Mỹ với nguy cơ khủng hoảng chính trị

Một cơn ác mộng mới đang chờ nước Mỹ sau nhiệm kỳ 4 năm đầy biến động của ông Trump, 2 vụ luận tội lịch sử, một cuộc bầu cử gây chú ý bởi những lời cáo buộc bị gian lận mà không có bằng chứng của ông Trump và cuộc bạo loạn tại quốc hội hồi năm 2021.

Đại bồi thẩm đoàn ở Manhattan, TP New York hôm 30-3 (giờ địa phương) quyết định truy tố cựu tổng thống thứ 45 của Mỹ với hơn 30 tội danh liên quan đến gian lận kinh doanh. Các chuyên gia pháp lý nhận định các cáo buộc gian lận trên có dính líu tới vụ việc cựu Tổng thống Trump bị nghi trả tiền "bịt miệng" ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước cuộc bầu cử vào năm 2016.

Bản cáo trạng khiến ông Trump trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố và ảnh hưởng đến nỗ lực tái tranh cử của ông vào năm sau. Lịch sử nước Mỹ chưa từng chứng kiến vụ truy tố nào có khả năng dẫn đến phiên tòa xét xử một cựu tổng thống gây hỗn loạn như thế này khi ông Trump và những người ủng hộ ông cáo buộc bản cáo trạng là "vũ khí hóa hệ thống tư pháp".

Theo đài CNN, việc cựu tổng thống 76 tuổi bị truy tố chấm dứt hàng thập kỷ trốn tránh trách nhiệm giải trình của ông.

Cựu Tổng thống Donald Trump. Ảnh: REUTERS

Cựu tổng thống sẽ phải bắt đầu trả lời cho những hành vi của mình, dự kiến diễn ra vào ngày 4-4, sau khi ông đến New York dưới sự giám sát an ninh nghiêm ngặt.

Ông Trump dường như sẵn sàng đẩy nước Mỹ vào cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc khi cáo buộc Đảng Dân chủ vũ khí hóa công lý nhằm cản trở cuộc tranh cử của ông vào Nhà Trắng năm 2024, tuyên bố có nguy cơ tổn hại uy tín của cuộc bầu cử sắp tới và đe dọa nền dân chủ của Mỹ.

Liên tục phủ nhận mọi hành vi sai trái, ông Trump gọi bản cáo trạng sẽ gây thiệt hại cho Đảng Dân chủ vào năm 2024.

Ông Trump đã kêu gọi những người ủng hộ đóng góp tiền để bảo vệ pháp lý cho ông. Theo chiến dịch tranh cử của ông Trump, ông đã huy động được hơn 2 triệu USD kể từ hôm 18-3 và cũng kêu gọi người ủng hộ biểu tình.

Tuy Hiến pháp Mỹ không cấm người bị truy tố ra tranh cử nhưng ông Trump vẫn sẽ đối mặt với những nguy cơ pháp lý tiềm tàng khác.

Công tố viên ở TP Atlanta trong 2 năm qua đã điều tra những nỗ lực của ông Trump và các đồng minh nhằm can thiệp vào cuộc kiểm phiếu hồi năm 2020 của bang Georgia.

Trong khi đó, công tố viên đặc biệt của Bộ Tư pháp Mỹ đang điều tra việc ông Trump lưu trữ các tài liệu mật tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông ở bang Florida và những nỗ lực của cựu tổng thống nhằm đảo ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020.

Những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump tập trung bên ngoài khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông ở bang Florida - Mỹ hôm 30-3 Ảnh: REUTERS

Vụ truy tố buộc mọi ứng viên tranh cử tổng thống của Đảng Cộng hòa phải phản ứng và điều này lại giúp ông Trump trở thành tâm điểm như ông vẫn thường làm. Lên tiếng chỉ trích việc ông Trump bị truy tố, Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, ứng viên đối thủ của ông Trump, gọi bản cáo trạng là "phi Mỹ".

Theo báo The New York Times, Thống đốc DeSantis cũng đưa ra tuyên bố bất thường rằng nếu ông Trump không chịu đầu thú, ông cũng sẽ từ chối tham gia bất kỳ nỗ lực nào nhằm dẫn độ đối thủ đến New York.

Động thái này, nếu xảy ra, có thể dẫn đến cuộc khủng hoảng hiến pháp và chính ông DeSantis cũng đối mặt với những hành động pháp lý. Lời đe dọa của Thống đốc bang Florida là "điềm xấu" cho thấy nền dân chủ Mỹ sẽ chứng kiến sự chia rẽ và mối nguy hiểm trong những tháng sắp tới dù cho ông Trump có bị kết tội hay không.

Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy, thành viên Đảng Cộng hòa, cũng đe dọa Hạ viện sẽ buộc công tố viên Alvin Bragg - người điều tra những cáo buộc dẫn đến việc ông Trump bị truy tố - phải chịu trách nhiệm. Dấu hiệu cho thấy chủ tịch Hạ viện này sẽ sử dụng quyền lực của chính phủ can thiệp vụ việc.