa.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng khước từ đòi hỏi của Mỹ về việc cung cấp danh sách chi tiết khí tài hạt nhân của Bình Nhưỡng. Truyền thông Triều Tiên hồi tháng rồi gọi hành động này không khác gì giao cho Mỹ danh sách các mục tiêu tấn công. Dù vậy, ông Kim thường xuyên thể hiện sự sẵn sàng phá hủy các cơ sở thử vũ khí mà giới chuyên gia cho rằng Triều Tiên không cần đến nữa. Về lâu dài, một số nhà phân tích nhận định chiến lược của ông Kim có vẻ là âm thầm củng cố kho vũ khí trong lúc tạo ra bầu không khí ngoại giao cần thiết để Triều Tiên được công nhận là quốc gia hạt nhân, tương tự Ấn Độ hoặc Israel.

Một mục tiêu khác của ông Kim là làm suy yếu quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Hàn Quốc. Các tuyên bố gần đây của Triều Tiên nêu bật việc ông Kim đồng ý phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên phải đi cùng kỳ vọng máy bay và tàu chiến Mỹ rời khỏi khu vực này. Trong diễn văn mừng năm mới 2019, ông Kim cũng kêu gọi Hàn Quốc ngừng mọi cuộc tập trận với lực lượng nước ngoài. Ngay cả mong muốn của Bình Nhưỡng về một tuyên bố chính thức chấm dứt chiến tranh Triều Tiên cũng hướng đến mục tiêu nêu trên. Việc thay thế thỏa thuận đình chiến bằng một hiệp ước hòa bình khiến lực lượng Mỹ không còn lý do ở lại Hàn Quốc.

Về phía Mỹ, theo báo The South China Morning Post, ngày càng có những dấu hiệu cho thấy chính quyền ông Trump sẽ giảm bớt đòi hỏi liên quan đến một thỏa thuận phi hạt nhân hóa với Triều Tiên sau nhiều tháng bế tắc. Một số quan chức giấu tên của Hàn Quốc tiết lộ Washington đang xem xét nới lỏng trừng phạt để đổi lấy việc Triều Tiên đóng băng chương trình hạt nhân và đưa các tên lửa đạn đạo liên lục địa ra nước ngoài tiêu hủy. Một số chuyên gia cho rằng một "thỏa thuận tạm thời" như thế là hợp lý lúc này, bởi những gì diễn ra từ sau thượng đỉnh Mỹ - Trung lần đầu cho thấy kết quả không như kỳ vọng.