Mỹ: Trung Quốc phải rút giàn khoan

Cuộc họp báo kéo dài 45 phút có sự tham gia của nhiều tờ báo uy tín trong khu vực, trong đó có Báo Người Lao Động. 

“Cả Trung Quốc và Việt Nam cần rút toàn bộ đội tàu của mình. Trung Quốc phải rút giàn khoan. Chúng tôi không khẳng định ai đúng ai sai nhưng việc rút giàn khoan sẽ tạo cơ hội cho tiến trình ngoại giao để giải quyết căng thẳng” - Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đề xuất.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Châu Á-Thái Bình Dương Daniel Russel.

Chủ trì cuộc họp báo từ Rangoon (Myanmar) với phần lớn các câu hỏi đều xoay quanh căng thẳng leo thang trên biển Đông sau khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép và không ngừng gây hấn ở vùng biển Việt Nam, ông Russel khẳng định rất thất vọng vì hành động của Bắc Kinh và nhấn mạnh rằng đó là việc không nên xảy ra.

Mặc dù khẳng định Washington không nghiêng về Hà Nội hay Bắc Kinh trong vấn đề biển Đông, bao gồm cả việc khẳng định chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa, đồng thời cũng không khẳng định tuyên bố chủ quyền của bên nào mạnh mẽ hơn, nhưng ông Russel cũng thừa nhận Việt Nam đã khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa từ lâu, thêm vào đó Việt Nam đã và đang phát triển trữ lượng dầu khí trong khu vực được chính thức tuyên bố là vùng đặc quyền kinh tế hợp pháp của mình.

Trước câu hỏi về mức độ can thiệp của Mỹ theo tuyên bố của Tổng thống Barack Obama hồi cuối tháng 4 rằng sự gây hấn trên biển Đông với các nước láng giềng sẽ buộc quân đội Mỹ phải vào cuộc, ông Russel nói rằng tuyên bố này không đi vào các trường hợp cụ thể, song một lần nữa nhấn mạnh hơn những cam kết mà ông chủ Nhà Trắng đã lặp lại nhiều lần với các đồng minh trong chuyến công du 4 nước Châu Á vừa qua trong bối cảnh Bắc Kinh ngày càng gây bất an trong khu vực.

“Trong bối cảnh tập trung nguồn lực phát triển kinh tế của thế kỉ 21, không có lý do gì không giải quyết các vấn đề tranh chấp một cách hòa bình qua con đường ngoại giao và phù hợp với luật pháp quốc tế". Ông cũng nhắc đến việc Tòa Trọng tài Thường trực (trụ sở tại The Hague, Hà Lan) hôm 3-6 vừa yêu cầu Trung Quốc trong vòng 6 tháng phải trả lời đơn kiện của Philippines liên quan đến yêu sách "đường lưỡi bò" của Bắc Kinh trên biển Đông.

“Đây là cơ hội quan trọng để Trung Quốc giải tỏa những mập mờ xung quanh yêu sách đường chín đoạn của mình”, ông Russel nói. Tuy nhiên, rất tiếc Bắc Kinh đã từ chối cơ hội này khi lập tức tuyên bố không có ý định tham gia phiên tòa xét xử vụ kiện của Philippines.