Vụ bắt giữ giám đốc tài chính tập đoàn thiết bị viễn thông Huawei (Trung Quốc) Meng Wanzhou chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, cho dù nữ doanh nhân này được tòa án Canada cho bảo lãnh tại ngoại hôm 11-12.
Tín hiệu cảnh báo
Diễn biến mới nhất cho thấy Bắc Kinh tiếp tục gia tăng sức ép lên Ottawa, doanh nhân Michael Spavor trở thành công dân Canada thứ hai bị điều tra tại Trung Quốc. Người đầu tiên là cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig và có quen biết ông Spavor.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 13-12 cho biết 2 người này bị tạm giữ và điều tra vì cáo buộc đe dọa an ninh quốc gia. Website chính thức của chính quyền tỉnh Liêu Ninh cùng ngày tiết lộ ông Spavor, doanh nhân hoạt động tại TP Đan Đông, bị điều tra từ 3 ngày trước đó nhưng không cung cấp thêm chi tiết.
Giới chức Canada cho biết đang nỗ lực tìm hiểu ông Spavor đang ở đâu và sẽ nêu vụ việc với chính phủ Trung Quốc - vốn đang giận dữ và từng đe dọa trả đũa sau khi Ottawa bắt giữ bà Meng theo yêu cầu của Mỹ hôm 1-12. Các công tố viên Mỹ cáo buộc bà Meng nói dối các ngân hàng về những giao dịch liên quan đến Iran khiến các ngân hàng này đối mặt nguy cơ vi phạm lệnh trừng phạt của Washington.
Tờ South China Morning Post nhận định vụ việc này cảnh báo về những gì có thể xảy ra với các lãnh đạo doanh nghiệp nước ngoài đang làm ăn với những nước bị Mỹ đưa vào "danh sách đen".
Thay vì nhằm vào các công ty bị cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt, Bộ Tư pháp Mỹ đang ưu tiên theo đuổi những cá nhân lãnh đạo có hành động sai trái trong những công ty này. "Biện pháp răn đe hiệu quả nhất với các hành vi phạm tội của doanh nghiệp là xác định và trừng phạt người phạm tội…" - Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ Rod Rosenstein nhấn mạnh gần đây, đồng thời cho biết bộ này đã buộc tội hơn 30 cá nhân và kết tội 19 người trong năm qua.
Từ trái qua: Ông Michael Spavor, bà Meng Wanzhou và ông Michael Kovrig. Ảnh: WIONEWS.COM
"Hành động khinh suất"
Dù vậy, một số nhà phân tích cảnh báo sự chuyển hướng trên mang lại không ít rủi ro mới. Ông Jeffrey Sachs, chuyên gia tại Trường ĐH Columbia (Mỹ), cho rằng việc Mỹ bắt đầu chính sách mới bằng cách nhằm vào một doanh nhân hàng đầu Trung Quốc thay vì các lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ bị phát hiện sai phạm là hành động khiêu khích nghiêm trọng đối với Bắc Kinh.
"Người ta có thể nói, không cần thổi phổng, rằng việc bắt giữ bà Meng là một phần của cuộc chiến kinh tế với Trung Quốc và đó là một hành động khinh suất" - ông Sachs nhận định.
Đáng chú ý, ngày càng có nhiều người ở Trung Quốc xem đây là "vụ bắt cóc chính trị để đòi tiền chuộc" sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nói có thể can thiệp nếu có lợi cho an ninh quốc gia hoặc giúp đạt thỏa thuận thương mại với Trung Quốc. Phát biểu này buộc Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland hôm 12-12 cảnh báo Washington không được chính trị hóa các trường hợp dẫn độ.
Truyền thông nhà nước và giới nghiên cứu Trung Quốc gọi vụ bắt bà Meng Wanzhou là âm mưu của Washington nhằm cản trở nỗ lực phát triển công nghệ 5G của Huawei và mở rộng ra là kiềm chế sự trỗi dậy của Bắc Kinh. "Washington không nên dùng luật pháp của mình để hỗ trợ cuộc cạnh tranh thương mại và ngoại giao trên thế giới" - Global Times chỉ trích hôm 11-12.
Căng thẳng giữa 2 nền kinh tế hàng đầu thế giới chắc chắn còn gia tăng sau khi giới chức thực thi pháp luật Mỹ hôm 12-12 xác định Trung Quốc là mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với an ninh quốc gia do tiếp tục đánh cắp bí mật thương mại, công nghệ tiên tiến, xâm nhập hệ thống máy tính nhạy cảm của doanh nghiệp và chính phủ Mỹ.
Trong báo cáo gửi đến Ủy ban Tình báo Thượng viện, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết trong số các vụ gián điệp kinh tế do một nước tiến hành mà cơ quan này xử lý trong 7 năm qua, hơn 90% vụ liên quan đến Trung Quốc. Ngoài ra, Ngoại trưởng Mike Pompeo nói với đài Fox News rằng Washington tin Bắc Kinh đứng đằng sau vụ tấn công mạng nhằm vào chuỗi khách sạn Marriott mới đây.
và quét mã QR
Bình luận (0)