Nâng cao khả năng tự cường của ASEAN

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 51 (AMM 51) diễn ra ở Singapore hôm 2-8, tập trung thảo luận những vấn đề nóng như tình hình biển Đông, chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên, sự trỗi dậy của chủ nghĩa cực đoan… Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự AMM 51 và các hội nghị liên quan.

AMM 51 diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó đoán định, như sự gia tăng cạnh tranh giữa các nước lớn hoặc xu hướng bảo hộ trên toàn cầu, thương mại giảm sút. Vì thế, các bộ trưởng đã bàn về định hướng, giải pháp xây dựng Cộng đồng ASEAN; nâng cao khả năng tự cường của ASEAN để ứng phó với các thách thức nổi lên.

Những nội dung quan trọng khác là tăng cường đoàn kết, giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực và trong quan hệ với các đối tác; thúc đẩy xây dựng và đề cao các quy tắc, chuẩn mực ứng xử ở khu vực, trong đó có tiến trình soạn thảo Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc.

Các bộ trưởng ngoại giao ASEAN dự hội nghị hôm 2-8 Ảnh: REUTERS

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long kêu gọi ASEAN nỗ lực nhiều hơn nữa để thúc đẩy hội nhập kinh tế trong khối giữa lúc xảy ra căng thẳng trong thương mại toàn cầu, cũng như tận dụng công nghệ để tăng cường phát triển. Ông Lý cũng nhấn mạnh rằng những thách thức mới, trong đó có căng thẳng thương mại ngày càng tăng giữa Mỹ với Trung Quốc và Liên minh châu Âu, đòi hỏi ASEAN tiếp tục đoàn kết.

Thủ tướng Singapore nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ và làm việc với các đối tác cùng chí hướng với mục tiêu tăng cường hợp tác. Ông Lý cũng bày tỏ hy vọng các nước sẽ hoàn tất Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) vào cuối năm nay trong bối cảnh Mỹ tiếp tục theo đuổi chủ nghĩa đơn phương và bảo hộ thương mại.

Theo thông cáo chung được đưa ra sau AMM 51, các bộ trưởng ngoại giao ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng của "phi quân sự hóa" và "tự kiềm chế" trong mọi hành động tại biển Đông. Đồng thời, họ hoan nghênh sự tiến bộ của cuộc đàm phán giữa ASEAN và Trung Quốc về COC, hướng đến hoàn tất soạn thảo văn kiện này.

Bộ trưởng Ngoại giao nước chủ nhà Vivian Balakrishnan cho biết ASEAN và Trung Quốc đã đạt thỏa thuận về một "văn bản duy nhất" để đàm phán về COC, được xem là bước đột phá quan trọng hướng tới việc thu hẹp sự khác biệt giữa các bên. Theo ông Balakrishnan, văn bản này sẽ là cơ sở cho các cuộc đàm phán COC trong tương lai.

Thông cáo chung nói trên cũng hoan nghênh cam kết hoàn toàn phi hạt nhân hóa của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trong tuyên bố chung ký với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cuộc gặp thượng đỉnh ngày 12-6. Các bộ trưởng nhấn mạnh sự ủng hộ của ASEAN đối với việc đạt được phi hạt nhân hóa hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược.

Hơn nữa, nhằm chống lại chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ, ASEAN cũng tái cam kết nhanh chóng hoàn thành đàm phán về RCEP. Bên cạnh đó, ASEAN hy vọng thảo luận nhiều hơn về khái niệm Ấn Độ - Thái Bình Dương và tái khẳng định sự cần thiết củng cố kiến trúc khu vực lấy ASEAN làm trung tâm.